فضای موجود اقتصاد کشور از ماه ها پیش در شرایط بغرنجی قرار گرفته است. بیشتر فعالان بخش خصوصی و نمایندگان اتاق های بازرگانی درخصوص فضای نگران کننده موجود هشدارهای متعددی داده بودند. بنگاه ها و کارخانه های بخش خصوصی زیر ظرفیت کار می کنند و بسیاری در آستانه ورشکستگی هستند، حتی بسیاری زیان ده شده اند. در این شرایط بسیاری از واحدهای تولیدی به دلیل عدم تمایل به بیکار کردن نیروهای کار خود، امید به خروج از بحران و حمایت دولت خود را سرپا نگه داشته اند. دو متغیر اقتصادی رکود و تورم که در 30 سال گذشته کمتر با هم دیده شده اند در حال حاضر با هم مشاهده می شوند.
طبیعی است در چنین شرایطی از رکود تورمی، اقتصاد ایران چنان نابسامان شود که نسبت چک های برگشتی به 7/10 درصد برسد. نسبتی که در 30 سال گذشته بی سابقه بوده است.
در دوران جنگ ایران و عراق اگرچه تورم بسیار بالا بود اما به دلیل رونق و شکوفایی اقتصادی، همواره رشد اقتصادی از رقم قابل قبولی برخوردار بود.
اما در حال حاضر، تورم و رکود با هم همراه شده اند. علاوه بر این دو عامل جدی و مهم، عواملی چون تحریم، کمبود منابع بانکی، رکود جهانی، کاهش صادرات، افت بازار داخلی و اغتشاشات سیاسی پس از انتخابات، شتاب خروج سرمایه و کاهش سرمایه گذاری خارجی در ایران، همه و همه دست به دست هم داده اند تا وضعیت موجود شکل گیرد و عرصه بر تولیدکنندگان تنگ شود.
اما اینکه راهی برای خروج از وضعیت فعلی وجود دارد یا نه، پرسشی است که پاسخ به آن بسیار دشوار است. زمانی که بحران جهانی در آمریکا نمود یافت اقتصاددانان به بررسی ریشه ها و راه های خروج از بحران پرداختند و در نتیجه سیاست های جبرانی چون سیاست های انبساطی که توسط دولت ها به کار گرفته شد، هم اکنون نشانه های خروج از بحران مشاهده می شود و خروج کامل از بحران به سال 2010 منوط شده است. اما در کشور ما علل رکود پیچیده تر است و بعید به نظر می رسد که این علل در آینده ای نزدیک حل شوند. مشکل سیاستگذاری دولت در حوزه اقتصادی همچنان وجود دارد. در شرایطی که غرب می کوشد تحریم های جهانی را افزایش دهد برخی از عوامل موثر در وضعیت فعلی با سیاستگذاری های داخلی قابل کنترل نیستند. بی اعتمادی نیز در فضای اقتصادی به چشم می خورد. این شاخص در بخش خصوصی بیشتر است. حداقل در کوتاه مدت امیدی به بهبود فضای اقتصادی وجود ندارد. حتی نشانه های بهبود وضعیت اقتصادی نیز به چشم نمی خورد. با آن که از عمر دولت دهم تنها دو ماه می گذرد در تفکری که بر رئیس دولت دهم حاکم است چنان که در انتخاب وزرا و مدیران ارشد این دولت مشاهده شد نسبت به گذشته تفاوت چندانی به وجود نیامده است.

*عضوی هیات نمایندگان اتاق تهران

تاریخ: 29/07/1388

زمینه: سایر...

ارائه دهنده: پدرام سلطانی

منبع: سرمایه