برجام و فرجام بخش نفت ، گاز ، پتروشیمی

تحریم ها که تمرکزش بر بخش نفت ، گاز و پتروشیمی کشور بود و  هدفش  کشور از این بازار  بود  با امضاء توافق نامه هسته ای عاقبت به خیر شد و اکنون این بخش بیشترین استفاده را  از  برجام برده است . برجام یک فرصت میباشد که در صورت استفاده درست از آن می تواند کشور را ا ز رکود خارج کند  و رونق اقتصادی را به کشور بازگرداند تاثیر برجام برصنعت  پتروشیمی کشور در موارد زیر قابل ارزیابی میباشد.

1-    افزایش تولیدو صادرات محصولات پتروشیمی

2-   حذف موانع حمل و نقل، انتقال پول و بیمه صادراتی

3-  دسترسی به سرمایه تکنولوژی ، دانش فنی ، تجهیزات و بازار

4-   نهائی شدن فرمول خوراک واحدهای پتروشیمی

ا – اکنونی در یکسالی برجام با وجودکاهش 60 درصدی قیمت نفت شاهد افزایش تولیدات و صادرات محصولات پتروشیمی هستیم ، بطور مثال در سه ماهه اول سال 95 با وجود کاهش 20 دلاری متوسط قیمت نفت به نسبت سال گذشته و کاهش 7/2 درصدی ارزش میانگین کالا های صادراتی شاهد صادرات 5/3 میلیارد دلاری محصولات پتروشیمی هستیم که  از نظر وزنی  5/8 درصد افزایش یافته و صادرات محصولات پتروشیمی از 300/6 هزار تن در سه ماهه اول سال 94 به 137/7 هزار تن در سال 95 رسیده است .

در سال 94 صنعت پتروشیمی موفق شد بیش از 26 میلیون تن محصول نهایی تحویل بازار  مصرف داخلی و خارجی نماید و نقش مهمی در تامین نیاز صنایع داخل بازی نماید

علت اصلی افزایش تولید و صادرات محصولات پتروشیمی را  مرهون  موفقیت وزات نفت در اتمام فازهای پارس جنوبی  و اضافه تولید   200 میلیون متر مکعبی گاز می باشد که باعث شده خوراک کنونی واحدهای پتروشیمی تحویل گردد و در زمستان نیز قطع نگردد.

لذا می توان با قاطعیت ادعا کرد که برجام تاثیرش بر بخش نفت بارزتر و شفاف تر از سایر بخش های بوده و اگر کاهش قیمت نفت نبود آثار برجام بر سایر بخش های اقتصادی کشور نمود بیشتر ی پیدا میکرد.

2 – تاثیر دوم برجام بر حذف موانع صادرات محصولات پتروشیمی بود و این بخش که شدیداَ از تحریم های حمل و نقل و کشتیرانی ، نقل و انتقال پول و دسترسی به بازارهای هدف  رنج میبرد با گشایش مواجه شد و هزینه های حمل و نقل به شدت کاهش یافت بطور مثال هزینه حمل هر تن گاز مایع به چین در حدود 60 دلار بود و اکنون به حدود  30 دلار رسید ه است این کاهش هزینه حمل و نقل در سایر محصولات از قبیل متانول و نفتا  نیز قابل توجه  است.

در دوران تحریم نقل و انتقال وجه محصولات صادراتی با دشواری و هزینه بالایی مواجه بود که با لغو  تحریم ها این هزینه ها بشدت کاهش یافت بطور مثال آزاد سازی وجه  از بانک کونلون   چین گاهاً تا 9 درصد هزینه  در برداشت و   اکنون به حدود یک در صد کاهش یافته است . لذا کاهش هزینه ها و  رفع موانع غنیمتی بوده است  که برای واحد های پتروشیمی  کشور برجام به ارمغان آورده است

3 – هدف تحریم ها منزوی سازی کشور، محروم سازی کشور از سرمایه خارجی دسترسی به تکنولوژی روز دنیا  ،تجهیزات  پیشرفته و بازارهای جهانی بود که با امضاء برجام این موانع برطرف شدو اکنون دسترسی به همه موارد فوق عملیاتی شده است و اگر موانع حضور سرمایه خارجی  رفع  گردد شاهد تحول عظیم در این صنعت خواهیم بود .

صنعت پتروشیمی دنیا با 3400 میلیارد دلار ارزش تولیدات  پس از نفت خام یکی از بازارهای بزرگ دنیاست که سهم ما در آن کمتر از یک درصد میباشد . ارزش کل محصولات   تولیدی کشور حدود 24 میلیارد دلار میباشد و رتبه  ما با وجودداشتن رتبه دوم در ذخایر گاز دنیا از رتبه 30-20  میباشد در حالیکه سایت  عربستان با تولید 54 میلیارد محصولات پتروشیمی رتبه پنجم را از آن خود کرده است .    

برجام می تواند فرصت حضور پررنگ تر بخش پتروشیمی کشور در بازار جهان را فراهم کنند  ایران با داشتن ذخایر غنی گاز ، نیروی انسانی جوان، تحصیل کرده و متخصص ،

دسترسی به آ ب و بنادر و بازار بزرگ اسیا  که مزیت نسبی و رقابتی کشور می باشد . قادر است با تولید 120 میلیون تن محصولات پتروشیمی تمام نیازهای ارزی کشور را از محل صادرات این محصول تامین نمایند.

در زمینه همکار و مشارک شرکتهای خارجی با واحدهای پتروشیمی کشور میتوان به تفاهم نامه های امضاء شده به شرح زیر اشاره کرد.

 با توجه به علاقمندی شرکتهای خارجی برای مشارکت و همکاری با صنایع پتروشیمی ایران شرکت ملی صنایع  پتروشیمی 48 پروژه جدید تعریف کرده است که به  32 میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد.

4 – با توجه به حضور و علاقمندی خارجی ها جهت سرمایه گذاری در صنایع پتروشیمی کشور نهایتا" وزارت نفت مکلف شد نسبت به تعیین قیمت ده ساله خوراک گاز واحدهای پتروشیمی اقدام کند و فرمول ارائه شده برای دهسال تثبیت کند  و با این اقدام تکلیف سرمایه گذاران داخلی و خارجی جهت  حضور در بازار  ایران مشخص شد و دل نگرانی از تصمیمات خلق الساعه  و اعلام نرخ سالانه خوراک توسط وزارت نفت یا  مجلس پایان  یافت   این اقدام شایسته تقدیر میباشد و به ترسیم نقشه راه آینده وضعیت پتروشیمی کشور کمک شایانی خواهد کرد .

                                                                                                               والسلام .