مجمع کشورهای صادر کننده گاز از آغاز تا به امروز

به گزارش پایگاه خبری اوپکس به نقل از شانا، مبدا پیدایش مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی یی سی اف) به نخستین نشست وزارتی که ١٩ و ٢٠ ماه مه سال ٢٠٠١ در تهران، پایتخت ایران برگزار شد، بازمی گردد؛ این نشست از سوی وزارت نفت ایران و با حضور کشورهای الجزایر، برونئی، اندونزی، ایران، مالزی، عمان، قطر، روسیه، ترکمنستان و نروژ به عنوان عضو ناظر تشکیل شد.

اعضای جی یی سی اف در نخستین نشست وزارتی خود توافق کردند که اهداف این مجمع، توسعه راهکارهای منافع اعضا از طریق گفتگو میان تولیدکنندگان، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، دولتها و صنایع مرتبط با انرژی، فراهم آوردن خط مشی برای پژوهش و تبادل نظر و ترویج یک بازار انرژی باثبات و شفاف باشد.

این اهداف و اهداف دیگر در سند تهیه شده در یک نشست کارشناسی، از سوی وزیران کشورهای عضو جی یی سی اف به عنوان تعهد و دستور کار این مجمع تصویب شد.

در سالهای ٢٠٠١ و ٢٠٠٣، ساختار اصلی جی یی سی اف از یک نشست وزارتی (نمونه ای از یک تصمیم گیری در سطح عالی رتبه) و یک نشست کارشناسی (یک مشاور فنی) تشکیل شد؛ بنا شد نشستهای وزارتی سالانه برگزار شود؛ دومین نشست وزارتی جی یی سی اف سال ٢٠٠٢ در الجزایر و سومین نشست سال ٢٠٠٣ در قطر برگزار شدند.

اعضای جی یی سی اف در دومین نشست وزارتی در شهر الجزیره الجزایر، بر اهمیت گفتگو و همکاری میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان برای توسعه صنعت جهانی گاز، پاسخگویی به نیاز بازارهای جهانی بر اساس بهترین شرایط ممکن و بدون هیچ تبعیضی تاکید کردند.

افزون بر این یک نشست کارشناسی نیز برای توسعه بانک اطلاعاتی پروژه های گازی، ضوابط قراردادها و موقعیتها و بررسی پروژه ها و بهره برداریهای جدید گازی و هزینه های وابسته تاسیس شد.

در سومین نشست وزارتی جی یی سی اف سال ٢٠٠٣ در دوحه اعضا درباره تاسیس یک دفتر رابط (Liasion Office) به عنوان کانونی برای جمع آوری داده ها و نظارت بر پروژه های جی یی سی اف به توافق رسیدند؛ این رویداد همچنین فرصتی را برای دنبال کردن و پیگیری مطالعات روی پروژه های جدید گاز، تلاش برای توسعه یک الگوی عرضه و تقاضای جهانی گاز و ارزیابی قیمتگذاری های این ماده فراهم کرد.

مجمع کشورهای صادرکننده گاز در سالهای ٢٠٠٤ تا ٢٠٠٦ میلادی تلاشهایی را برای دستیابی به هدف توسعه یک مرکز گفتگوی جامع تر انجام داد؛ چهارمین نشست وزارتی این مجمع در قاهره، پایتخت مصر و پنجمین نشست آن در شهر پورت آف اسپین  (Port of Spain)پایتخت ترینیداد و توباگو برگزار شد.

دفترخانه اجرایی که بعدها به کمیته اجرایی (EB) تغییر نام داد در نشست ترینیداد و توباگو تاسیس شد و برنامه ها برای ایجاد یک دفتر رابط قوت گرفت.

در نشست قاهره، وزیران کشورهای عضو جی یی سی اف بر اهمیت قیمتهای عادلانه گاز و نیاز به سرمایه گذاریهای مشترک و پژوهش میان کشورهای عضو به عنوان ابزاری برای بالا بردن همکاریها و لزوم تبادل آمار و داده ها تاکید کردند.

نشست سال ٢٠٠٥ ترینیداد و توباگو همچنین فرصتی را فراهم کرد تا اعضای جی یی سی اف درباره چارچوب کلی و ساختار این مجمع (نشست وزارتی، کمیته اجرایی، نشست کارشناسی و دفتر رابط) به توافق برسند؛ افزون بر این، وزیران تصمیم گرفتند توسعه یک الگوی عرضه و تقاضای جهانی گاز را آغاز کنند.

