بسیاری از کشورها از گسترش روابط اقتصادی خود با ایران استقبال کردند و روند امضای قرارداد برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک میان ایران و کشورهای خارجی آغاز شده است.
به گزارش گروه تلکس شانا به نقل از روزنامه ایران، یک ماه و نیم از آغاز اجرایی شدن برجام و فرو ریختن دیوار تحریم‌ها علیه ایران می‌گذرد، در این مدت بسیاری از کشورها از گسترش روابط اقتصادی خود با ایران استقبال کردند و روند امضای قرارداد برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک میان ایران و کشورهای خارجی آغاز شده است.
صدها هیأت تجاری و اقتصادی از اقصی نقاط دنیا طی این مدت در تهران حضور یافتند و همچنین هیأت‌های متعددی نیز از تجار و بازرگانان و مقام‌های اقتصادی ایران به کشورهای دیگر سفر کردند که نوید روزهای رونق اقتصاد و تجارت ایران را می‌دهد. البته طی ماه‌های قبل از توافقات نهایی وین نیز در حالی که بتدریج توافقات ایران و کشورهای ١+٥ در دست انجام بود، بسیاری از هیأت‌های اقتصادی کشورهای دنیا از جمله کشورهای اروپایی، برای از سرگیری همکاری‌های اقتصادی خود با کشورمان، راهی ایران شدند. با این همه دراین مدت اغلب دیدارها و بازدیدها فقط به امضای تفاهمنامه منتهی می‌شد و برنامه‌ریزی جدی برای سرمایه‌گذاری در ایران و امضای قراردادهای اقتصادی به بعد از اجرایی شدن برجام موکول می‌شد.
توافق ٥١ میلیارد دلاری ایران با ایتالیا و فرانسه
طی سفر رئیس جمهوری به اروپا در مجموع بیش از ٥٠ میلیارد دلار قرارداد و تفاهمنامه در زمینه‌های مختلف اقتصادی بین ایران و دو کشور ایتالیا و فرانسه به امضا رسیده است. این سفر که به اعتقاد بسیاری از ناظران ابعاد اقتصادی آن پررنگ‌تر از وجه سیاسی آن بوده است با انعقاد قراردادهای زیادی برای همکاری‌های اقتصادی همراه شد که می‌تواند شروع فصل جدیدی برای اقتصاد ایران در دوران پسا برجام باشد. سفری که شاید بتوان یکی از مهمترین نکات آن را حضور هیأتی از بخش خصوصی و اتاق بازرگانی تهران و ایران دانست. حجم تفاهم‌ها در این سفر با کشور ایتالیا بیش از ٤/١٨ میلیارد دلار و با فرانسه ٣٣ میلیارد دلار عنوان شده است که در مجموع ٤/٥١ میلیارد دلار با این دو کشور قراردادهای اقتصادی به امضا رسیده است. در جریان دیدارها با مقامات اقتصادی ایتالیا ١٤ سند همکاری در زمینه‌هایی چون انرژی، زیرساخت، فولاد، کشتی سازی، بازرگانی، همکاری‌های بندری، حفظ نباتات، پزشکی و دارویی امضا شده است. همچنین بنا به گفته رئیس اتاق بازرگانی ایران بخش خصوصی ایران سه قرارداد به ارزش حدود سه میلیون یورو در زمینه زیربنایی، فولاد و کشتی‌سازی با بخش خصوصی ایتالیا منعقد کرده است. اما در سفر به فرانسه قرارداد با شرکت‌های مهم خودروسازی این کشور توجه‌ها را به سوی خود جلب کرد. در سفر رئیس جمهوری به فرانسه قراردادهایی به ارزش ٣٣ میلیارد دلار شامل توافق با شرکت‌های پژو