پروژه ایجاد و توسعه دانش فنی الانجی و جی تی ال(تبدیل گاز طبیعی به فرآوردههای با ارازش) از حدود 20 سال پیش جلوتر از طرحهای قطر در پارس جنوبی آغاز شد اما بنا به دلایلی طرح متوقف و قطر از ایران سبقت گرفت.
نادعلی بای در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: ایران با داشتن 18.2 درصد ذخیره گازی چیزی حدود 33.8 تریلیون مترمکعب ذخایر اثبات شده گاز طبیعی را داراست.
وی افزود: روزانه 330 میلیون متر مکعب گاز از پارس جنوبی برداشت می شود و قرار است تا سال 2017 این حجم دو برابر شود.
این کارشناس تصریح کرد: ایران میتواند 15 میلیارد متر مکعب صادرات الان جی داشته باشد اما متاسفانه با وجود داشتن شرایط مساعد هنوزصادراتی نداشته ایم.
مدیر مرکز مطالعات بین المللی و راهبردی انرژی نپتا تاکید کرد: تاخیر هر روزه در پروژه های پارس جنوبی 100 میلیون دلار ضرر دارد و برابر برنامه پنجم توسعه ایران باید ماهانه 1 میلیارد دلار در پارس جنوبی هزینه کند تا به هدف 200 میلیون متر مکعب در روز برسد.
بای ادامه داد: هر فاز پارس جنوبی 25 میلیون متر مکعب در روز ظرفیت تولید دارد که در صورت بهره برداری کامل هر فاز درآمد 4.5 میلیارد دلاری از صادرات این سوخت 25بدست خواهد آمد.
وی اظهار کرد: تولید و مصرف گاز ایران در پارس جنوبی در چهار سال آینده افزایش خواهد یافت. بنابراین صادرات قابل توجه گاز ایران حداقل 5 سال طول خواهد کشید و این امر به افزایش تولید و زیرساخت های آن بستگی دارد. هرچند ایران پتانسیل تبدیل شدن به بازار صادرات گاز را دارد ولی صادرات ال ان جی ایران به اروپا در طول ده سال آینده اتفاق نخواهد افتاد.
مدیر مرکز مطالعات بین المللی و راهبردی انرژی نپتا ادامه داد: مهتمر ازهمه تا زمانی که تمام فازهای پارس جنوبی بهره برداری نشود ایران گاز اضافی برای صادرات نخواهد داشت. در کنار آن احداث خط لولهای که 30 میلیارد متر مکعب گاز صادر کند بین 5 تا 10 سال طول میکشد. در حال حاضر فقط افزایش 1 تا 2 میلیارد متر مکعب از طریق ترکیه امکانپذیر است.
وی تصریح کرد:ایران می تواند 30 درصد بازار جهانی گاز را در اختیار داشته باشد. تنوع بخشی در سبد صادراتی گاز کشور نیز در دوران پساتحریم می تواند جدی گرفته شود که استفاده از تکنولوزیهای جدید در صنعت جی تی ال یکی از آنهاست.
بای یادآور شد: در این صنعت که گاز طبیعی به فرآوردههای با ارزشی نظیر بنزین، گازوئیل، واکس و فرآوردههای با ارزش میان تقطیر، نظیر سوخت جت تبدیل میگردد، گاز طبیعی مترمکعبی چند سنت به فرآوردههای با ارزش لیتری چند دلار تبدیل میشود. در واقع پروژه ایجاد و توسعه دانش فنی جی- تی- ال و نیز به دنبال آن احداث واحدی جی- تی- ال در کشور از حدود 20 سال پیش و تقریبا چند سال جلوتر از طرحهای قطر در پارس جنوبی آغاز و تا نیمه راه و مرحله پایلوت یک بشکه در روز نیز مطلوب جلو رفت لیکن به یکباره متوقف شد و علت دقیق این توقف نیز هیچگاه رسماً اعلام نگردید.
ظاهرا بیش از نفت خام تمایل شرکای اروپایی و غربی وزارت نفت ورود به عرصه گاز کشور است که بهتر است دولت با برنامه ریزی بلندمدت خود بر استفاده و بهره وری از این سرمایهگذاری برای پیشرفت صنعت انرژی و توسعه آن تلاش مضاعف کند. صادرات گاز منافع دیگری به غیر از منافع اقتصادی دارد. بنابراین گاز در مسائل مربوط به امنیت ملی و موضع گیریهای سیاسی و بینالمللی نقش بسزایی ایفا میکند و به عبارت ساده تر هر کشوری با تکیه بر مزیت نسبی خود قدرت بینالمللی خود را تعریف میکند. مزیت نسبی ایران هم ذخایر نفت و گازمان است.