جی یی سی اف در سال ٢٠٠٦ نشست وزارتی نداشت

نشست وزارتی جی یی سی اف در سال ٢٠٠٦ برگزار نشد، اما کمیته اجرایی این مجمع به منظور ادامه فعالیتها و کار روی موضوعهای مربوط به جی یی سی اف در قطر دیدار کردند.

در سالهای ٢٠٠٧ و ٢٠٠٨ میلادی موسسه (بانک) اطلاعاتی جی یی سی اف تاسیس شد و در این رابطه ششمین نشست وزارتی این مجمع سال ٢٠٠٧ در دوحه برگزار شد؛ در این نشست همچنین پیشرفتهای حاصل شده در نشستهای قبلی جی یی سی اف بازنگری شد و توسعه اساسنامه آن و دفتر رابطی که بتواند نقش دبیرخانه این سازمان را داشته باشد و مقررات داخلی آن را پیش نویس کند، توصیه شد.

برای دستیابی به این هدف، وزیران کشورهای عضو یک کمیته عالی رتبه (High Level Committee) تشکیل دادند، به طوری که این کمیته نشستهایی را در سالهای ٢٠٠٧ و ٢٠٠٨ در ایران، مصر، قطر، ونزوئلا و روسیه برگزار کردند.

در نتیجه کار این کمیته عالی رتبه، وزیران کشورهای عضو جی یی سی اف، ٢٣ نوامبر سال ٢٠٠٨ در مسکو، پایتخت روسیه گردهم آمدند (این نشست و نخستین نشست اعضا در ایران از مهمترین نشستهای این مجمع به شمار می رود.)

در هفتمین نشست وزارتی، مجمع کشورهای صادرکننده گاز به عنوان یک نهاد بین المللی تاسیس شد؛ انتخاب لغت مجمع  (Forum) بیانگر ماهیت و طبیعت دموکراتیک آن است.

اساسنامه جی یی سی اف از سوی وزیران کشورهای عضو این مجمع؛ الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو و ونزوئلا امضا شد و قزاقستان و نروژ نیز به عنوان اعضای ناظر به این مجمع پیوستند و دوحه، پایتخت قطر نیز به عنوان دبیرخانه دائمی و مقر جی یی سی اف انتخاب شد.

وزیران جی یی سی اف همچنین با قدردانی از بررسیها و مطالعات درباره قیمتهای گاز که در نشست ششم درخواست آنها را مطرح کرده بودند، به مذاکره درباره تازه ترین پیشرفتها در صنعت گاز پرداختند.

مجمع کشورهای صادرکننده گاز در بازه زمانی سالهای ٢٠٠٩ تا ٢٠١١ شاهد پیشرفت منسجم ساختار درونی خود و گفتگوهای بیشتر درباره ساختارهای اصلی و کلیدی صنعت گاز بوده است.

دوحه میزبان هشتمین نشست وزارتی جی یی سی اف

در هشتمین نشست وزارتی در قطر، بودجه این سازمان برای سال ٢٠٠٩ تصویب شد و افرادی از کشورهای عضو به طور موقت در این مجمع منصوب شدند.

امضای توافقنامه کشور میزبان مجمع کشورهای صادرکننده گاز، میان دولت قطر و جی یی سی اف و اضافه شدن هلند به عنوان عضو ناظر در این مجمع، انتصاب مقامهای دارای صلاحیت برای سال ٢٠١٠ (الجزایر و ونزوئلا به ترتیب به عنوان رئیس و نائب رئیس نشست وزراتی و ونزوئلا و الجزایر به عنوان رئیس و نائب رئیس کمیته اجرایی) انتخاب و انتصاب لئونید بوخانفسکی از روسیه به عنوان دبیر کل مجمع کشورهای صادرکننده گاز، نتایج نهمین نشست وزارتی دسامبر سال ٢٠٠٩ در دوحه قطر بود.

بوخانوفسکی، نخستین دبیرکل جی یی سی اف یکم ژانویه سال ٢٠١٠ میلادی فعالیت خود را در دوحه برای توسعه خط مشی کشورهای عضو این مجمع برای مبادله اطلاعات و آغاز فعالیتهای تحقیقاتی از طریق توسعه و تحلیل قابلیتها و تواناییها آغاز کرد.

نشستها میان دبیر کل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با دبیر کل سازمان ملل متحد گام مهمی در به رسمیت شناختن جی یی سی اف در جهان بود و درها را برای گفتگوهای بیشتر میان دو طرف باز کرد.