سیتروئن، ایرباس و توتال به امضا رسید. بر این اساس با توافق صورت گرفته بین ایران و فرانسه پژو سیتروئن با قراردادی شراکتی به ارزش ٤٠٠ میلیون یورو (٤٣٦ میلیون دلار) با شرکت ایران خودرو به ایران باز خواهد گشت. از سوی دیگر شرکت نفتی توتال تفاهمنامهای برای خرید نفت از ایران بویژه برای پالایشگاه‌های فرانسوی و اروپایی امضا کرد. این شرکت همچنین به بررسی پتانسیل‌های صنعت نفت ایران برای ارزیابی حضور گسترده‌تر خواهد پرداخت. شرکت هواپیمایی ایرباس ١١٤ هواپیمای مسافربری به ایران ایر تحویل خواهد داد و همچنین خدمات آموزش خلبان و تعمیر و نگهداری فراهم می‌کند. این سفارش که بر مبنای قیمت‌های اعلام شده از سوی ایرباس، ٢٧ میلیارد دلار ارزش دارد شامل ١٢ فروند هواپیمای سوپرجامبوی دو طبقه‌ای ٣٨٠ و ٢١ فروند هواپیما از خانواده‌ای ٣٢٠ و ٢٤ فروند ای ٣٢٠ نئو است. همچنین ٧٣ فروند هواپیمای پهن پیکر سفارش ایران شامل ٢٧ ای ٣٣٠ و ١٨ ای ٣٣٠ نئو و ١٦ ای ٣٥٠ هستند. همچنین شرکت خط کانتینر فرانسوی CMA CGM برای همکاری در زمینه کشتیرانی و توسعه پایانه‌های بندری توافق کرد. شرکت سوئز که در زمینه محیط زیست فعالیت دارد برای تصفیه آب و شرکت سانوفی برای محصولات پزشکی با ایران قرارداد امضا کردند.
سفر چینی ها به ایران
یکی از مهمترین سفرهایی که پس از اجرایی شدن برجام، انجام شد چه از حیث سیاسی و چه از حیث اقتصادی، برای ایران اهمیت ویژه‌ای داشت، سفر مقام‌های کشور چین به ایران است. پیش از نهایی شدن برجام و در تمامی سال‌هایی که ایران در تحریم بود، مهمترین شریک تجارت خارجی ایران محسوب می‌شد، همچنانکه این کشور سالانه در صدر فهرست واردات کالا به ایران قرار داشته و مبدأ مهمی برای صادرات کالای ایرانی هم محسوب می‌شد. با این حال، به نظر می‌رسد سفر رئیس جمهوری چین به ایران که با همراهی هیأت بلندپایه‌ای مرکب از ٨٠٠ مسئول دولتی انجام شد، به گسترش بیشتر روابط اقتصادی و سیاسی میان دو کشور بینجامد. در سفر هیأت چینی به ایران، ١٧ سند در زمینه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی و قضایی به امضا رسیده و برای ٦٠ میلیارد دلار مبادلات تجاری میان ایران و چین قرارداد امضا و برنامه‌ریزی شده است. یکی از مهمترین این قراردادها در زمینه راه‌اندازی قطار سریع‌السیر تهران – مشهد است که این میزان بیانگر تلاش برای برقراری طرح‌های بندری، توسعه راه‌ها و... است.
دیپلماسی اقتصادی وزیر اقتصاد در ژاپن
یکی دیگر از سفرهای مهم خارجی سیاسی و اقتصادی ایران در یک‌و نیم ماه گذشته، مربوط به سفر وزیر امور اقتصادی و دارایی به ژاپن است. او که در جریان سفر سه روزه خود به ژاپن تلاش کرده بود، ژاپنی‌ها را برای سرمایه‌گذاری در ایران ترغیب کند، از گشایش خط اعتباری ١٠ میلیارد دلاری به ایران خبر داد. همچنین وزیر اقتصاد در گفت‌و‌گو با یک نشریه ژاپنی از احتمال انعقاد قرارداد مشترک رنو با سایپا خبر داده است.
