می توان برای عمده محصولات پایین دستی و بالا دستی پتروشیمی، بازار مالی تشکیل داد و آن محصولات را براساس اوراق بهادار معامله کرد.
به گزارش «پتروتحلیل»، مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در همایش اقتصاد مقاومتی و توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی گفت: تشکیل بازار مالی و معاملات براساس اوراق بهادار پتروشیمی ها، تعامل و همکاری دوجانبه میان بورس و صنایع را می طلبد که از این طریق بتوانیم به تامین مالی و پوشش ریسک واحدهای مختلف کمک کنیم.
وی افزود: نگاهی به آمارها نشان می دهد که کل نفت دنیا در بالاترین سطح تولید عددی نزدیک به ۸۰ میلیون بشکه در روز است، اما به موجب قراردادهای مالی که در بورس ها بسته می شود، دو برابر این حجم در بازارهای مالی مورد دادوستد قرار می گیرد. از این رو نفت در بازارهایی مورد دادوستد قرار می گیرد و قیمت می خورد که عموما منجر به تحویل فیزیکی نمی شود و بیشتر توسط افرادی که ما عنوان شان را بازیگر مالی می گذاریم، دستخوش تغییر قیمت می شود.
وی ادامه داد: افت و خیزهای بهای نفت که امروز زندگی کل مردم دنیا را تحت تاثیر قرار داده است، به واسطه بازارهای مالی قوی رخ می دهد که عمدتا در بورس های کالایی و یا بورس های نفت توسط بازیگران مالی مورد دادو ستد قرار می گیرد. برای مثال حجم نفت «وست تگزاس اینترمیدیت» که امروز به عنوان شاخصی برای قیمت گذاری نفت در بازارهای جهانی استفاده می شود، روزانه یک میلیون بشکه است اما از طریق بازارهای مالی، کل دنیا را تحت تاثیر می دهد.
سلطانی نژاد گفت: امروزه بازارها از شکل سنتی خارج شده اند و به سمت بازارهای مالی حرکت کرده اند؛ همه کشورهایی که اکنون تحت عنوان مجامع پیشرفته از آن ها یاد می شود، کشورهایی هستند که بازار مالی قوی دارند یعنی توانسته اند از طریق ابزارهای مالی از منابع مالی خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنند.
مدیرعامل بورس کالای ایران به نقش بورس های کالایی در بازارهای مالی اشاره کرد و گفت: یکی از اجزا مهم بازارهای مالی در دنیا، بورس های کالایی هستند به طوریکه اگر به تاریخچه شکل گیری بورس های کالایی نگاهی بیاندازیم، مشاهده می کنیم که نسل اول این بورس ها یک بازار نقدی با انجام معاملات فیزیکی بوده اند که در معاملات این بورس ها محصولات تحویل خریداران می شد، اما کم کم با احساس نیازهای جدید برای فعالان بازارهای کالایی، این بازارها نیز توسعه یافتند و به سمت راه اندازی بازارهای مالی پیش رفتند.
وی بر لزوم تقویت بازارهای مالی در ایران تاکید کرد و گفت: به تازگی نقشه ای در شبکه های مجازی منتشر می شد که در این نقشه، اندازه کشورها براساس بزرگی بازارهای مالی آنها ترسیم شده بود، شاید جالب باشد که بدانیم در این نقشه کشورهایی همچون سنگاپور، تایوان و هنگ کنگ از کشوری مانند روسیه بزرگ تر بودند چراکه این کشورها به سمت توسعه بازارهای مالی و تاثیر گذاری بر بازارهای کل دنیا حرکت کرده اند.
سلطانی نژاد افزود: آن چیزی که امروز در بورس کالای ایران به عنوان معاملات سلف می شناسیم در بورس های کالایی دنیا به عنوان فوروارد شناخته می شود که در واقع این معاملات، نسل دوم دادوستد کالاها در بورس های کالایی هستند. در واقع بورس ها به این سمت حرکت کردند که قبل از تولید یک محصول و به پشتوانه یک گواهی، محصولات در بورس ها فروخته شود و در موعد مشخص کالا به خریدار تحویل داده شود.
وی گفت: به این ترتیب بورس ها به سمت یک ساختار متشکل و استفاده از گواهی سپرده کالایی روی آوردند که کالاها در انبارهای تحت نظارت بورس ها ذخیره و معادل محصولات، اوراق بهاداری به عنوان گواهی سپرده به خریداران داده شود؛ اتفاقی که امروز در بورس کالای ایران در حال رخ دادن است.
مدیرعامل بورس کالای ایران ادامه داد: اما امروز بورس های کالایی به سمت قراردادهای آپشن و فیوچرز روی آورده اند که از این طریق توانسته اند با عبور از مرزها بر بازارهای کل دنیا تاثیر بگذارند.
سلطانی نژاد با بیان اینکه تامین مالی و پوشش ریسک نوسانات قیمت کالاها در آینده از نخستین ثمرات ایجاد و تقویت بازارهای مالی در بورس های کالا است، گفت: زمانی می توانیم ادعا کنیم که ما یک بازار مالی قوی داریم که بتوانیم عمده کالاها را براساس اوراق بهادار مورد دادوستد قرار دهیم که این موضوع از اهداف جدی شرکت بورس کالای ایران است.
سلطانی نژاد در پایان به راه اندازی بازار مشتقه ارزی در بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: بازار مشتقه ارزی به زودی در بورس کالای ایران تشکیل می شود و این بازار می تواند مسیری قابل اتکا برای جذب سرمایه گذارن خارجی و پوشش ریسک فعالان اقتصادی داخلی در مقابل نوسانات نرخ ارز باشد؛ باید کمک کنیم که هر چه سریعتر این بازار که از نیازهای امروز اقتصاد ماست شکل بگیرد و بورس کالا آماده است تا با برگزاری دوره های آموزشی برای فعالان صنعت پتروشیمی، فرصت ها و مزایای راه اندازی بازار مشتقه ارزی در اقتصاد ایران را تشریح کند.