همکاری با نهادهای بین المللی انرژی یکی از اولویتهای جی یی سی اف است؛ به همین منظور دبیرخانه جی یی سی اف گفتگوهای کاری با مجمع جهانی انرژی (آی یی اف) و آژانس بین المللی انرژی (آی یی ای) و موسسه های بزرگ تحقیقات انرژی دولتی و خصوصی برگزار کرد.

٢٠١٠ سالی پرکار برای کشورهای عضو جی یی سی اف

دو نشست وزارتی جی یی سی اف، نخست در ماه آوریل ٢٠١٠ در شهر وهران الجزایر و دسامبر همان سال در دوحه قطر برگزار شد؛ دهمین نشست وزارتی، فرصتی را برای تبادل نظرها روی تازه ترین پیشرفتها در بازار گاز ارزیابی تاثیر این پیشرفتها بر کشورهای عضو جی یی سی اف و تهیه راهکارهایی برای دبیرخانه تازه تاسیس این مجمع فراهم آورد.

وزیران کشورهای عضو جی یی سی اف به این توافق رسیدند که تضمین عرضه پایدار و کافی گاز با قیمتهایی مرتبط و هماهنگ با قیمت نفت یک چالش به شمار می رود و گاز طبیعی بخش اصلی از سبد انرژی است که نقش مهمی در پاسخگویی به نیاز جهان برای داشتن یک منبع انرژی دوستدار محیط زیست ایفا می کند.

اعضای جی یی سی اف همچنین از افزایش امنیت انرژی بوسیله سرمایه گذاریهای متقابل و تبادل فناوریها میان مصرف کنندگان و تولیدکنندگان بر اساس همبستگی متقابل حمایت کردند و الگویی را توسعه دادند که در آن مصرف کننده گاز بتواند در توسعه زیرساختها و بخش بالا دستی گاز یک کشور تولیدکننده و صادرکننده این ماده مشارکت داشته باشد و یا این که یک کشور صادرکننده بتواند در بخشهای میان دستی و پایین دستی و دیگر تاسیسات گازی در کشور مصرف کننده سرمایه گذاری کند.

گزارش ارائه شده از سوی الجزایر درباره «چشم انداز بازار بین المللی گاز تا سال ٢٠١٥»، ارزیابی امکان سازماندهی نشست سران جی یی سی اف در آینده و دعوت از دیگر کشورهای صادرکننده گاز برای پیوستن به این مجمع به عنوان ناظر یا کشور عضو، بخشی از تصمیمهایی بود که در دهمین نشست وزارتی جی یی سی اف گرفته شد.

یکی از مهم ترین نتایج یازدهمین نشست وزیران جی یی سی اف در قطر برگزاری نخستین نشست سران اعضای عضو این مجمع در سال ٢٠١١ در دوحه و تشکیل یک گروه عالی رتبه برای تهیه و تدارک این نشست بود.

نشست وزاتی یازدهم و دوازدهم جی یی سی اف

اعضای جی یی سی اف در یازدهمین نشست وزارتی همچنین درباره تاسیس یک کمیته راهبردی برای مطالعه ارزیابیهای بازار گاز و نتایج یک الگوی جهانی گاز به توافق رسیدند.

اعضای این مجمع همچنین آخرین پیشرفتها در بازار بین المللی گاز و تاثیر آنها بر کشورهای عضو را بازنگری کردند و درباره موثرترین راهها و ابزار ارتقای همکاری میان کشورهای عضو جی یی سی اف گفتگو کردند و درباره این که قیمتهای کنونی گاز سرمایه گذاری در میدانهای جدید و زیرساختهای گاز را تهدید می کند، ابراز نگرانی و مصر را به عنوان رئیس نشست وزارتی و ترینیداد و توباگو را به عنوان نایب رئیس و ترینیداد و مصر را به ترتیب به عنوان رئیس و نائب رئیس کمیته اجرایی برای سال آینده این مجمع انتخاب کردند.

دوازدهمین نشست وزارتی جی یی سی اف در قاهره، پایتخت مصر برگزار شد؛ وزیران بر اهمیت گفت وگو میان تولید کنندگان و مصرف کنندگان برای دستیابی به یک بازار گاز پایدار، سازکاری برای رسیدن به قیمت های عادلانه گاز برای دو طرف و لزوم همکاری میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به منظور حمایت و تقویت سرمایه گذاریهای لازم برای توسعه ذخایر گاز کشورهای تولیدکننده و مبادله اطلاعات و فناوریها در این زمینه با در نظر گرفتن اولویت پاسخگویی به نیازهای داخلی گاز در کشورهای تولیدکننده، تاکید کردند.