احیای رابطه با آلمان، شریک تجاری سنتی
از ابتدای آغاز روند توافقات میان کشورهای ١+٥ و ایران، هیأت‌های مختلف اقتصادی و سیاسی آلمانی به ایران سفر کرده و تفاهمنامه و قراردادهای اقتصادی میان دو کشور امضا شده است. یکی از مهمترین این سفرها، سفر بیژن زنگنه وزیر نفت به آلمان بود. در سفری که زنگنه به آلمان انجام داد، علاوه بر ملاقات با «زیگمار گابریل» وزیر اقتصاد آلمان، با شماری از مقام‌های ارشد صنعتی این کشور از جمله مدیرعامل شرکت خودروسازی «فولکس واگن» نیز دیدار و گفت‌و‌گو کرد. وزیر نفت ایران در این دیدارها، اهمیت سرمایه‌گذاری در ایران را گوشزد کرده و گفته است: ورود به ایران می‌تواند سکوی پرشی به سمت بازارهای تازه در منطقه از جمله عراق و کشورهای آسیای مرکزی باشد. به طور کلی احیای رابطه اقتصادی با آلمان برای ایران مهم محسوب می‌شود، چراکه پیش از آنکه فشار تحریم‌ها علیه ایران افزایش یابد، مراودات تجاری آلمان با ایران در سطح گسترده‌ای انجام می‌شد ولی طی سال‌هایی که تحریم‌ها علیه ایران افزایش یافته بود روابط اقتصادی دو کشور با افت قابل توجهی مواجه شده است. اکنون ولی برخی کارشناسان معتقدند پس از لغو تحریم‌ها، حجم مبادلات بازرگانی میان دو کشور ایران و آلمان می‌تواند به ١٢ میلیارد یورو برسد.
تور تجار ایرانی در آلمان؛ از مونیخ تا برلین
پس از توافق هسته‌ای ایران با ١+٥، آلمان از شروع همکاری‌های جدید با ایران مانند بسیاری دیگر از کشورهای اروپایی استقبال کرد و در میان کشورهای مطرح صنعتی در دنیا نخستین هیأت بزرگ اقتصادی را در تابستان امسال برای شروع یک روند جدید در روابط دو کشور به ایران فرستاد. پس از آن هم سفر هیأت‌های آلمانی به ایران ادامه داشت به طوری که طی چهار ماه گذشته سه هیأت دیگر اقتصادی از این کشور به ایران سفر کردند. اما این بار نوبت به ایران رسید که این روند را ادامه دهد. لذا در روزهای پایانی بهمن ماه، هیأت تجاری به سرپرستی رئیس اتاق بازرگانی تهران و حضور بیش از ٦٠ نفر از تجار و فعالان اقتصادی در زمینه‌های کشاورزی، دارویی، پزشکی، صنعتی، خدماتی، پتروشیمی و... به دو شهر مونیخ و برلین سفر کردند. در این سفر شش روزه جلسات و نشست‌های متعددی بین هیأت ایرانی با مسئولان اقتصادی آلمان از جمله وزیر اقتصاد ایالت باواریا، شهردار مونیخ، مدیر فروش و مسئولان بازاریابی شرکت «مان»، رئیس اتاق بازرگانی بایرن، وزیر بهداشت و درمان باواریا، مدیر عامل فرودگاه مونیخ، مدیران شرکت «لینده» و همین طور علی ماجدی - سفیر ایران در آلمان - برگزار شد.
اعزام نخستین کشتی کانتینری ایران به بنادر اروپا
نخستین کشتی کانتینری ایرانی پس از پنج سال تحریم، با محموله محصولات پتروشیمی روانه بنادر اروپا شد. ایران از سال‌های گذشته دارای ناوگان حمل و نقل دریایی بوده که کشورهای اندکی دارای چنین مزیتی هستند. در زمان تحریم‌ها کشورهای اروپایی به اتفاق، راه‌های ورود کشتی‌های ایرانی به بنادر کشورهایشان را مسدود کردند و کشتی‌های ما اجازه پهلوگیری در بنادر اروپایی را نداشتند. با رفع تحریم‌ها و اجرایی شدن برجام طی پنج ماه گذشته، اقدامات جدیدی توسط این شرکت صورت گرفت به طوری که توانستیم دوباره ارتباط دریایی و همچنین خطوط کشتیرانی خود به سمت اروپا را بازگشایی کنیم. کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران توانست با رایزنی‌های اخیر با دو کشورآلمان و ایتالیا برای پوشش مناطق شمال و جنوب اروپا درقالب تأسیس شرکت مشترک کشتیرانی اقدام کند تا بدین ترتیب بتواند به صورت کامل از ظرفیت‌های ارتباط مجدد بهره‌مند شود.
