نگاه کلی به بازار نفت در سال۲۰۲۲ صعودی است و متوسط قیمت نفت که در سال۲۰۲۱ حدود ۷۰دلار بر بشکه بود، از نظر اکثر نهادهای بینالمللی در سال جدید میلادی دستکم حفظ خواهد شد و ریسکهای صعودی قابل ملاحظه‌ای نیز برای آن وجود دارد. این امر در پیشبینیهای ۱۲ نهاد بینالمللی که در این گزارش گردآوری شده، مشهود است.
طلای‌سیاه با گذر از یکی از بهترین سال‌های خود در دو دهه اخیر، با چهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای شاداب وارد سال۲۰۲۲ می‌شود. اغلب نهادهای بینالمللی چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز مثبتی از این سال برای بازار نفت دارند. این گروه از پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان معتقدند کاهش سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید نفتی، ادامه ریکاوری اقتصادی از همه‌گیری کووید-۱۹، کاهش نگرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در مورد شیوع ویروسی و احتیاط تولیدکنندگان برای افزایش تولید منجر به سالی پررونق برای نفت خواهد شد و پیشبینیهای قیمتی عموما بین ۷۰ تا ۸۰ دلار برای سال جدید دارند؛ هر چند برخی خوش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینانه قیمت‌های ۱۰۰ و ۱۲۵ دلار برای هر بشکه نفت را هم امکان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانند، با این حال از نظر برخی دیگر از نهادها که بدبین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر هستند، افزایش عرضه از سوی اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس و دیگر تولیدکنندگان خارج از این ائتلاف در کنار بازگشت نفت تحریمی ایران به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌علاوه ظهور اُمیکرون منجر به معکوس‌شدن موازنه عرضه و تقاضا می‌شود که بر قیمت‌ها اثر منفی خواهد گذاشت، با این حال همین موسسات نیز بهای نفت را زیر ۶۰ دلار بر بشکه نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینند. در این گزارش «دنیای‌اقتصاد» پیشبینیهای ۱۲نهاد بینالمللی درباره بازار نفت را گردآوری کرده که مرور آنها خالی از لطف نیست.
آژانس بینالمللی انرژی (IEA): آژانس در آخرین گزارش ماهانه سال۲۰۲۱، نگرانی خود از ظهور اُمیکرون را ابراز کرد و گفت انتظار دارد این سویه جدید منجر به کند شدن روند ریکاوری تقاضای نفت شود اما به اندازه موج‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های قبلی بر آن اثرگذار نخواهد بود. نگرانی دیگر آژانس افزایش ۴/۶میلیون بشکه در روز تولید جهانی طلای‌سیاه است که از سطح تقاضا پیشی خواهد گرفت و برخی تولیدکنندگان بزرگ ممکن است در این سال به رکورد تولید جدید دست پیدا کنند، بنابراین آژانس با ۱۰۰ هزار بشکه کاهش برآورد تقاضا، معتقد است در این سال روزانه ۵/۹۹میلیون بشکه نفت خریده می‌شود و بهای نفت‌برنت هم از نظر این نهاد بهطور متوسط ۶/۶۷دلار بر بشکه خواهد بود که ۱۵درصد کاهش نسبت به پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی قبلی آن نشان می‌دهد. بهای این نفت شاخص در سال۲۰۲۱ حدود ۷۰ دلار بوده است.
اوپک: سازمان کشورهای صادرکننده نفت بر این باور است که تقاضا در سال ۲۰۲۲، به‌میزان ۶/۱۰۰میلیون بشکه در روز خواهد بود و بخشی از تقاضا هم از فصل آخر سال۲۰۲۱ به فصل اول ۲۰۲۲ منتقل خواهد شد؛ به همین دلیل اوپک در آخرین گزارش خود پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی خود از تقاضا در سه‌ماه اول امسال را ۱/۱میلیون بشکه در روز بالا برد. اوپک معتقد است اُمیکرون تاثیری ملایم و موقتی بر بازار نفت خواهد داشت. این سازمان همچنین گفته نگرانی چندانی در مورد افزایش عرضه ندارد و حتی عربستان به‌عنوان عضو پیشروی آن هشدار داده کمبود سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید می‌تواند تامین تقاضا را در چند سال آینده با مشکل مواجه کند.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA): این نهاد دولتی برآورد‌کرده بهای نفت‌برنت در سه‌ماهه۲۰۲۲ بهطور متوسط ۷۳ دلار و در کل این سال ۷۰دلار بر بشکه باشد چراکه پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده تولید اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس، نفت شیل آمریکا و کشورهای خارج از اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس از تقاضا سبقت بگیرد و نگرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی هم در مورد شیوع سویه جدید کرونا دارد. این نهاد همچنین گفته تقاضای نفت در این سال به ۵/۱۰۰میلیون بشکه در روز برسد.
فیچ ریتینگز: این موسسه پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی قیمتی خود را برای سال ۲۰۲۲، ۸ دلار بر بشکه افزایش داده تا بهبود تقاضا و انتظارات از اینکه اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس سمت عرضه بازار را دستکم در کوتاه و میان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مدت مدیریت خواهد کرد، منعکس کند. به اعتقاد فیچ ریتینگز، بهای نفت‌برنت در این سال بهطور متوسط ۷۱ دلار بر بشکه خواهد بود و وست‌تگزاس‌اینترمدییت هم ۶۸دلار در هر بشکه پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی شده است. این موسسه پیش از این بهای برنت و وست‌تگزاس را به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترتیب ۶۳ و ۶۰ دلار بر بشکه برآورد کرده بود.