این نشست وزارتی همچنین بر تقویت جی یی سی اف و اهمیت آن به عنوان مکانی برای تبادل نظر و همکاری، بررسی پیشرفت های کوتاه مدت بازار گاز و چالشهای فراروی صنعت گاز، سناریوهای اقتصادی و سیاسی جهان و نقش این مجمع به عنوان عامل ثبات و همکاری میان کشورهای عضو و کشورهای مصرف کننده تاکید کرد.

وزیران همچنین بر اهمیت قراردادهای بلندمدت و قیمتهای عادلانه گاز در سطوحی که نشان دهنده بنیادهای بازار و هماهنگی با قیمتهای نفت باشد، تاکید کردند.

وزیران انرژی کشورهای عضو جی یی سی اف در سیزدهمین نشست وزارتی جی یی سی اف در سال ٢٠١١ و دو روز پیش از برگزاری نخستین اجلاس سران این مجمع، چالش‌های فراروی صنعت گاز طبیعی به همراه همکاری موثر اعضای این مجمع برای توسعه یک بازار گاز باثبات و شفاف را بررسی کردند.

نشست سران جی یی سی اف نقطه عطفی در پیشبرد اهداف مجمع

نخستین نشست سران جی یی سی اف ١٥ دسامبر سال ٢٠١١ در دوحه برگزار شد؛ در این نشست رؤسا، رؤسای جمهوری و سران کشورهای ایران، الجزایر، نیجریه، گینه استوایی، بولیوی، روسیه،عمان و وزیران انرژی قراقستان نروژ، هلند و ونزوئلا حضور داشتند.

شرکت کنندگان در این نشست تاکید کردند جی یی سی اف امروزه در حال فعالیت روی ارزیابی بهترین راهها برای حل و فصل چالشهای کنونی در بازارهای منطقه ای و جهانی گاز و هماهنگی میان تولیدکنندگان و مصرفکنندگان گاز و راه اندازی گفتگوهای موثر میان آنهاست.

یکی دیگر از موضوعهای مهم مورد بحث در دومین نشست سران نشست، تعریف جایگاه و نقش گاز طبیعی در ساخت یک اقتصاد با تولید کربن کم، هماهنگی آن با توسعه انرژیهای جایگزین و ترویج منافع محیط زیستی این سوخت پاک بود. 

چهاردهمین نشست وزارتی در قاره سیاه

چهاردهمین نشست جی یی سی اف دسامبر ٢٠١٢ (یکم آذرماه ١٣٩١) در شهر مالابو، پایتخت گینه استوایی برگزارشد، در این نشست اعضا از سیستم ٤٠ ساله هماهنگی قیمتهای گاز با قیمتهای نفت حمایت و بر اهمیت گاز طبیعی به عنوان یک سوخت پاک، منبع عظیم و یک حامل مطمئن و قابل اعتماد انرژی تاکید کردند.

براساس بیانیه مطبوعاتی نشست گینه استوایی قرار شد نشست بعدی این مجمع نوامبر ٢٠١٣ در ایران برگزار شود.

دومین نشست سران جی یی سی اف در مسکو

دومین نشست سران جی یی سی اف ژوئن ٢٠١٣ (١٠ تیرماه ١٣٩٢) در مسکو و در کاخ کرملین به میزبانی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و حضور سران و رهبران الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، عمان، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات متحده عربی و ونزوئلا و اعضای ناظر عراق، هلند و نروژ برگزار شده بود.

نتیجه این نشست که با عنوان «بیانیه مسکو» (Moscow Declaration)، منتشر شد، در آن کشورهای عضو جی یی سی اف به اتفاق آرا بر تقویت نقش این مجمع، افزایش همکاریهای جهانی به منظور حفاظت از منافع جی یی سی اف، حفظ اصول مبادلات بین المللی و تقویت نقش بنیادی قراردادهای بلندمدت و ادامه حمایت از قیمت گذاری گاز بر اساس شاخص قیمتهای نفت و فرآورده های نفتی تاکید کردند.

سران کشورها و دولتهای عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز همچنین نسبت به افزایش رشد پایدار استفاده از گاز طبیعی، ترویج استفاده از گاز طبیعی در بخش های مختلف و تقویت مذاکرات جی یی سی اف با همه بازیگران  و سهامداران بازار گاز، ترویج و توسعه نقش گاز به عنوان حامل انرژی سازگار با محیط زیست برای رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی متعهد شدند.

بیانیه مسکو همچنین به منظور همکاری کشورهای عضو جی یی سی اف در زمینه  توسعه و استفاده از منابع گازی با همه سهامداران این بخش، نقشه راهی را پیش روی این مجمع قرار می دهد.

نشست پانزدهم در تهران و انتخاب دبیرکل ایرانی

با توجه به پایان دوره دوم دو ساله دبیرکلی لئنوید بوخانوفسکی از روسیه، مهمترین دستور کار نشست پانزدهم وزارتی جی یی سی اف، تصمیم گیری برای انتخاب دبیرکل جدید بود، روسیه و لیبی نیز کاندیدهای خود را برای رقابت بر سر احراز پست دبیرکلی اوپک به دبیرخانه این مجمع معرفی کرده بودند.

در همین حال بیژن زنگنه، وزیر نفت، نهم مهرماه ١٣٩٢، سیدمحمدحسین عادلی را به عنوان کاندیدای پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران برای احراز پست دبیرکلی جی یی سی اف معرفی کرد.

پانزدهمین نشست وزارتی جی یی سی اف نوامبر ٢٠١٣ (١٢ آبانماه ١٣٩٢) در تهران آغاز به کارد کرد، در ادامه پانزدهمین نشست وزیران این مجمع رای گیری برای انتخاب دبیرکل جدید این مجمع انجام شد که بر این اساس عادلی با کسب رای لازم به عنوان دبیرکل جدید مجمع کشورهای صادرکننده گاز انتخاب و معرفی شد.

با توجه به روال عادی انتخاب دبیرکل در ابتدا انتخاب بر اساس اجماع به رای گذاشته شد که اعضا به اجماع لازم برای انتخاب دبیرکل نرسیدند. از آنجا که طبق آیین نامه های جی یی سی اف، دبیرخانه مجمع نمی تواند هیچگاه بدون دبیرکل فعالیت کند، بنابراین فرمول دوم انتخاب دبیرکل از طریق رای گیری مخفی و روی برگه انجام شد که بر اساس آن، دکتر سیدمحمدحسین عادلی، نماینده جمهوری اسلامی ایران با کسب ٦  رای موافق توانست از عبدالرحمان دنیزا، نماینده لیبی که ٥ رای موافق کسب کرده بود پیشی گرفته و به عنوان دبیرکل جدید مجمع کشورهای صادرکنننده گاز انتخاب شود.

عادلی، در سالهای ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ رئیس کل بانک مرکزی ایران و پس از آن سفیر ایران در لندن بود؛ وی به همان اندازه که بر مسائل اقتصادی اشراف دارد به واسطه تجارب سفیر‌ بودن، به حوزه دیپلماسی نیز تسلط داشته و در کارنامه خود تجربه سفیر ایران در ژاپن و کانادا و معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه را نیز دارد.

پانزدهمین نشست وزیران جی یی سی اف به ریاست بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران و محمدبن صالح الساده، وزیر انرژی و صنعت قطر به عنوان نایب رئیس این جلسه آغاز به کار کرد.

رئیس نشست جی یی سی اف در سخنرانی افتتاحیه خود مروری بر توسعه بازار گاز و خلاصه ای از چالش های فراروی جی یی سی اف و کشورهای عضو آن داشت.

وی بر نیاز جی یی سی اف برای تقویت همکاری های اعضای این مجمع و افزایش تبادل تجربیات، ترویج همکاری ها برای اتخاذ سیاست های مشترک، افزایش مذاکرات بین المللی جی یی سی اف و ایجاد شرایطی برای بروزرسانی قراردادها و ساز و کارهای قیمت گذاری با هدف ایجاد تعادلی میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان در زمینه ریسک تاکید کرد.

وزیران و رؤسای نمایندگان کشورهای عضو جی یی سی اف همچنین دیدگاههای خود درباره توسعه های اخیر در بازارهای بین المللی گاز، تبادل نظر کردند و بر اجرای تعهدهای خود به «بیانیه مسکو» که چارچوبی را برای همکاری کشورهای جی یی سی اف در توسعه و استفاده از منابع گاز آنها تعیین می کرد، تاکید کردند.

در این نشست همچنین تصمیم گرفته شد که شانزدهمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادر کننده گاز در سال ٢٠١٤ در دوحه پایتخت قطر برگزار شود.

