در جریان کنفرانس اقتصادی مشترک ایران و جمهوری آذربایجان در ماه جاری، طرفین به گسترش همکاریهای اقتصادی طرفین تاکید کردند. براساس اطلاعات ارائه شده توسط مقامات ایران، حجم مبادلات تجاری ایران و آذربایجان در حال حاضر کمتر از 500 میلیون دلار است. این در حالی است که آمارهای ثبت شده گمرکی بیانگر آن است که رقم مبادلات تجاری تهران و باکو رقمی در حدود 300میلیون دلار است.
در حوزه انرژی اوضاع اندکی متفاوت بوده و ایران 10درصد از میدان گازی شاه دنیز آذربایجان را در اختیار داشته و دو کشور روزانه یک میلیون متر مکعب گاز و برق با یکدیگر تبادل میکنند. در همین راستا بیژن زنگنه وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران در گفتوگو با خبرنگاران از علاقه کشورش به گسترش مناسبات در حوزه انرژی با جمهوری آذربایجان خبر داد.
به عقیده کارشناسان و تحلیلگران صنعت انرژی، در شرایط فعلی آنچه بیش از هر چیز دیگر برای ایران اهمیت دارد، توسعه 50درصد از میادین گازی و نفتی آن از طریق ارائه فرمت جدیدی از قراردادهای نفتوگاز ایران به شرکتهای انرژی خارجی است. در همین ارتباط ایران بلوکهای 24، 26 و 29 را به همراه میدان گازی سردار جنگل در دریای خزر به منظور انجام عملیات اکتشاف و بهرهبرداری به شرکتهای تجاری خارجی پیشنهاد کرده است.
ایران منطقه اکتشافی خود در دریای خزر را به 46 بلوک تقسیم کرده که هشت بلوک از میان آنها از اهمیت بسیار زیادی برای ایران برخوردار بوده و در همین راستا، ایران پیش از این عملیات لرزه نگاری سه بعدی را در فضایی به مساحت4000 کیلومتر در بلوکهای 6، 7، 8 و 21 در حد فاصل سالهای 2003 تا 2005 انجام داده است.
همچنین ایران در سال 2012 و همزمان با اجرای عملیات حفاری در فاصله 1000 متری از سطح دریای خزر و دکل حفاری امیرکبیر، اعلام کرد که میدان گازی دیگری به عمق 700 کیلومتر مربع کشف کرده است. یک سال بعد مقامات انرژی ایران اعلام کردند که میدان مذکور در واقع یک میدان نفتی با لایهای از گاز طبیعی بوده است. جرثقیل دکل حفاری امیرکبیر در ماه گذشته به میدان نفتی سردار جنگل سقوط کرد و براساس گزارشهای منتشر شده باکو از امکانات فنی لازم جهت تعمیر این دکل حفاری برخوردار است.
گفتنی است پیش از این آبهای ایران در دریای خزر دوبار توسط تجهیزات جمهوری آذربایجان مورد مطالعه قرار گرفته است، یک بار در زمان اتحاد جماهیر شوروی سابق و مرتبه دیگر در سالهای 1994 و 1995، اما این مطالعات که در زمینه یافتن منابع هیدروکربوری صورت میگرفت، هربار بدون فایده و نتیجه خاصی پایان یافته است.
علاقه مقامات انرژی ایران به گسترش مناسبات با جمهوری آذربایجان در حوزه انرژی در حالی مطرح میشود که باکو از تجهیزات و تکنولوژی لازم جهت گسترش همکاریها در بخش انرژی از حفر چاه گرفته تا احداث تاسیسات مورد نیاز در آبهای عمیق، تجهیزات مورد نیاز برای حمل، نقل چاهها و در نهایت احداث پلتفرمهای مورد نیاز و لولهگذاری در کف دریا، جرثقیلهای بزرگ، شناورهای مخصوص به انجام عملیات لرزه نگاری، تعداد بسیار زیادی تجهیزات مورد نیاز در احداث چاههای نفت و گاز که میتواند به ایران اجاره داده شود و در نهایت تعداد قابل توجهی از کشتیها و شناورهای مورد نیاز در انجام عملیات اکتشاف و حفاری که میتوانند در انجام عملیاتهای مختلف مورد استفاده قرار گیرند، از جمله امکانات و تجهیزاتی هستند که جمهوری آذربایجان در اختیار دارد و جذابیت همکاری با این کشور در حوزه انرژی را افزایش داده است.