شرکت‌های نروژی در صف ورود به ایران
نشست یک روزه فرصت‌های همکاری ایران و نروژ در شرایط بعد از تحریم با حضور حدود ۱۵۰ نفر از نمایندگان شرکت‌های دو کشور در اسلو برگزار شد. مجید تخت روانچی، معاون اروپا و امریکای وزیر امور خارجه در مراسم افتتاحیه این نشست ضمن تبیین ویژگی‌ها و مزیت‌های برجسته اقتصادی و تجاری کشورمان در زمینه‌های مختلف اعلام کرد: بعد از اجرای برجام، دیگر محدودیت و مانعی برای ازسرگیری و توسعه روابط و همکاری‌ها وجود ندارد. در این کنفرانس خانم تونه اسکوگن، معاون اقتصادی وزیر امور خارجه نروژ اعلام کرد: فضای جدید بعد از اجرای برجام، فرصت‌های زیادی را برای همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های مختلف ایجاد کرده است. نروژ در برخی حوزه‌ها از تخصص و امکانات بالایی برخوردار است. حضور پررنگ و متنوع شرکت‌های نروژی در این نشست، حکایت از اشتیاق طرف‌های نروژی برای حضور در بازار ایران از یک سو و ظرفیت‌های بزرگی که دو کشور برای همکاری دارند از سوی دیگر دارد.
بهار تجارت ایران و مالزی
شرکت توسعه تجارت خارجی مالزی با اشاره به تأثیرات مثبت توافق هسته‌ای بر مناسبات با تهران پیش‌بینی کرد که در سال‌جاری تجارت ایران و مالزی افزایش پیدا کند. شرکت توسعه تجارت خارجی مالزی با تأکید بر اینکه لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران می‌تواند مناسبات دوجانبه تهران کوالالامپور را توسعه دهد، عنوان کرد که در دوران پساتحریم شرکت‌های مالزیایی این امکان را دارند تا فعالیت‌های خود را در ایران در بخش‌هایی به غیر از روغن پالم توسعه دهند. داتوک زولکیفیل محمود - مدیرعامل شرکت توسعه تجارت خارجی مالزی - در این خصوص گفت: «ماترید» تلاش‌های خود را برای انجام مأموریت‌های تجاری به این کشور حاشیه خلیج فارس با بازار ٧٠ میلیون نفری افزایش خواهد داد.
لحظه شماری شرکت‌های انگلیسی برای عضویت در اتاق بازرگانی مشترک
محمدحسن حبیب الله‌زاده کاردار ایران در لندن خبر داد که برای حضور در اتاق بازرگانی ایران و انگلیس، بیش از ٣٠ شرکت تقاضای عضویت داده‌اند که نشانه‌ای از جلب توجه شرکت‌های انگلیسی جهت تجارت با ایران است. شرکت‌های زیادی علاقه خود را برای همکاری ابراز کرده‌اند. مؤسسات و شرکت‌هایی که در حوزه خدمات مالی، نفت و گاز، زیر ساخت، راه‌آهن، فرودگاه فعال هستند برای همکاری از خود اشتیاق نشان می‌دهند. اتاق بازرگانی ایران و انگلیس هم که طی چند سال بدلیل تحریم و رویکرد انقباضی دولت انگلیس برای تجارت با ایران در شرایط سکون و رخوت به‌سر می‌برد، اخیراً با حجم تقاضای زیادی از درخواست عضویت شرکت‌های انگلیسی روبه‌رو شده است و بیش از ٣٠ شرکت تقاضای عضویت داده‌اند که نشانه‌ای از جلب توجه شرکت‌های انگلیسی جهت تجارت با ایران است.
ایرلند هم از قافله تجارت با ایران عقب نمی‌ماند
«اینترپرایز ایرلند» که سازمان دولتی حامی شرکت‌ها در بخش تولید و تجارت بین‌المللی است، برای بهره‌برداری از فرصت‌های تجاری جدیدی که در دوران پساتحریم ایجاد شده‌اند، در تدارک دو سفر به ایران در ماه‌های آتی است. هدف از این دیدارها گسترش تجارت ایرلند با ایران در بخش‌های پزشکی، فناوری اطلاعات و مخابرات است. به گفته شون دیویس، مدیر منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا این سازمان، دیدارهای مذکور پس از کارهای مقدماتی که توسط «اینترپرایز ایرلند» پیش از برداشته شدن تحریم‌ها علیه تهران انجام شده بودند، انجام خواهند گرفت. ما در سال ٢٠١٥ برای ارزیابی فرصت‌های بازار برای شرکت‌های مشتری‌مان در ایران دیدارهایی انجام دادیم و بخش‌هایی که شناسایی شدند شامل پزشکی و فناوری اطلاعات و فناوری کشاورزی بودند.
تجار ایرانی در راه کانادا
علاء میرمحمد صادقی رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و کانادا گفت: به دنبال لغو تحریم‌های کانادا علیه ایران، هیأت تجاری از ایران برای توسعه روابط اقتصادی دو کشور به کانادا سفر می‌کند. عده‌ای از تجار کانادایی از تحریم‌هایی که دولت کانادا نسبت به ایران وضع کرده بود ناراضی بودند و برای همین به دلیل زیان‌های مالی و حیثیتی که از قطع روابط با ایران دیده بودند، فعالیت‌هایی کردند تا دولت‌شان تحریم‌ها را لغو کند. در این راستا اتاق بازرگانی مشترک ایران و کانادا اقداماتی را انجام داده و قرار است بزودی هیأتی از ایران برای توسعه روابط تجاری دو کشور به کانادا اعزام شود. از جمله برنامه‌های این هیأت ایرانی این است که هیأتی را از کانادا برای سفر به ایران دعوت کند. پیش از تحریم‌ها روابط تجاری ایران و کانادا قابل قبول بود اما به آن میزان قانع نبودیم. پیش‌بینی ما این است که اگر روابط ایران و کانادا افزایش یابد بویژه با توجه به حضور ٤٠٠ هزار ایرانی در کانادا، می‌توانیم بازار مطلوبی را در کانادا داشته باشیم و از سوی دیگر از تکنولوژی این کشور استفاده کنیم.
فصل جدید در تجارت ایران و سوئیس
ایران و سوئیس که به طور سنتی روابط نزدیک اقتصادی با یکدیگر داشتند، اینک پس از اجرایی شدن برجام با سفر رئیس جمهوری سوئیس و تعداد زیادی از شرکت‌های بزرگ این کشور به ایران، فصل جدیدی از روابط تجاری دو کشور را برای همکاری‌های بیشتر آغاز می‌کند. پس از حصول توافق هسته‌ای در تیر ١٣٩٤ در کنار بسیاری از هیأت‌های تجاری اروپایی، هیأت بلند پایه اقتصادی از سوئیس برای فراهم کردن زمینه‌های همکاری‌های نو به ایران آمدند و در هفته جاری نیز هیأت بزرگ دیگر از شرکت‌های تجاری و البته رئیس جمهوری این کشور به ایران سفر کرده تا پس از وقفه چند ساله تحریم‌ها که باعث افت سطح مبادلات تجاری دو کشور شده بود بار دیگر دو کشور در مسیر بازگشت به سطح روابط در پیش از تحریم‌ها حرکت کنند. بر اساس آمار رسمی گمرک، میزان واردات ایران از کشور سوئیس با اختلاف بیشتر از میزان صادرات ایران به این کشور است. از جمله در ٩ ماه امسال میزان صادرات غیرنفتی ایران به سوئیس شش میلیون و ٦٠٠ هزار دلار بوده است و در همین دوره زمانی، ایران یک میلیارد و ٨٦٠ میلیون و ٥٠٠ هزار دلار کالا از سوئیس وارد کرده است. رئیس جمهوری سوئیس در سفر اخیر خود به تهران اعلام کرد در سال آینده هیأت ١١٠ نفره تجاری از ژنو به ایران می‌آیند.