سپردن سکان هدایت دبیرخانه جی یی سی اف به محمدحسین عادلی

محمد حسین عادلی فعالیت خود به عنوان دبیر کل جدید مجمع کشورهای صادرکننده گاز را از اول ژانویه (١١ دی) در دبیرخانه این مجمع آغاز کرد.

بنا بر اساسنامه این مجمع و رای گیری انجام گرفته در پانزدهمین نشست وزارتی جی یی سی اف در تهران، دکتر سید محمد حسین عادلی از ایران برای مدت دو سال (از سال ٢٠١٤ تا پایان سال ٢٠١٦) و از یکم ژانویه ٢٠١٤ (چهارشنبه ١١ دیماه) به عنوان دبیر کل جدید این مجمع فعالیت خود را آغاز کرد.

پیش از این لئونید بوخانوفسکی از روسیه به مدت دو دوره دو ساله به عنوان نخستین دبیر کل مجمع کشورهای صادرکننده گاز در مقر این مجمع در دوحه قطر فعالیت داشت.

جشن پنج سالگی جی یی سی اف

اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز دوشنبه گذشته ( ٢٣ دیماه)، پنجمین سال تاسیس این مجمع را در دوحه قطر جشن گرفتند.

اعضای جی یی سی اف پنجمین سال تاسیس این مجمع به عنوان یک سازمان بین المللی را در هتل ریتز کارلتون (Ritz Carlton) در دوحه، پایتخت قطر جشن گرفتند.

در این مراسم دیپلمات هایی از کشورهای عضو و مقام های ارشد قطری و دیگر رهبران صنعتی مربوطه حضور داشتند.

مجمع کشورهای صادر کننده گاز در سالهای اولیه شکل گیری به صورت غیر رسمی فعالیت می کرد اما به تدریج فعالیت این مجمع افزایش یافت و با امضای اساسنامه آن در هشتمین نشست وزارتی جی یی سی اف در ٢٣ دسامبر سال ٢٠٠٨ در مسکو، پایتخت روسیه، مسیر فعالیت های آینده این مجمع روشن‌تر و هموارتر شد.

تشکیل جودی گاز

مجمع کشورهای صادرکننده گاز در چهاردهمین نشست وزارتی مجمع جهانی انرژی در مسکو به یکی از شریکان جودی گاز (Joint Organization Intitiative Gas) یا (JODIGas) بدل شد.

پایگاه داده جهانی جودی گاز نمونه ای روشن از همکاری موفق میان اعضای جودی به شمار می رود و انتظار می رود سبب شفافیت بیشتر در بازارهای جهانی انرژی شود.

تغییر و تحول در الگوهای تقاضای منطقه ای و افزایش تجارت جهانی گاز طبیعی مایع شده (ال ان جی) نشان دهنده نیاز ضروری به آمارهای بیشتر در حوزه گاز در یک مقیاس جهانی است و پایگاه داده جهانی جودی گاز به عنوان منبعی جامع از آمارهای ماهانه صنعت گاز دنیا که ٨٠ درصد از تولید و مصرف جهانی را شامل می شود، شناخته می شود.

دبیرکل جی یی سی اف در این باره می گوید که در اختیار گرفتن کنترل موسسه جودی گاز بوسیله جی یی سی اف سبب ارتقای جایگاه بین المللی این مجمع شده است.

وی می افزاید: موسسه جودی گاز از سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرده و توانسته است ٧٣ عضو جذب کند، بنابراین جی یی سی اف هم اکنون افزون بر روابط با ١٨ عضو مجمع با ٧٣ کشور دیگر در زمینه تبادل داده ها ارتباط دارد و این سبب ارتقای جایگاه این نهاد بین المللی در دنیا شده است.

حضور دبیرخانه جی یی سی اف در نمایشگاه نفت تهران

دبیرخانه مجمع کشورهای صادرکننده گاز اردیبهشت ماه ١٣٩٣ نخستین حضور خود در نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایران را تجربه کرد.

مجمع کشورهای صادرکننده گاز اردیبهشت ماه ١٣٩٤ نیز دومین حضور خود در نمایشگاه نفت ایران را تجربه کرد.

ایران به عنوان یکی از بنیانگذاران، نقش اصلي در شکل گیری و همراهی فعالیتهای اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی یی سی اف) داشته است، در فرصت نمایشگاه، اطلاعات تخصصی درباره اهداف و کارکرد این دو نهاد به کمک فیلم، آمار و ارقام ارائه شد؛ همچنین اطلاعاتی درباره نقش سازنده ایران در ارتقای همگرایی سیاستهای کشورهای صادرکننده نفت عضو اوپک و اعضای مجمع صادرکننده گاز در اختیار بازدید کنندگان قرار گرفت.

