نفت، گاز، پارس‌جنوبی و حقه‌بازی توتال

این کارشناس که خواست نامی از وی برده نشود در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به این که شرکت توتال، توسعه دهنده فاز 2 و 3 میدان گازی پارس جنوبی بوده است، اظهار کرد:‌ طرح جامع توسعه (MDP) تهیه شده شرکت فرانسوی برای این دو فاز مورد تایید شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت و گاز پارس بوده است. او درمورد دلیل عدم برداشت از لایه "کا 1" از سوی شرکت توتال توضیح داد: بر اساس شواهد این لایه ‌خواص مخزنی خوبی نداشت، ضمن این که وجود گاز H2S (گازی بسیار سمی که در صورت یک بار تنفس موجب مرگ می‌شود) در این لایه گازی بسیار بود.

وی با اشاره به اینکه ارزش میعانات گازی بیشتر از گاز است، ادامه داد: همچنین ذخیره میعانات گازی در این لایه‌ مورد نظر کم بود که در نتیجه آن شرکت توتال پیشنهاد کرد، برداشت از این لایه انجام نشود که مورد تایید شرکت نفت و گاز پارس قرار گرفت.

این کارشناس در مورد دلیل برداشت نکردن از لایه کا 1 در فاز 2 و3 پارس جنوبی گفت: ‌علاوه بر بالا بودن گاز H2S ، فراوانی تخلخل این لایه بسیار پایین است به طوری که گفته می‌شود که این لایه در فاز دو اصلا خواص مخزنی ندارد یعنی این که اگر این لایه در سایر فازها مخزن محسوب می‌شود در این فاز مخزن بشمار نمی‌آید. در مورد فاز سه نیز طبق گزارش‌های زمین‌شناسی این لایه خواص مخزنی خوبی ندارد.

او با بیان این‌که ام.دی.پی توتال بعد از تهیه دوباره مورد بررسی قرار گرفته است، گفت: البته همیشه این گونه است که بعد از توسعه هر فاز دوباره بررسی می‌شود که آیا امکان برداشت از لایه‌های تولید نشده وجود دارد یا خیر. به طور مثال مشابه این کار فاز یک پارس جنوبی است که در ابتدا از لایه‌های "کا1" و "کا2" آن برداشت صورت نمی‌گرفت اما با مطالعاتی که انجام گرفت، هم اکنون از لایه‌های "کا1" و "کا2" گاز برداشت می‌شود. پس اگر از لایه " کا1" در فاز 2 و 3 تاکنون برداشت صورت نگرفته، قطعا نظر توتال در مورد تولیدی نشدن این لایه درست بوده است.

این کارشناس مخازن نفتی با تاکید بر اینکه نظارت دائم بر چگونگی توسعه و تولید از فازهای پارس جنوبی وجود دارد، خاطرنشان کرد: بعید می‌دانم که این موضوع که توتال به عمد اطلاعات غلط داده درست باشد.

او با اشاره به این که قرارداد شرکت فرانسوی در فاز دو و سه پارس جنوبی به صورت "بای بک" (بیع متقابل) بوده است، یادآور شد: طبق این قرارداد افزایش هزینه‌های توسعه به نفع پیمانکاران است پس تولید از لایه "کا1" داری ارزش اقتصادی بوده است.

وی با اشاره به متفاوت بودن مخزن در قسمت‌های مختلف یک لایه اظهار کرد: ‌تنها در فاز دو و سه نیست که از تمام لایه‌ها برداشت صورت نمی‌گیرد، چرا که علاوه بر خواص مخزنی و برداشت ضایعات، گاهی انباشت تولید در مقایسه با هزینه‌های آن کمتر است که بر همین اساس برداشت از برخی لایه‌ها انجام نمی‌شود.

وی با اشاره به ذخایر هیدروکربوری کشور کانادا که از کشور عربستان هم بیشتر است، گفت: با وجود این برای کانادا تولیدی کردن این ذخایر به دلیل قرار گرفتن در شن‌ها، صرفه اقتصادی ندارد.

این کارشناس در پاسخ به این سوال که اگر برداشت از لایه گازی "کا1" در فاز دو و سه صورت نمی‌گیرد آیا برداشت از این لایه در فازهای دیگر پارس جنوبی انجام می‌شود یا خیر؟ گفت: در برخی از فاز‌ها از همان ابتدای توسعه برداشت صورت ‌گرفت و در برخی از فازها که صورت نمی‌گرفت بعد از انجام مطالعات برداشت از لایه "کا1" انجام شد و در برخی دیگر اصلا تولید گاز از این لایه انجام نمی‌شود.

وی در ادامه با بیان اینکه این لایه‌های گازی کاملا مجزا نیستند و بین آن‌ها ارتباط است، گفت: بنابراین اگر از یک لایه برداشت نشود به دلیل برداشت از لایه‌ای در فاز دیگر و کاهش فشار مخزن، گاز از لایه‌ "کا1" به لایه "کا2" مهاجرت می‌کند.

او با تاکید بر این که در این میان ایران چیزی را از دست نداده است، اظهار کرد: در صورتی که ایران نتواند از طریق فازی برداشت از یک لایه را انجام دهد از طریق یک فاز دیگر این کار صورت خواهد گرفت.

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به حضور توتال در توسعه میدان گازی گنبد شمالی (پارس جنوبی) این شبهه تقویت می‌شود که دلیل اطلاعات غلط شرکت توتال زمینه‌سازی برای برداشت حداکثری قطر از این میدان بوده است، توضیح داد: سهامدار عمده و پیمانکار اصلی قطر در گنبدشمالی شرکت اکسون موبیل است و شرکت توتال در توسعه میدان یک پیمانکار درجه دو یا سه محسوب می‌شود.

به گزارش ایسنا، انجمن گاز ایران اعلام کرده است به دلیل اطلاعات غلط شرکت توتال برای برداشت از میدان گازی پارس، ایران طی 10سال گذشته از یکی لایه‌های گازی این میدان هیچ‌گونه برداشتی نداشته است.

بر همین اساس این انجمن از تهیه لایحه شکایت از این شرکت نفتی فرانسوی به محاکم بین‌المللی خبر داده است.