«جنگ نفتکش‌ها» در بروکسل

پوشش بیمه هر نفتکش یک‌میلیارد دلار است. خبرگزاری رویترز از رایزنی نمایندگان کشورهای خریدار نفت ایران در آسیا با مقامات اتحادیه اروپا خبر داده است تا نفتکش‌های حامل نفت ایران به این کشورها، از تحریم بیمه‌ای مستثنا شوند. این خبرگزاری همچنین از افزایش صادرات نفت‌خام ایران به کشورهای شرق آسیا در ماه مارس به میزان 600 هزار تن، خبر داده است. این میزان نفت، بیشترین صادرات ایران به شرق آسیا در سه ماه گذشته بوده است. اختلاف ایران و چین بر سر نحوه دریافت پول نفت در ماه‌های ژانویه و فوریه باعث کاهش نیمی از صادرات نفت به این کشور شده بود. چین، ژاپن، هند و کره‌جنوبی مجموعا حدود 60درصد از صادرات نفت ایران را خرید می‌کنند. چنانچه بیمه محموله‌های نفتی به مقصد آسیا، مستثنا نشود، تنها نفتکش‌های ایرانی خواهند توانست نفت را به این کشورها برسانند؛ آن هم با ریسک بالا. ایران چند سال پیش یک کلوپ بیمه‌ای برای بیمه نفتکش‌های خود تاسیس کرد.
سومین نفتکش ایرانی در سنگاپور
خبرگزاری رویترز به نقل از منابع خود از ثابت‌ماندن عرضه نفت‌خام ایران در بازارهای آسیایی خبر داده است. قرار است نفتکش «ایران هامون» با 230 تا «280 هزار تن» نفت خام احتمالا فردا به سنگاپور برسد. پیش از این کشتی‌های دلوار و داراب نفت ایران را به آسیای جنوب شرقی برده بودند. یکی از فعالان بازار نفت به «رویترز» گفته است: «خریداران نفت ایران که توانسته‌اند مشکل پرداخت پول به ایران را حل کنند می‌توانند تا اول ژوئیه و تا زمانی که دولت‌هایشان به آنها بگوید نفت خود را بخرند.» این درحالی است که پالایشگاه «شواشل» ژاپن که یکی از مهم‌ترین مشتری‌های نفت ایران است هنوز قرارداد خود را تجدید نکرده است. ایران روزانه حدود صدهزار بشکه نفت به «شواشل» می‌فروشد، قراردادهای نفتی ژاپن با ایران در پایان ماه مارس به اتمام می‌رسد. هم‌اکنون مذاکره‌کنندگان ژاپنی در مسیر تهران – توکیو قراردادها را برای تمدید جابه‌جا می‌کنند.
چراغ سبز عراق به کره
هند پس از توافق با ایران بر سر پرداخت 45درصد از پول نفت به روپیه، خرید نفت از ایران را ادامه داده است. چین هم پس از حضور هیات عالی‌رتبه ایرانی در پکن بر سر نحوه پرداخت پول نفت توافق کرد تا وارداتش را به حالت عادی برگرداند. هنوز خبری از نحوه توافق ایران و چین منتشر نشده است اما احتمال می‌رود دوره بازپرداخت پول نفت افزایش یافته باشد و بخشی از این پول هم با «یوآن» تسویه شود که منجر به خرید جنس چینی است. این در حالی است که عراق هم به عربستان پیوسته و برای تامین نفت جهان بعد از تحریم ایران اعلام آمادگی کرده است. وزارت اقتصاد کره‌جنوبی از وعده عراق برای تامین نفت‌خام کره‌جنوبی در صورت تاثیر تحریم نفت ایران بر عرصه جهانی نفت خبر داده است. توافقی که ظاهرا هفته گذشته در دیدار معاون وزیر انرژی کره‌جنوبی و معاون نخست‌وزیر عراق حاصل شده است.
افزایش صادرات نفت عربستان با آمریکا
درحالی که قیمت بنزین در آمریکا به بالاترین رقم خود در فصل زمستان رسیده و گالنی سه دلار و 80 سنت به فروش می‌رسد، عربستان سعودی صادرات نفت خود را 25درصد افزایش داده که عمدتا به آمریکا ارسال شده است. «رویترز» گزارش داده که دومیلیون بشکه دیگر هم در حال بارگیری است تا به سواحل آمریکا برود. عربستان در ماه فوریه 8/9 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده است. برخی کارشناسان معتقدند افزایش صادرات نفت به آمریکا، برای کاهش بهای بنزین در این کشور صورت گرفته است. اوباما در چند هفته گذشته به شدت مورد انتقاد جمهوری‌خواهان برای افزایش قیمت سوخت بوده است. اوباما در دیدار اخیرش با نخست‌وزیر انگلیس، امکان گشودن ذخایر استراتژیک نفتی را مطرح کرده بود. آمریکا آخرین‌بار، در جنگ لیبی، 30میلیون بشکه از ذخایر استراتژیک نفتی‌اش را وارد بازار کرده بود.
تثبیت قیمت برنت روی 125 دلار
«جنگ نفتکش‌ها» این‌بار نه در خلیج فارس که در بروکسل جریان دارد. اتحادیه اروپا قرار است سوم فروردین درباره جزییات تحریم بیمه‌ای نفتکش‌ها، تصمیم‌گیری کند. خریداران آسیایی نفت ایران هم سعی دارند تا از این تحریم‌ها معاف شوند. اداره اطلاعات انرژی آمریکا هفته گذشته در گزارشی اعلام کرده بود که در صورت خروج نفت ایران از بازار، کمبود عرضه نفت به حدود سه میلیون بشکه در روز خواهد رسید. رقمی که نه عربستان می‌تواند به طور مدام آن را تامین کند نه ذخایر استراتژیک توان تامین آن را برای یک دوره سه تا چهار ماهه دارند. نفت برنت دریای شمال دیروز با بیش از یک دلار افزایش به 125 دلار و 44 سنت رسید و نفت سبک ایران در بازار آسیا با یک دلار افزایش به 126 دلار و 16 سنت معامله شد. میانگین قیمت نفت‌خام صادراتی ایران از ابتدای ماه مارس تاکنون حدود 123 دلار و 46 سنت بوده است.
سوری: ناوگان ایران می‌تواند نفت را جابه‌جا کند
«محمد سوری» مدیرعامل سابق شرکت ملی نفتکش تجربه جنگ نفتکش‌ها را در سال 63 گذرانده است. او ماه گذشته پس از 26 سال جای خود را به بهبهانی داد.
مدیرعامل سابق شرکت ملی نفتکش برای تمام شرکت‌های نفتکش دنیا شناخته شده است. «شرق» از محمد سوری می‌پرسد:
‌اگر کشورهای آسیایی واردکننده نفت ایران، نتوانند در اجلاس سوم فروردین اتحادیه اروپا خود را از تحریم بیمه نفتکش‌ها، مستثنا کنند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا ایران می‌تواند به بازار آسیا نفت بفروشد؟
ما خودمان یک شرکت بیمه‌ای به نام kish P & R club داریم که می‌تواند نفتکش‌هایمان را بیمه کند. برخی از خارجی‌ها هم به ما مراجعه می‌کردند و خواستار این بیمه برای نفتکش‌هایشان بودند. ضمن اینکه ناوگان شرکت ملی نفتکش می‌تواند به راحتی نفت را به خریداران نفت ایران برساند.
‌در حال حاضر ظرفیت واقعی ناوگان نفتکش ایران چقدر است؟
ما می‌توانیم در آن واحد، 11 میلیون تن نفت را جابه‌جا کنیم. حالا اگر این ناوگان 10 سفر در سال هم داشته باشند، می‌توانند 110 میلیون تن را جابه‌جا کنند. ضمن اینکه ظرفیت چهار میلیون تن هم در شرف تحویل داریم. [هر تن معادل 3/7 بشکه نفت است.]
‌اگر ایران می‌تواند با ناوگان نفتکش‌اش، تمام نفت صادراتی‌اش را جابه‌جا کند پس چرا کشورهای آسیایی نگران تحریم نفتکش‌ها هستند؟
چون خودشان شرکت‌های نفتکش دارند. شرکت‌های کره‌ای، ژاپنی و هندی. اینها با اعمال تحریم بیمه‌ای، متضرر می‌شوند.
‌شما با بسیاری از این شرکت‌ها ارتباط نزدیکی داشتید. نظر شرکت‌های بیمه‌ای بزرگ اروپا درباره تحریم اتحادیه اروپا چیست؟
هیچ‌کدام از آنها به تحریم راضی نیستند. ولی به هر حال دستور دولت است. آنها دلخورند و معتقدند کشاندن اقتصاد به ورطه سیاست غلط است. این تحریم‌ها تاکنون سابقه نداشته است.