ابتکار راه اندازی مجموعه سخنرانیهای جی یی سی اف

مجموعه سخنرانیهای مجمع کشورهای صادرکننده گاز، ابتکار تازه جی یی سی اف برای تشویق بحث و گفتگو در باره موضوعهایی مرتبط با گاز در بخش انرژی شامل همه فعالان بازار گاز از جمله تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، دانشگاهیان، سازمانهای بین المللی و غیردولتی و نمایندگان رسانه هاست.

این مجمع ماهانه سخنرانیهایی را با محور بازارهای جهانی گاز از ٢٣ ژانویه ٢٠١٤ (سوم بهمن ماه ١٣٩٢ (آغاز به کار کرد.

نشست شانزدهم وزارتی

شانزدهمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادر کننده گاز ١٦ دسامبر سال ٢٠١٤ میلادی (سه شنبه ٢٥ آذرماه) به ریاست محمد بن صالح الساده، وزیر صنعت و انرژی قطر و رئیس هیئت نیجریه به عنوان نایب رئیس این مجمع در شهر دوحه، پایتخت قطر برگزار شد.

در این نشست وزیران نفت و انرژی کشورهای نیجریه، ایران، لیبی، قطر، روسیه و امارات و روسای هیئتهایی از بولیوی، گینه استوایی، مصر، نیجریه، پرو، ترینیداد و توباگو و ونزوئلا و کشورهای هلند، نروژ و عمان به عنوان اعضای ناظر حضور داشتند.

شانزدهمین نشست وزارتی جی یی سی اف درباره گزارش بازار جهانی گاز ارائه شده از سوی دبیر کل که تازه ترین تحولات مربوط به بازار جهانی انرژی و بازار گاز را به طور ویژه شامل می شد، بحث و گفتگو کرد.

این گزارش روند کوتاه مدت عرضه و تقاضای جهانی گاز در مناطق ویژه و کشورها، ارزیابی تجارت ال ان جی در سراسر مناطق و تحولات قیمتهای گاز را شامل می شد.

وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو جی یی سی اف همچنین پیچیدگی ها و پویایی بازار جهانی گاز را در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت ارزیابی کردند.

در این نشست همچنین بر لزوم نظارت بر چالشهای فراروی صنعت گاز تاکید شد و دبیرخانه جی یی سی اف بر ارزیابی تحولات و پیشرفتهایی که در بازار انرژی اتفاق می افتد و تمرکز و توجه روی عرضه و تقاضای گاز ادامه می دهد.

وزیران جی یی سی اف در این نشست تصمیم گرفتند که مقدمات برگزاری سومین نشست سران این مجمع در تهران، پایتخت جمهوری اسلامی ایران در سال ٢٠١٥ را آغاز کنند.

در این نشست نیجریه به عنوان ریاست جی یی سی اف را بر عهده گرفت و معاون نخست وزیر لیبی در امور انرژی به عنوان نایب رئیس این مجمع انتخاب شد.

وزیران جی یی سی اف همچنین تصمیم گرفتند که هفدهمین نشست این مجمع سال ٢٠١٥ میلادی در شهر ابوجا نیجریه برگزار شود، که البته پس از رایزنیهای انجام شده قرار شد نشست هفدهم وزارتی با توجه به برگزاری سومین نشست سران در ایران، این نشست نیز به میزبانی تهران برگزار شود.

مجمع کشورهای صادرکننده گاز تاکنون ٢٣ نشست کمیته اجرایی برگزار کرده است که آخرین آن ششم و هفتم اکتبرماه (١٤ و ١٥ مهرماه) در دبیرخانه مجمع در دوحه برگزار شد.

شورای اقتصادی و فنی  جی یی سی اف (TEC)

شورای اقتصادی و فنی مجمع کشورهای صادرکننده گاز یکی از بخشهای جدید این مجمع به شمار می آید که از نمایندگان ملی کشورهای عضو اوپک متشکل شده است و این نمایندگان از سوی وزیران کشورهای عضو منصوب شده اند و از سوی کارکنان و کارشناسان بخش فنی کشورهای عضو حمایت می شوند.

هدف اصلی این بخش تهیه و جمع آوری چارچوبی برای تعامل فعال و موثر و همچنین بحث و تبادل نظر درباره فعالیتهای اقتصادی و فنی کشورهای عضو است؛ بررسی تحقیقات فنی و اقتصادی از سوی دبیرخانه انجام می شود و بخشهای مدیریتی بر آن نظارت دارند.

