سرپرست مدیریت نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس گفت: حضور موسسات رتبه‌بندی و الزام تمام اوراق منتشره در بازار پول و سرمایه همزمان با اصلاح سیستم بانکی و نرخ سپرده‌ها به رونق بازار اولیه کمک کند.
غلامرضا شاکری در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در خصوص مزایای حضور شرکتها در بازار اولیه بورس گفت: هدف اصلی ایجاد بورس‌های اوراق بهادار، کمک به تامین مالی شرکتها است.سرپرست مدیریت نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: با فرض شفافیت اطلاعاتی شرکت‌های بورسی و آگاهی سرمایه‌گذاران نسبت به طرح‌های شرکتها، سرمایه‌گذاران در انتخاب آگاهانه خود، در شرکتها و طرح‌هایی سرمایه‌گذاری می کنند که بازدهی بالاتری داشته باشند و بدین ترتیب شرکت‌هایی که تامین مالی خود را از طریق بازار سرمایه و عموم سرمایه‌گذاران انجام می‌دهند به تخصیص بهینه منابع مالی کمک می‌کنند که خود منجر به رشد و توسعه اقتصادی کشور خواهد شد.وی ادامه داد: مزیت دیگر بازار سرمایه امکان جذب حجم بالایی از نقدینگی در یک مرحله انتشار اوراق و نیز تبدیل دارایی های غیرمولد به دارایی های مولد به عنوان پشتوانه انتشار اوراق مالی است.شاکری در پاسخ به این پرسش که چرا بازار اولیه از عمق لازم برخودار نیست اذعان داشت: به طور معمول هرچه ریسک سرمایه گذاری در طرحی بالاتر باشد، هزینه جذب سرمایه‌گذار در آن طرح بالاتر خواهد بود، یعنی سرمایه‌گذار نرخ بالاتری را برای تحمل ریسک بالاتر مطالبه خواهد نمود.این مقام مسئول در سازمان بورس افزود: این درحالی است که در اقتصاد ما نرخ اوراق با ریسک بالاتر، تفاوت معناداری با اوراق بدهی بدون ریسک یا با ریسک پایین ندارد. همچنین در رقابت اوراق بازار سرمایه و سپرده‌های بانکی، سپرده‌های بانکی برنده جذب سرمایه‌گذار خواهند بود.وی اضافه کرد: در مجموع، در اقتصاد ما توازن بین ریسک و بازده وجود ندارد و در حال حاضر نیز شورای پول و اعتبار، صرف نظر از ریسک طرح‌ها، برای علی‌الحساب اوراق مشارکت، سقف نرخ ثابتی را تعیین نموده و تبعیت از این نرخ‌ها را برای سایر اوراق بهاداری که با ضمانت بانکی منتشر می‌شوند الزامی دانسته است. به علاوه نبود موسسات رتبه بندی، انتشار اوراق بدون رکن ضامن را غیرممکن ساخته که این موضوع نیز منجر به عدم تنوع اوراق با ریسک و بازده مختلف شده است.شاکری همچنین در خصوص این که چرا شرکتها رغبتی برای حضور در بازار اولیه از خود نشان نمی‌دهند اظهار داشت: با توجه به شرایط کنونی اقتصاد و سیاست سیستم بانکی در تعیین نرخ سپرده که به منظور کنترل نقدینگی، به میزان نسبتا بالایی نسبت به تورم تعیین شده است، شرکتها برای حفظ جذابیت اوراق چاره‌ای جز تعیین نرخ اوراق متناظر با سیستم بانکی ندارد.سرپرست مدیریت نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس ادامه داد: از طرف دیگر با احتساب هزینه ارکان، نرخ موثر هزینه تامین مالی برای شرکتها به حدی بالا رفته است که نرخ بازده مورد انتظار طرح‌ها، جز در طرح‌های خاص با بازده بالا امکان جبران آن را ندارند.وی گفت: بدین ترتیب، بالا بودن نرخ موثر تامین مالی نسبت به نرخ بازده، منجر به رد طرح‌ها در بررسی‌های امکان‌سنجی می‌شود که با توجه به شرایط رکودی کنونی در سیستم بانکی نیز عملا پوشش نرخ سود تسهیلات از طریق بازدهی فعالیت اقتصادی میسر نیست، با این وجود به دلیل ایجاد امکان پرداخت سود و عدم الزام به تصفیه اصل مبلغ تسهیلات اخذ شده، جذابیت بیشتری نسبت به بازار سرمایه وجود دارد.شاکری در پاسخ به این پرسش که چرا شرایط حضور شرکتها در بازار اولیه سخت‌گیرانه است اظهار داشت: ذائقه بازار سرمایه ما به دلیل سابقه حاکم در اقتصاد بانک محور کشور، در عمل مبتنی بر ریسک‌گریزی و کسب بازده تضمین‌شده شکل گرفته است.وی گفت: از طرفی نبود موسسات رتبه‌بندی به منظور متناسب‌سازی ریسک و بازده و از طرفی فشار بانک مرکزی بر اعمال نرخ تقریبا ثابت برای انواع اوراق بهادار، منجر به شکل‌گیری تلاش متقابل در بازار سرمایه برای کاهش ریسک شده است، چرا که به دلیل نبودن موسسات رتبه‌بندی، توان متناسب‌سازی نرخ بازده و ریسک از طریق افزایش نرخ در شرایط حاضر در بازار سرمایه وجود ندارد. از این‌رو شرایط حضور شرکتها در بازار اولیه برپایه ریسک‌گریزی سرمایه‌گذاران شکل گرفته است.سرپرست مدیریت نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس در خصوص راهکارهای تامین مالی بیشتر و ارزان قیمت از طریق بازار اولیه و رونق این بازار اذعان داشت: به نظر می‌رسد حضور موسسات رتبه‌بندی و الزام تمام اوراق منتشره در بازار پول و سرمایه در اخذ رتبه اعتباری جهت متناسب‌سازی نرخ بازده و ریسک، همزمان با اصلاح سیستم بانکی و نرخ سپرده‌ها به عنوان عامل اثرگذار و تعیین کننده نرخ سود ابزار مالی بازار سرمایه می‌تواند به رونق این بازار کمک کند.