خط لوله انتقال نفت امارات برای دور زدن تنگه هرمز ماه آینده میلادی افتتاح می‌شود. «خط لوله انتقال حبشان–فجیره، هم‌اکنون مراحل پایانی خود را گذرانده و در ماه ژوئن به بهره‌برداری می‌رسد.»
شرق/ رضا زندی
این را شیخ حمدبن محمدالشرقی، حاکم امارت فجیره در مصاحبه‌ای اعلام کرده است. خط لوله 360کیلومتری حبشان– فجیره که ساخت آن از سال 2008 میلادی آغاز شده، قابلیت 5/1 تا 8/1 میلیون بشکه نفت در روز را دارد. امارات متحده عربی، مجموعا حدود 5/2 تا 6/2 میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کند. این خط لوله با هدف دور زدن تنگه هرمز ساخته شده تا نفت امارات را مستقیما به دریای عمان برساند. پیش از این محمد الحملی، وزیر نفت امارات گفته بود که راه‌اندازی این خط لوله به‌دلیل مواجهه با مشکلاتی که در آزمایش‌های اولیه پیش آمده بود، با تاخیر مواجه شده است. الحملی ماه گذشته تاکید کرده بود: «حالا تست‌های نهایی انجام شده و مشکلی برای راه‌اندازی این پروژه وجود ندارد.» پیمانکاران چینی این خط لوله را که میادین نفتی حبشان شرق ابوظبی را مستقیما به بندر فجیره در دریای عمان منتقل می‌کند، احداث کرده‌اند.
وزیرنفت امارات: مسیر صادرات نفت را متنوع کردیم
وزیر نفت امارات متحده عربی، ابایی ندارد از اینکه پروژه ساخت خط لوله حبشان – فجیره را برای دورزدن تنگه هرمز معرفی کند: «این خط لوله برای متنوع‌کردن مسیر انتقال نفت صادراتی حوزه خلیج‌فارس در نظر گرفته شده است.» ایران پیش از این بستن تنگه هرمز را به عنوان ابزاری برای مقابله با اقدامات کند غرب روی میز گذاشته بود. هم‌اکنون روزانه حدود 17میلیون بشکه نفت، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی از تنگه هرمز عبور می‌کند که حدود 20تا 25درصد معاملات نفتی جهان است. تنگه هرمز باریکه‌ای 21مایلی است که فقط دو مایل آن برای عبور نفتکش‌های بزرگ مناسب است.
حاکم فجیره: ابر «جنگ» می‌رود
حاکم فجیره در مصاحبه‌اش تحلیلی هم از شرایط خاورمیانه و نبود احتمال بروز جنگ در این منطقه ارایه کرده است: «من معتقدم جنگی در نخواهد گرفت و تنش‌ها با ایران مانند ابری در آسمان است که خیلی زود محو خواهد شد.» امارات به لطف قیمت‌های بالای نفت در سال جاری میلادی 140میلیارددلار درآمد نفتی خواهد داشت. ابری که شیخ حمدبن‌محمد‌الشرقی آن را توصیف کرده است دلارهای فراوانی به خزانه اماراتی‌ها ریخته است. مسوولان اماراتی پیش‌بینی کرده‌اند تولید نفت‌شان در سال جاری میلادی چهار درصد افزایش یابد. تولید نفت این امیرنشین در سال 2011 نسبت به سال 2010 نیز 9درصد رشد داشت.
چینی‌ها در ایران معطل کردند، در امارات ساختند
چینی‌ها هرچقدر در ایران کم‌کاری کرده‌اند برای اماراتی‌ها سنگ‌تمام گذاشته‌اند. خط لوله حبشان-فجیره را شرکت مهندسی و عمران نفت چین، یکی از زیرمجموعه‌های شرکت ملی نفت چین (سی.ان.پی.سی) ساخته است. هرچند پیش از این اعلام شده بود که کار شرکت چینی سازنده خط لوله مشکلات متعددی دارد اما بالاخره چینی‌ها این پروژه را تمام کردند. منابع آگاه، نبود ایستگاه‌های پمپاژ کافی در طول مسیر انتقال را ازجمله معایب این خط لوله اعلام کرده بودند. این پروژه دارای هشت مخزن به ظرفیت یک‌میلیون بشکه در فجیره و دو مخزن‌سازی در مجموع با ظرفیت 10 میلیون بشکه است. این پروژه می‌تواند بیش از 60 درصد نفت امارات را بدون عبور از تنگه هرمز به بازارهای جهانی برساند. خط لوله حبشان – فجیره را شرکت‌های ورلی – پارسونز استرالیا و آی.ال.اف آلمان طراحی کرده و شرکت دولتی آی.پی.آی.سی امارات، تامین مالی کرده است. این پروژه ابتدا قرار بود ژانویه سال 2012 افتتاح شود. شرکت چینی درحالی پروژه خط لوله امارات را به انتها رسانده که پروژه‌های نفتی ایرانی نظیر توسعه میدان پارس شمالی، آزادگان و فاز 11 پارس جنوبی را معطل نگه داشته است. وزیر نفت اردیبهشت‌ماه در حاشیه هفدهمین نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی تهران به چینی‌ها فقط یک ماه فرصت داده بود که تا انتظارات وزارت نفت در فاز 11 پارس جنوبی را برآورده کنند و کار را به انجام رسانند. با اینکه فرصت یک‌ماهه وزیر نفت به اتمام رسیده است، رستم قاسمی هنوز رسما خبر خلع‌ید چینی‌ها را در فاز 11 پارس جنوبی اعلام نکرده است. بازی برای چینی‌ها نباید دوسر برد باشد.
ژاپن بزرگ‌ترین مشتری امارات
ظرفیت یک میلیون و 500هزار بشکه تا یک‌میلیون و 800هزار بشکه‌ای خط لوله حبشان – فجیره، برابر با محموله‌ای است که یک کشتی خیلی بزرگ (VLCC) در یک روز بارگیری می‌کند. ژاپن بزرگ‌ترین مشتری نفت امارات است. پس از این کشور، کره‌جنوبی و تایلند در رتبه‌های بعدی خرید نفت از امارات قرار دارند. بندر فجیره می‌خواهد 13 لنگرگاه برای پهلوگیری کشتی‌های بزرگ نفتکش (VLCC) بسازد. وزیر نفت امارات اردیبهشت‌ماه صادرات نفت از این خط لوله را به ماه آگوست (تیر و مرداد) موکول کرده بود: «این خط لوله از نفت پر شده است.»
خطوط لوله‌ای که تنگه هرمز را دور می‌زنند
خط لوله فجیره، موسوم به «ادکاپ» تنها مسیر انتقال نفت برای دورزدن تنگه هرمز نیست. عربستان سعودی نیز خط لوله «پترو لاین» را با ظرفیت 8/4میلیون بشکه در اختیار دارد. این خط لوله حدود نیمی از نفت تولیدی عربستان را از منطقه الجبیل به دریای سرخ منتقل می‌کند. عربستان خط لوله «پترو لاین» را در اوایل دهه 80 و در شرایطی که منطقه بحرانی شده بود، ساخت. عراق هم یک خط لوله برای صادرات نفت از کرکوک به جیحان را با ظرفیت 500هزار بشکه در روز در اختیار دارد. این خطوط حدود 40درصد از نفت صادراتی منطقه را از تنگه‌هرمز دور می‌کند. با این وجود براساس اعلام منابع رسمی بازار نفت، تا پایان سال 2011، روزانه حدود 9میلیون و 200هزار بشکه نفت‌خام به همراه 76میلیارد‌مترمکعب ال.ان.جی، از تنگه‌هرمز عبور کرده‌اند. 635هزار بشکه از نفت خط لوله 8/4میلیون بشکه‌ای عربستان به مصرف داخلی می‌رسد. یک منبع معتبر نفتی نوامبر 2011، اعلام کرده بود اگر تنگه‌هرمز بسته شود، روزانه حدود 9میلیون و 190هزار بشکه از نفت دنیا دچار ریسک می‌شود هرچند حدود 16تا 17میلیون بشکه از این تنگه عبور کند. جهان بدون تنگه‌هرمز فعلا قادر به تامین انرژی خود نخواهد بود. اما اگر یک مسیر، یک بار با ریسک بالا مواجه شد، بازیگران به دنبال مسیرهای جایگزین خواهند رفت. این قانون نفت دنیاست. تنگه‌هرمز آبراه صلح است و ایران امنیت این تنگه را سال‌هاست تامین کرده است. این پیامی است که دنیا باید آن را پررنگ‌تر ببیند.