رویترز طی گزارشی نوشت، تحریم‌های صادرات نفت خام باعث شد، ایران که تا همین 3 سال پیش واردکننده بنزین بود، به صادرکننده این محصول تبدیل شود و با افزایش صادرات محصولات پتروشیمی و نفتی، منبع درآمدی خود را تغییر داده و هدف آمریکا برای قطع درآمدهایش را با شکست مواجه کند.
رویترز طی گزارشی نوشت منابع تجاری و مقامات اعلام کردند، علی رغم تحریم‌های سخت‌گیرانه و شدید آمریکا، صادرات سوخت و محصولات پتروشیمی ایران در سال‌های اخیر رونق گرفته است و این رونق، ایران را در موقعیت خوبی قرار داده تا در صورت برداشته شدن تحریم‌ها از سوی واشنگتن، فروش خود را در آسیا و اروپا به سرعت گسترش دهد.
آمریکا در سال 2018 علیه صنعت نفت و گاز ایران تحریم هایی اعمال کرد تا منابع درآمدی جمهوری اسلامی ایران را از بین ببرد.
این اقدامات، صادرات نفت خام ایران را بسیار کاهش داد، اما نتوانست بر فروش سوخت و محصولات پتروشیمی که رهیابی آنها بسیار دشوارتر هست، تاثیر چندانی بگذارد. نفت خام ایران به علت گرید (درجه) و سایر ویژگی‌هایش قابل شناسایی است و در عین حال، نفتکش های بزرگ آسان تر از طریق ماهواره قابل شناسایی هستند.
بر اساس آمار وزارت نفت و بانک مرکزی ایران، این کشور در سال 2020 تقریبا 20 میلیارد دلار محصولات پتروشیمی و نفتی صادر کرده است. دولت ایران در ماه آوریل اعلام کرد این صادرات منبع اصلی درآمدهایش است.
حمید حسینی، عضو هیئت مدیره اتحادیه صادر کنندگان فرآورده‌های نفت و گاز و پتروشیمی ایران به رویترز گفت: «جهان بزرگ است و راه‌های دور زدن تحریم ها بی پایان.»
وی توضیح داد، قیمت رقابتی و موقعیت جغرافیایی ایران که به خطوط کشتیرانی بزرگ نزدیک است، محصولات این کشور را جذاب کرده است.
به نوشته این گرازش، همچنین خریداران بیشتری برای محصولات پالایش شده وجود دارد تا واردکنندگانی که پالایشگاه‌های خود را با نفت ایران تطبیق داده‌اند. (تعداد واردکنندگان نفت ایران محدود است.)
به علاوه، ایران بخشی از سوخت خود را از طریق کامیون به همسایگانش صادر می کند که تراکنش‌های کوچکی را شامل می‌شود و برای وزارت خزانه‌داری آمریکا رهگیری و دنبال کردن آنها سخت است.
* از واردات بنزین تا صادرات بنزین ایران
در عین حال، در صورتی که تحریم ها برداشته شود، ایران خود را به خوبی آماده کرده است تا واکنش نشان دهد. درحالی اکثر پالایشگاه های جهان میزان ظرفیت خود را در دوره شیوع کووید 19 کاهش داده اند، بر اساس آمار گمرک، صادرات ایران در سال 2020 نسبت به سال قبل از آن 600 درصد افزایش یافت و به 8 میلیون تن یا 180 هزار بشکه در روز رسید.
ایران در سال 2018، واردکننده بنزین بود.
حسینی گفت درآمدهای ایران از صادرات بنزین، در سال 2020 تقریبا 2 میلیارد دلار بوده است.
یک منبع آگاه در وزارت نفت ایران گفت تولید نفت ایران در حال حاضر، حدود 2 تا 2.5 میلیون بشکه در روز است که حدود 2 میلیون بشکه در روز به پالایشگاه‌های داخلی اختصاص دارد و تقریبا 500 هزار بشکه در روز صادر می‌شود.
وی افزود اگر تحریم‌ها برداشته شود، ایران در 2 یا 3 ماه می تواند 2 میلیون بشکه در روز دیگر بر میزان تولیدش بیفزاید.
تا زمان اعمال تحریم‌ها، منبع اصلی درآمد ایران، صادرات نفت خام بود که معمولا از 2 میلیون بشکه در روز بیشتر می شد و در سال 2018 به روزانه 2.8 میلیون بشکه رسید.
یک منبع آگاه نزدیک به وزارت نفت ایران که نخواست نامش فاش شود، گفت بنزین صادراتی ایران با کامیون به افغانستان و پاکستان ارسال می‌شود و از طریق خلیج فارس به امارات منتقل می‌شود.
*نخستین محموله سوخت عراق وارد لبنان شد
تاجران می‌گویند، عراق و برخی کشورهای آفریقایی نیز بنزین ایران را خریده اند در حالی که چندین محموله بنزین ایران به ونزوئلا ارسال شد.
اخیرا نیز چندین کامیون حامل سوخت ایران وارد لبنان شده است که با استقبال گرم مردم این کشور که با بحران سوخت مواجه اند، روبرو شده است.