گلدمن‌ساکس: دامین کوروالین، رئیس پژوهش انرژی این بانک سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در مصاحبه اخیرا گفته که نهاد متبوعش پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند قیمت‌های نفت در سال۲۰۲۲ میانگین۸۵ دلار بر بشکه داشته باشد و ریسک صعودی ۵ تا ۱۰ دلاری هم برای آن وجود دارد. کوروالین همچنین رسیدن قیمت‌ها به بالای ۱۰۰دلار (مشخصا ۱۱۰ دلار بر بشکه) را رد نکرده و توضیح داد؛ برای چنین سناریویی دو راه وجود دارد: نخست اینکه هزینه تولید به دلیل تورم افزایش یابد و راه دوم عقب‌ماندن عرضه از تقاضا است. این بانک همچنین پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده تقاضا در سال۲۰۲۲ رکورد بزند و در سال بعد هم رکورد خود را ارتقا دهد.
جی‌پی مورگان: این بانک پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده قیمت نفت در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به ترتیب به ۱۲۵ و ۱۵۰ دلار بر هر بشکه برسد؛ چراکه معتقد است اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس محدودیت‌‌هایی در تحقق ظرفیت تولید خود دارد و اوایل سال فقط در صورتی عرضه را بالا می‌برد که قیمت نفت کاملا مناسب باشد. این بانک تقاضای جهانی نفت را در این دو سال ۸/۹۹ و ۵/۱۰۱میلیون بشکه در روز برآورد کرده است.
مورگان استنلی: این موسسه که با هیجان نفت ۹۵دلاری را برای فصل اول سال۲۰۲۲ پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده بود با ظهور سویه جدید اُمیکرون، پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی قیمتی خود را برای برنت به ۵/۸۲دلار در هر بشکه کاهش داد و توضیح داد که به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نظر می‌رسد، بازار احتمال اینکه اُمیکرون باعث محدودیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و کاهش تقاضای نفت شود را لحاظ کند. البته برآورد مورگان‌استنلی مربوط به ۲۹نوامبر یعنی ابتدای ظهور این سویه است. این نهاد همچنین کسری‌عرضه در سال۲۰۲۳ را امکان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیر دانسته است.
فیچ سولوشنز: این موسسه گفته چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز قیمت‌های نفت در سال۲۰۲۲ بسیار نامطمئن است و متوسط ۷۲ دلاری را پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده که با ریسکهای نزولی و صعودی رو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رو است. در حالی‌که فیچ سولوشنز رشد مصرف را ملایم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بیند، معتقد است که تولید می‌تواند جهش داشته باشد که بخش بزرگ‌تر به دلیل کاهش محدودیت تولید اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس و ریکاوری بخش شیل آمریکا خواهد بود و در درجه پایین‌تر به بازگشت نفت تحریمی ایران به بازار اشاره دارد.
بانک آمریکا: پژوهشگران بانک آمریکا تخمین می‌زنند برنت در سال۲۰۲۲، بهطور میانگین ۸۵دلار بر بشکه معامله شود؛ چراکه سطوح پایین موجودی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و فقدان ظرفیت مازاد منجر به تقویت قیمت می‌شود. این شاخص نفتی که سال۲۰۲۱ را با ۵۲ دلار بر بشکه آغاز کرده بود، در اکتبر به اوج ۸۶دلاری دست یافت. برخی پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان معتقدند نفت می‌تواند در سال جدید میلادی روند افزایشی خود را با وجود رشد مورد انتظار عرضه از سر بگیرد.
اف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای: فریدون فشارکی، رئیس موسسه مشاوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای FGE حدود یک‌ماه پیش در مورد قیمت‌ها خوش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بین بود و در پاسخ به سوال بلومبرگ مبنی‌بر اینکه بهای نفت را ۵۰ دلاری یا ۹۰ دلاری در بازه سه‌ماهه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بیند، گفته بود که رسیدن قیمت نفت به ۵۰ دلار تقریبا غیرممکن است اما در صورت قطع عرضه در جایی از دنیا یا وقوع یک فاجعه در مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای ایران، ۹۰دلاری شدن آن دور از ذهن نیست. او همچنین گفته اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس به‌درستی تولید خود را هر ماه ۴۰۰ هزار بشکه افزایش داده و ممکن است آن را در زمستان متوقف کند.
بارکلیز: بانک بارکلیز پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده بهای نفت‌برنت در سال۲۰۲۲ به ۸۰ دلار بر بشکه برسد و وست‌تگزاس‌اینترمدییت هم ۷۷دلار در بشکه معامله شود. با وجود اینکه بارکلیز پیش از ظهور اُمیکرون یعنی اواخر نوامبر پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی خود را منتشر کرده، جهش موارد ابتلا به کرونا را ریسک مهمی برای چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز سال۲۰۲۲ نفت دانسته؛ با این حال گفته اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس در چنین شرایطی احتمالا روند افزایشی تولید خود را پایین بیاورد یا متوقف کند که به موازنه نسبی بازار منجر می‌شود.
بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌او کپیتال‌مارکتس: رندی اولنبرگر، مدیرعامل پژوهش سهام نفت و گاز این موسسه کانادایی با وجود ریسک نزولی در فصل اول و دوم سال۲۰۲۲ به دلیل آزادسازی موجودی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های استراتژیک نفتی توسط چندین کشور و ظهور اُمیکرون، انتظار دارد تقاضای نفت در سال۲۰۲۲ رکورد بزند و بازار برای سال‌ها قوی باقی بماند.