تخمین قیمت بنزین با توجه به سناریوهای قیمتی ممکن است. البته در شرایط کنونی که این سناریوها موجود نیست باید به این نکته توجه داشت که مجلس امسال برای درآمد هدفمندی یارانه ها حدود ۶۶ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته و گزارش های رسمی نیز حاکی از آن است که دولت در فاز نخست توانسته فقط ۲۸ هزار میلیارد تومان از آزادسازی درآمد حاصل کند.
در مقایسه همین دو عدد درآمدی می توان دریافت که حداقل متوسط قیمت ها نسبت به سال گذشته باید حداقل دو برابر شود. حال اگر این میزان منظور شده را با متوسط وزنی مصرف بنزین در قیمت های ۱۰۰ ،۴۰۰ و ۷۰۰ تومانی در نظر بگیریم می بینیم که مقدار یا میزان مصرف بنزین ۷۰۰ تومانی از همه کمتر است و اگر مقدار مصرف را با بنزین ۴۰۰ تومانی مطابقت دهیم میزان مصرف بنزین ۷۰۰ تومانی به اندازه بنزین ۴۰۰ تومانی است. بنابراین قیمت مصرف کننده در واقع همان ۴۰۰ تومان بوده و حال برای حاصل شدن درآمد ۶۶ هزار میلیارد تومانی باید متوسط قیمت حداقل ۸۰۰ تومان باشد. در واقع متوسط وزنی مصرف بنزین ۴۰۰ تومانی نشان می دهد که قیمت نهایی به ۸۰۰ تومان خیلی نزدیکتر است. حال سهمیه ای بودن و تک نرخی بودن بنزین چیزی است که پس از نهایی شدن سناریوها مشخص می شود. ولی قاعدتا این نرخ ۷۰۰ تومان نخواهد بود. محاسبه و پیدا کردن قیمت ها در واقع یک محاسبه سرانگشتی است اما تا زمانی که سناریوهای قیمتی وجود نداشته باشد صحبتی در مورد آن نمی شود.
البته در مورد دیگر حامل های انرژی هنوز هم نمی توان صحبتی کرد. برای مثال در مورد آب گفته شد که قیمت آب در گا م های بعدی افزایش پیدا می کند، اما این روزها شنیده می شود که افزایش قیمت آب در گام دوم حتمی است. در واقع فضای فعلی و آنچه که از تجربیات گذشته و عملی فاز نخست به دست آمده می تواند کمک کند. البته با توجه به میزان مصرف آب و شبکه آبرسانی به خصوص در شهرهای بزرگ که وضعیت مطلوبی ندارد، لازم است که این کار صورت بگیرد. در مجموع افزایش حامل های انرژی باید به گونه ای رقم بخورد که بخش مصرف و نه بخش تولید دچار شوک شود. در حصول درآمد ۶۶ هزار میلیاردتومانی از هدفمندی یارانه ها باید سهم هر حامل هم مشخص شود.
امیدواریم که دولت برای هر حامل سهم متفاوتی در نظر بگیرد و درآمد حاصل از حامل های انرژی مورد مصرف تولید را به حداقل برساند. گرچه باز هم این موضوع در مورد بنزین کاملا متفاوت است. به نظر می رسد با شرایط کنونی حتی قیمت ۸۰۰ تومان هم برای مصرف کننده جذابیت دارد و مصرف را کاهش نمی دهد. ممکن است مانند گام نخست تنها در روزهای اول افزایش قیمت بنزین مصرف کاهش پیدا کند و پس از آن دوباره به سطح مصرف پیشین تا حدود زیادی باز می گردد.
نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران