موج نگرانی پتروشیمی‌ها در پی شایعه گرانی خوراک اتان

نرخ خوراک اتان از سال 92 تاکنون با نرخ 240 دلار به ازای هر تن محاسبه می‌شود، این درحالی‌است که شایعاتی از افزایش این نرخ تا 270 دلار شنیده می‌شود. مدیران واحدهای پتروشیمی که با این خوراک فعال هستند ضمن نگرانی از این تصمیم درخواست کاهش این نرخ را به ریاست جمهوری و وزارت نفت ارسال کرده‌اند و امیدوارند نرخ کاهش یابد و با نرخ بین‌المللی محاسبه شود، در غیر‌این صورت این واحدها نه تنها توسعه نمی‌یابند بلکه درجا خواهند زد.

احمد مهدوی، دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با بیان اینکه در حال حاضر نرخ اتان در عرصه بین‌المللی 150 دلار است اما در کشور ما با نرخ 240 دلار محاسبه می‌شود، به «فرصت امروز» می‌گوید: «شایعاتی از افزایش نرخ این خوراک تا 270 دلار شنیده می‌شود که اگر این موضوع صحت داشته باشد، واحدها تعطیل خواهند شد و تولید مقرون به صرفه نخواهد بود.»

وی می‌افزاید: «اتان میانگین وزنی ندارد، از این رو پیش از این براساس ارزش حرارتی متان تعیین می‌شد اما با روی کار آمدن دولت یازدهم مسئولان این فرمول را قبول نکردند و به دنبال ارائه فرمول جدید هستند که تاکنون این فرمول تهیه نشده است. البته درخواست ما بر این است که براساس ارزش حرارتی یا فرمول جهانی نرخ اعلام شود. در حال حاضر درخواست واحدهای پتروشیمی‌هایی که با خوراک اتان کار می‌کنند را به وزارت نفت اطلاع دادیم همچنین با توجه به اهمیت موضوع، درخواست این واحدها را به ریاست جمهوری نیز اطلاع داده‌ایم و پیگیری می‌کنیم.»

مهدوی با انتقاد از سیاست دولت کنونی نسبت به تعیین نرخ خوراک اتان می‌گوید: «با کاهش قیمت نفت، نرخ این خوراک نیز کاهش یافت اما در کشور ما نه تنها این نرخ کاهش نیافته است بلکه زمزمه‌های افزایش آن نیز شنیده می‌شود.»

از ابتدای سال 95 مطابق ابلاغ وزارت نفت نرخ گاز طبیعی از 13 سنت به 8/5 سنت کاهش یافت. اما وزارت نفت تاکنون نرخ اتان را برای سال مالی 95 اعلام نکرده است و این امر یکی از ضعف‌های مصوبه وزارت نفت بوده که با وجود تعیین نرخ گاز طبیعی و تاثیر مستقیم این عامل بر قیمت گاز اتان، نرخ اتان مشخص نشده است. درصورت در نظر گرفتن نرخ گاز طبیعی معادل 5/8 سنت، مطابق فرمول ذکر شده در بالا، قیمت اتان به 157دلار می‌رسد.

محمد احتیاطی، مدیرعامل پتروشیمی امیرکبیر با بیان اینکه وقتی می‌توانیم در بازارهای رقابتی با رقبای آسیایی حتی آمریکایی رقابت کنیم که نرخ خوراک رقابتی باشد به «فرصت امروز» می‌گوید: «قیمت اتان در کشورهای عربی و آمریکا به مراتب ارزان‌تر از قیمت اتان در ایران است و می‌توانند بازارهای بیشتری را تصاحب شوند و این موضوع مشکلات جدی برای ما ایجاد خواهد کرد زیرا توان رقابت به دلیل نرخ بالای خوراک از ما گرفته می‌شود.»