اتریش مشتاق تجارت با ایران
ایران و اتریش که از سالیان گذشته روابط تجاری با یکدیگر داشته‌اند به نظرمی‌رسد پس از یک دوره وقفه و با برداشته شدن تحریم‌ها با تعریف زمینه‌های همکاری جدید به سمت گسترش مجدد روابط اقتصادی گام برداشته‌اند. حجم روابط تجاری دوجانبه ایران و اتریش در سال ٢٠١٠ بالغ بر ٣/٦٦١ میلیون یورو بوده که از این میزان سهم صادرات ایران به اتریش ٣١٦ میلیون یورو و سهم واردات ایران از اتریش ٣/٣٤٥ میلیون یورو بوده است. اما طی سفر هفته گذشته هیأت تجاری ایالت اشتایر مارک اتریش به سرپرستی وزیر اقتصاد این کشور به ایران گروه‌های مختلفی از صنایع این کشور با حضور در اتاق بازرگانی با مسئولان بخش خصوصی ایران دیدار کردند و ضمن به بحث گذاشتن زمینه‌های همکاری مشترک تفاهمنامهای را برای توسعه روابط اقتصادی امضا کردند. در جریان این دیدار نزدیک به ٥٠ فعال اقتصادی از حدود ٢٠ شرکت اتریشی به همراه نمایندگانی از تشکل‌های بخش خصوصی این کشور حضور داشتند.
همه چیز آماده الحاق ایران به WTO
صادق ضیاء‌بیگدلی قائم مقام سازمان توسعه تجارت گفت: بر اساس گزارش منتشر شده از طرف سازمان تجارت جهانی (WTO)، مذاکرات انجام شده از جانب ایران در نایروبی خوب بوده و همه اسناد مذاکراتی و همچنین آمادگی ایران را برای شروع فرآیند الحاق فراهم و به روز است. بعد از الحاق به سازمان تجارت جهانی (WTO) و حذف تعرفه‌ها، مهمترین عامل قاچاق هم حذف خواهد شد و آمار مربوط به کالاهای قاچاق به شکل قابل توجه پایین می‌آید. دغدغه‌ای که برای لطمه خوردن به تولید و کسب و کار داخلی در این فرآیند وجود دارد به این دلیل است که برخی فکر می‌کنند تعرفه تنها راه حمایت از تولید داخل است که در جریان پیوستن به تجارت جهانی آن را حذف خواهیم کرد که این تفکر اشتباه است.
هدف‌گذاری ایران برای تجارت با آسه آن
مرضیه افخم سفیر ایران در مالزی: نخستین نشست شورای بازرگانی ایران و آسه‌آن در مالزی برگزار شد. این نشست که با حضور فعالان ایرانی، مالزیایی و کشورهای عضو منطقه آسه‌آن(اتحادیه ملل جنوب شرق آسیا) در پایتخت مالزی برگزار شد، نخستین گام برای تشکیل شورای بازرگانی ایران و آسه‌آن به شمار می‌رود. این جلسه در پی مذاکراتی انجام شد که دوستان ما انجام داده بودند و علاقه‌مندان زیادی از تجار و بازرگانان مالزیایی، ایرانی و بازرگانانی از حوزه‌های دیگر مایل بوده و هستند تا از فضای جدیدی که کشور ما در آن قرار گرفته استفاده کنند در همین چارچوب، تشکیل این شورای بازرگانی می‌تواند همکاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها را انجام دهد. در این جلسه مشارکت خوبی صورت گرفت و بازرگانان مالزیایی، شرکت‌ها و نهادهای مختلف فعال در این کشور و همچنین ایرانیانی که سال‌ها در این منطقه فعال هستند با مشارکت خودشان نخستین قدم را برداشتند و امیدواریم بتوانیم با ادامه کارها قدم‌های بعدی و چارچوبی را برای شورای بازرگانی تعیین کنیم.
١٣٠ غول صنعتی کره در ایران
نشست کمیته بازرگانی ایران-کره متشکل از حدود ١٣٠ مدیر از صنایع مختلف این کشور در تهران برگزار شد. براساس این گزارش، بسیاری از غول‌های صنعتی کره‌ای که در این هیأت حضور دارند از جمله پوسکو برای فعالیت در دوران پساتحریم ایران آماده شده‌اند. پوسکو که بزرگترین شرکت فولاد کره جنوبی است، درصدد پیوستن به یک طرح ٦/١ میلیارد دلاری برای ساخت کارخانه فولاد با ظرفیت تولید سالانه ٦/١ میلیون تن در منطقه اقتصادی آزاد چابهار است. هدف‌گذاری ایران برای سه برابر کردن تولید فولاد به ٥٥ میلیون تن تا سال ٢٠٢٥ فولادسازان جهانی را امیدوار کرده است با برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران، بازار واردات چند میلیارد دلاری محصولاتشان به کشور بار دیگر احیا می‌شود و شماری از آنها درصدد عرضه فناوری برای کمک به توسعه کارخانه‌های فولادسازی یا فرآوری سنگ آهن هستند که ماده خام فولادسازی است.
صادرات زعفران و فرش ایرانی به امریکا پس از ١٥ سال
صادرات نخستین محموله زعفران ایرانی به امریکا به میزان ٢٠ کیلوگرم پس از ١٥ سال در پی اجرایی شدن برجام و توافقات هسته‌ای ایران با کشورهای ١+٥ انجام شد. پس از اجرایی شدن برجام و توافقات هسته‌ای ایران با کشورهای ١+٥، کشورهای اروپایی مانند اسپانیا نیز خواهان خرید مستقیم زعفران ایرانی شدند در حالی که در دوران تحریم صادرات این محصول به کشورهای اروپایی با محدودیت و کاهش شدیدی مواجه شده بود، چراکه با توجه به تحریم‌های بانکی، نقل و انتقال پول و ارز با مشکلات بسیاری مواجه شده بود. در دوران تحریم کشورهایی مانند امارات و حتی اسپانیا نقش واسطه و دلال را در بازار طلای سرخ ایرانی ایفا می‌کردند و این محصول ارزآور را از ایران خریداری و به نام و با بسته‌بندی و برند خود در بازار جهانی معامله می‌کردند. صادرات مستقیم زعفران به کشورهای اروپایی می‌تواند تا ٤٠ درصد بازار زعفران ایرانی را رونق ببخشد. همچنین فرش‌های دستباف ایرانی مجدد راه بازار سنتی و قدیمی خود را در پیش گرفتند و نخستین محموله صادراتی فرش دستباف ایران از طریق بندر هامبورگ به لس آنجلس رسید.
تراز تجاری مثبت در سراشیبی واردات
بر اساس آمار صادرات و واردات کشور در ١١ ماه امسال علاوه بر کاهش ٢٣ درصدی واردات، ٣/١٤ درصد رشد در صادرات کالا به ثبت رسیده است. آمار سازمان توسعه تجارت ایران در حالی حجم تجارت خارجی در ١١ ماه اول امسال را ٧٥ میلیارد و ٨٣٥ میلیون دلار اعلام می‌کند که این رقم نسبت به حجم مبادلات در سال گذشته نزدیک به ٥٤/٥ میلیارد دلار کمتر است. در حالی کاهش حجم مبادلات مطرح می‌شود که در عین حال سازمان توسعه تجارت از کاهش ٢٣ درصدی واردات نسبت به زمان مشابه سال قبل خبر داده است؛ به این معنی که حجم واردات از ٣٥/٤٨ میلیارد دلار به حدود ٢٣/٣٧ میلیارد دلار رسیده است. با این اوصاف وقتی برآورد این کاهش‌ها را می‌توان مثبت ارزیابی کرد که دریافت بر اساس آمار میزان صادرات ٠٢/٣٣ میلیارد دلاری سال گذشته اکنون به میزان ٣/١٤ درصد افزایش یافته و به رقم ٦/٣٨ میلیارد دلار رسیده است. در نهایت می‌توان به این موضوع اشاره کرد که تراز تجاری کشور در ١١ ماه امسال نسبت به سال گذشته تا ٩٧/١٣ میلیارد دلار افزایش داشته و به رقم مثبت ٣٦/١ میلیارد دلار رسیده است.
چین نخستین بازار صادراتی ایران می‌ماند؟
با اینکه چین هنوز هم در صدر جدول مقصد و مبدأ صادرات و واردات ایران قرار دارد، به نظر می‌رسد این جایگاه را حداقل در حوزه صادرات بزودی واگذار خواهد کرد. آمارها نشان می‌دهد که کشورهای خاورمیانه و اعضای سازمان همکاری اسلامی (OIC) در حال پشت سر گذاشتن چین و تبدیل شدن به مقصد اول محصولات صادراتی ایران هستند.