نخستین نشست شورای اقتصادی و فنی با حضور دبیرکل و رئیس این شورا ٣٠ ژوئیه ٢٠١٥ (هشتم مردادماه ١٣٩٤) در دوحه برگزار شد.

دومین نشست این شورا ٢٦ اکتبرماه (چهارم آبانماه) نیر در دوحه برگزار شد، که در این نشست درباره مباحث مهمی از جمله گزارشهای کوتاه مدت بازار گاز، تحولات بازارهای جهانی گزا، چشم انداز مدل جهانی گاز و ساختار گزارشهای سه ماهه و دیگر مسائل مهم مرتبط با تحولات جی یی سی اف بررسی شد.

تشکیل شورای فنی و اقتصادی از جمله فعالیتهای مهم دو سال گذشته مجمع کشورهای صادرکننده گاز به شمار می آید.

ایجاد گروه رصد بازار را نیز یکی دیگر از دستاوردهای دو سال گذشته مجمع کشورهای صادرکننده گاز معرفی کرد و گفت: هم اکنون ١٨ عضو مجمع به صورت روزانه، ماهانه، ٦ ماه یک بار و سالانه تحولات بازارهای جهانی گاز را رصد و ارزیابی می کنند.

تاکنون تلاشهای بسیاری برای مبادله آمار و داده ها میان کشورهای عضو جی یی سی اف به منظور توسعه کیفیت دسترسی به اطلاعات شده است.

سومین نشست سران، هفدهمین نشست وزارتی، نشست فوق العاده وزارتی و چهارمین نشست گروه عالی رتبه و بیست و چهارمین نشست کمیته اجرایی مجمع کشورهای صادرکننده گاز از ٢٩  آبانماه تا دوم آذرماه ١٣٩٤ در تهران برگزار می شود.

دبیرکل مجمع کشورهای صادر کننده گاز نسبت به تصویب و رونمایی از راهبرد بلندمدت و مدل جهانی گاز این مجمع در نشست آذرماه سران و وزیران در تهران ابراز امیدواری کرده است.

تکمیل نخستین بخش از الگوی توسعه بازار گاز جی یی سی اف (GECF Global Gas Model) کمک بزرگی به فعالیتهای تحقیقاتی و توسعه سناریوهای بلندمدت می کند.

بر اساس این مدل جهانی، مجمع کشورهای صادر کننده گاز همانند سازمانهای بزرگ انرژی جهان مانند آژانس بین المللی انرژی (آی یی ای) و یا شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم (بی پی) پیش بینی خود را از بازار های جهانی گاز اعلام می کند؛ با انجام این پیش بینی مجمع نقش خود را در بازار نشان خواهد داد و تولید کنندگان و مصرف کنندگان گاز می توانند از این پیش بینی برای تجارت گاز استفاده کنند.

هم اکنون و پس از ١٤ سال از زمان شکل گیری مجمع کشورهای صادرکننده گاز، به نظر می رسد با ارتقای همکاری میان کشورهای عضو و تشکیل نشستهای منظم دوره ای در سطح وزارتی،‌ ثبات آینده بازار گاز بیش از پیش تامین شود.

پیش بینی می شود با تبادل نظر میان کشورهای عضو جی یی سی اف و توسعه همکاریها با کشورهای مصرف کننده، به نیاز روزافزون کشورهای جهان به گاز طبیعی پاسخ داده شود و سرانجام آینده ای نویدبخش پیش روی کشورهای دارنده ذخایر طبیعی گاز قرار گیرد.

به گزارش شانا، اعضای این مجمع ٦٧ درصد از ذخایر جهانی گاز را در اختیار دارند؛ با آن وجود که گاهی جی یی سی اف به اشتباه "اوپک گازی" نامیده می شود، اما این مجمع همانند سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به دنبال تاثیر و نفوذ روی قیمتها به وسیله تنظیم و تعدیل تولید نیست.

کشورهای عضو مجمع صادرکنندگان گاز، ٤٢ درصد از تولید گاز جهان، ٦٧ درصد از ذخایر گازی جهان، ٣٨ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ٨٥ درصد از تجارت گازطبیعی مایع شده (ال ان جی) را در اختیار دارند.

کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، امارات، ١٢ عضو اصلی این مجمع جهانی به شمار می روند.

هلند، نروژ، عراق و عمان و پرو به عنوان عضو ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز مطرح هستند.