وی با بیان اینکه قدرت رقابت ما با رقبای منطقه کاهش یافته است، می‌افزاید: «افزایش قیمت اتان از 240 دلار به 270 دلار به طور جدی مطرح است و موجب شده نگرانی جدیدی برای ما ایجاد کند. متاسفانه معیارهای سیاست‌گذاران ما در تعیین نرخ خوراک برای واحدهای پتروشیمی مطابق فرمول جهانی نیست به همین دلیل شاهد آن می‌شویم که نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی چندین برابر می‌شود و حتی برخلاف روند کاهشی قیمت‌ها در عرصه بین‌المللی، نرخ خوراک در کشور ما روند افزایشی می‌یابد.»

مدیرعامل پتروشیمی امیرکبیر با بیان اینکه رقبای ایرانی به دلیل حاشیه سود بالا توان تخفیف به مشتری‌ها را دارند، می‌گوید: «نرخ تمام شده محصولات برای پتروشیمی‌های داخلی کشور با خوراک اتان بالاست از این رو نمی‌توانیم با اعمال تخفیف‌های بازارهای متنوعی را در اختیار داشته باشیم. در این شرایط نمی‌توان امیدوار بود که سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در این صنعت حضور داشته باشند و خروجی این می‌شود که 63 طرح پتروشیمی متوقف می‌شود.»

با این شرایط می‌توان گفت که بخش خصوصی نگران سود آینده است، از این رو در پروژه‌های توسعه‌ای صنعت پتروشیمی کمتر حضور می‌یابد. بدون شک اگر شرایط برای سرمایه‌گذاران بهبود نیابد، فعالانی که در این صنعت حضور دارند نیز به جای توسعه، درجا خواهند زد. از جمله راهکارهای برون‌رفت از این چالش این است که نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی در اتان و حتی متان نزدیک با نرخ‌های منطقه‌ای و حتی بین‌المللی باشد.

رمضان اولادی، مدیرعامل پتروشیمی کاویان نیز در این باره به «فرصت امروز» می‌گوید: «به دلیل مشخص نبودن نرخ خوراک اتان، واحدهایی از پتروشیمی که با این خوراک فعال هستند، از حاشیه سود کمتری برخوردار شده‌اند و این موجب شده تا مشکلات متعددی ایجاد شود در حالی که دولت می‌تواند به راحتی با تعیین نرخ براساس فرمول مشخص این معضل را حل و فصل کند.»

وی با بیان اینکه در سال جاری هنوز قیمت اتان برای ما مشخص نشده است، می‌افزاید: «همواره نرخ اتان همزمان با نرخ خوراک طبیعی اعلام می‌شد اما هنوز رسما برای ما تعیین نشده است و ما نمی‌دانیم که با چه قیمتی خوراک دریافت خواهیم کرد. البته صحبت‌هایی شنیده می‌شودکه نرخ خوراک از 240 دلار به 270 دلار افزایش یابد، اما با توجه به کاهش قیمت این موضوع نمی‌تواند صحت داشته باشد. اگرچه با وجود کاهش بهای نفت همچنان نرخ گذشته خوراک محاسبه می‌شود.»

به گفته اولادی، واحدهای پتروشیمی که با خوراک اتان فعالیت می‌کنند، ‌درخواستی مبنی بر کاهش قیمت خوراک اتان از طریق انجمن صنفی کارفرمایان صنعت پتروشیمی به وزارت نفت ارسال شده است و امیدواریم به این درخواست رسیدگی شود.

غلامرضا جوکار، مدیرعامل پتروشیمی مروارید نیز در این باره به «فرصت امروز» می‌گوید: «اگر دولت برای خوراک اتان برنامه‌ریزی نداشته باشد واحدهایی که با این خوراک فعال هستند، ‌با مشکل جدی مواجه خواهند شد و دیگر نمی‌توان امیدوار بود که سهامداران این پتروشیمی‌ها از روند تولید و درآمدزایی رضایت داشته باشند.» وی می‌افزاید: «انتظارات ما بر این است که درخواست ما مبنی بر تعیین نرخ خوراک توسط دولت به سرانجام برسد.»