بازار پرکشش خاورمیانه و بخصوص همسایگان ایران حتی در زمان درگیری با گروه‌های تروریستی توان تبدیل شدن به بزرگترین بازار هدف صادراتی ایران را دارند. با توجه به فعالیت‌ها و ورود شرکت‌های ایران در زمانی که شرکت‌ها از دیگر کشورها حاضر به قبول ریسک ورود به بازارهای پرتنش آنها نبودند، بخش قابل قبولی از بازار کالایی و عمرانی کشورهای در معرض بحران تروریستی جذب شرکت‌های ایران و موقعیت برای در اختیار گرفتن بازار توسط آنها مساعد شد. از سوی دیگر این جذب بازار منطقه‌ای در حالی صورت می‌گیرد که کشور چین به عنوان شریک بزرگ تجاری ایران از سال‌های گذشته، اکنون به پایین‌ترین میزان رشد اقتصادی خود در ٢٥ ساله گذشته یعنی حدود ٨/٦ رسیده است.
بازار پرکشش خاورمیانه و کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC) پیش روی ایران قرار دارد که این بازار رو به رشد با ١٢ میلیارد و ٥٥٢ میلیون دلار، مقصد ٤٢ درصد از ارزش صادرات ایران را در هشت ماه امسال به خود اختصاص داده است. در این میان عراق با رقم چهار میلیارد و ٢٤٨ میلیون دلار بالاترین رتبه را در بین کشورهای منطقه‌ای و OIC و همچنین دومین مقصد صادراتی ایران را بعد از چین (با رقم چهار میلیارد و ٨٧٤ میلیون دلار)، با اندکی فاصله به خود اختصاص داده است.
٤٤ کشور جهان آماده بازگشایی مراکز صادراتی ایران
محمدرضا سبزعلیپور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران: راه‌اندازی مراکز صادراتی ایران در ٤٤ کشور جهان در دستور کار مرکز تجارت جهانی ایران قرار گرفته و مقدمات اجرایی آن مهیا شده است. طی سال ١٣٩٤ مذاکرات پی در پی و طولانی مدتی را با رؤسای ده‌ها مراکز تجارت جهانی حول دستیابی به راهکارهای مناسب و کوتاه مدت در جهت برون رفت فعالان اقتصادی ایران از بحران اقتصادی و حرکت به سمت شکوفایی تجارت و رشد سرمایه گذاری‌های مشترک انجام داده‌ایم که نتایج حاصله بسیار مثبت و تا حدود زیادی امیدوار‌کننده بوده است. به همین منظور موافقتنامه و تفاهمنامه‌هایی را با رؤسای مراکز تجارت جهانی ١٩ کشور امضا کرده‌ایم که موضوع این موافقتنامه‌ها، راه‌اندازی مراکز جامع صادراتی و وارداتی در کشورهای امضا‌کننده تفاهمنامه است؛ به طوری که ابتدا مراکز صادراتی ایران در آن کشورها تأسیس و راه‌اندازی می‌شود و به مرور زمان مراکز صادراتی آنها نیز در ایران برپا خواهد شد. تعدادی از کشورهایی‌که این موافقتنامه را با مرکز ایران به امضا رساندند عبارتند از: روسیه، کانادا، فرانسه، ترکیه، قطر، الجزایر، برزیل، ونزوئلا، قزاقستان، ارمنستان، مالزی، عراق و افغانستان که مقرر شد مراکز جامع صادراتی ایران در پایتخت و برخی از شهرهای بزرگ کشورهای فوق الذکر راه‌اندازی شود. باتوجه به فشارها و تحریم‌های اعمال شده طی یک دهه گذشته علیه کشورمان و همچنین اجرای برجام و آغاز دوران پسا تحریم و علاقه‌مندی شرکت‌های خارجی جهت آغاز مبادلات اقتصادی با طرف‌های ایرانی، راه‌اندازی این مراکز و برافراشته کردن پرچم ایران در کشورهای مختلف جهان، خود موفقیت بزرگی است که نباید از کنار آن به سادگی گذشت لکن سعی بر این است تا راه‌اندازی مراکز صادراتی ایران در ٣٥ کشور هدف باقیمانده نیز به مرور زمان انجام شود.