وزارت نفت ایران اخیراً متوجه مشترکبودن مخزن میدان چنگوله شده اما عراق از سال ۲۰۱۳ برداشت نفت از این مخزن ۳میلیارد بشکهای را آغاز کرده و درحالی که ایران از میدانهای آذر و چنگوله هیچ برداشت نفتی ندارد، عراق تولید ۶۵هزار بشکهای خود را افزایش میدهد.
گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم ــ محمدرضا کیاشمشکی: در دماغه کوههای زاگرس در امتداد مرز ایران و عراق و در قسمت جنوب غربی استان ایلام بین دو شهر مهران و دهلران، میدان نفتی بزرگی واقع شده که مخزن آن بین ایران و عراق مشترک است. این میدان نفتی در سمت ایران با نام "بلوک اناران" و در سمت عراق با نام "میدان البدره" شناخته میشود.(1)
بلوک اناران خود از دو میدان نفتی با نامهای "آذر" و "چنگوله" تشکیل شده که تا دو سال اخیر وزارت نفت ایران میپنداشت که مخزن آذر با مخزن البدره مشترک است و مخزن چنگوله مخزنی مستقل است و اصولاً پروژه توسعه میدانی مستقل محسوب میشود، از همین رو وزارت نفت تصمیم گرفت توسعه میدان چنگوله را از اولویت خارج کند(2) اما مسئولان نفتی کشور در سال 94 متوجه شدند که مخزن این میدان با مخزن میدان آذر و میدان البدره در ارتباط است و طرح توسعه میدان چنگوله نیز بهعنوان میدانی مشترک در سال گذشته دوباره در دستور کار قرار گرفت.(3) اما در ماه گذشته موضوع تسویه حساب با پیمانکار طرح توسعه میدان چنگوله پیگیری شد تا توسعه این میدان در قالب قراردادهای جدید نفتی ایران به شرکتهای خارجی واگذار شود.(2 و 3)
میزان ذخایر درجای میدان مشترک (آذر ــ چنگوله ــ البدره) از سمت متخصصان ایرانی حدود 3.5 میلیارد بشکه برآورد شده(4) و شرکت گازپروم روسیه که طرح توسعه میدان البدره عراق را با راهبری کنسرسیومی با حضور شرکتهای KOGAS کره جنوبی، پتروناس مالزی، TPAO ترکیه و OEC عراق بهعهده دارد، میزان ذخایر نفت درجای این میدان را بیش از 3 میلیارد بشکه برآورد کرده است.(5)
در خصوص میزان برداشت ایران از این میدان مشترک باید گفت هنوز حتی یک قطره نفت هم از سمت ایران برداشت نشده است. طرح توسعه میدان چنگوله که با هدفگذاری 10 تا 15 هزار بشکه در روز در بخش تولید زودهنگام بود(1) به هدفگذاری تولید 50 هزار بشکه در روز ارتقا پیدا کرد اما این طرح توسعه هنوز در مرحله معرفی به پیمانکاران است و به نظر میرسد در زمان برگزاری مناقصات IPC ارائه شود.(3) میدان آذر نیز با هدف تولید 65 هزار بشکه در روز نفت خام از سال 90 شمسی تاکنون در مرحله توسعه است.(1)
در سمت عراق اما روند توسعه کاملاً متفاوت است. عراق با مذاکرات فشردهای که در ابتدای قرن بیست و یکم با شرکتهای متعدد خارجی انجام داد موفق شد با مشارکت کنسرسیومی روسی، ترکیهای، کرهای، عراقی و مالزیایی از سال 2013 تولید نفت خام از میدان البدره را آغاز کند.(6) اکنون تولید نفت از این مخزن مشترک در سمت عراق 65 هزار بشکه در روز است که رهبر کنسرسیوم توسعه این میدان (گازپروم) اعلام کرده در سال 2017 مقدار تولید روزانه نفت میدان البدره عراق به 115 هزار بشکه در روز میرسد و برنامه افزایش تولید از این میدان تا 170 هزار بشکه در روز دنبال میشود.(6 و 7)