وزیر نفت در حاشیه مراسم پنجاهمین سالگرد تاسیس شرکت ملی گاز از بررسی مدل جدید قراردادهای نفتی در جلسه روز آینده هیات دولت خبر داد. اولین بار مهر سال گذشته قراردادها به تصویب هیات دولت درآمد. اما انتقادات و زمان‌بر بودن اصلاحات موجب شده تا کنون این قراردادها اجرایی نشوند. با این حال، وزارت نفت مذاکره با شرکت‌های خارجی را از مدت‌ها پیش آغاز کرده و حتی تفاهمنامههایی نیز بین آنها امضا شده است. بر این اساس، زنگنه معتقد است تصویب احتمالی این قراردادها گامی اصلی برای نهایی شدن و توسعه صنعت نفت خواهد بود. بلومبرگ نیز دیروز بر مبنای این خبر اعلام کرد در صورت تصویب مدل جدید قراردادهای نفتی، ایران مسیر جذب میلیاردها دلار سرمایه خارجی را هموار خواهد کرد.
گروه نفت و پتروشیمی: بعد از گذشت حدود 10 ماه از تصویب مدل جدید قراردادهای نفتی ایران در هیات دولت، روز چهارشنبه مجددا چارچوب جدید قراردادهای نفتی ایران در هیات دولت بررسی و احتمالا تصویب خواهد شد. این خبری است که روز گذشته بیژن زنگنه، وزیر نفت در حاشیه برگزاری آیین پنجاهمین سالگرد تاسیس شرکت ملی گاز عنوان کرد. ماه پیش نیز چارچوب جدید قراردادهای بالادست صنعت نفت ایران که به (IPC(Iran Petroleum Contracts موسوم است، بعد از برخی اصلاحات به تصویب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی رسیده بود. بعد از اعلام این خبر توسط وزیر نفت، بلومبرگ با انتشار آن اعلام کرد که به زودی مسیر ورود میلیاردها دلار به اقتصاد ایران هموار می‌شود. حدود سه سال از تدوین مدل جدید قراردادهای نفتی ایران می‌گذرد، با این حال به دلیل مخالفت‌های کسانی که خارج از دولت قرار دارند، این قراردادها هنوز اجرایی نشده است. روز گذشته مراسم پنجاهمین سالگرد تاسیس شرکت ملی گاز در محل مرکز همایش‌های بین‌المللی پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد. در این مراسم که به همت شرکت ملی گاز ایران برگزار شد، رئیس‌جمهوری، وزیر نفت، وزیر صنعت، مدیرعامل شرکت ملی گاز و بسیاری از مسوولان و صاحب نظران حضور داشتند. شرکت ملی گاز ایران به‌عنوان یکی از چهار شرکت اصلی وابسته به وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران با سرمایه اولیه 25 میلیارد ریال در سال 1344 هجری خورشیدی مطابق با 1965 میلادی تاسیس شد. اکنون شرکت ملی گاز ایران یکی از 10 شرکت بزرگ فعال در عرصه گاز در خاورمیانه و یکی از چهار شرکت اصلی وزارت نفت با سابقه بیش از 45 سال است که وظیفه تامین حدود 70 درصد از سوخت مورد‌نیاز کشور را بر عهده دارد.
تعیین تکلیف قراردادهای جدید نفتی
بخشی از اظهارات وزیر نفت در حاشیه پنجاهمین سالگرد تاسیس شرکت ملی گاز به مدل جدید قراردادهای نفتی ایران در بخش بالادست باز می‌گردد. به گفته وی، یکی از دستور کارهای این هفته هیات دولت(فردا) بررسی مدل جدید قراردادهای نفتی ایران است. بیژن زنگنه با بیان اینکه کلیات مدل جدید قراردادهای نفتی ایران در ستاد اقتصاد مقاومتی تایید شده، گفت: پس از تصویب این مدل قراردادی در هیات دولت، سایر مراحل اجرایی این قراردادها نیز نهایی خواهد شد.
در واقع بر اساس اظهارات وزیر نفت فردا اتفاق جدیدی برای صنعت نفت ایران رقم خواهد خورد و با تصویب مدل جدید قراردادهای نفتی دروازه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران به روی سرمایه‌گذاران خارجی باز خواهد شد. به گزارش «دنیای اقتصاد» حدود سه سال از تدوین مدل جدید قراردادهای نفتی می‌گذرد. این مدل قراردادی که IPC نامیده می‌شود، مهر ماه سال گذشته برای اولین بار در هیات دولت تصویب شد. با این حال به دلیل اختلافات در داخل کشور این قراردادها هنوز اجرایی نشده و بارها برای تغییر و تصحیح به وزارت نفت برگردانده شده است. بر اساس آخرین اظهارات وزیر نفت در این خصوص قرار بود در ماه جاری مناقصه‌ای بر سر پروژه‌های نفتی ایران بین شرکت‌هایی که تمایل به سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران دارند، برگزار شود. هر چند که احتمالا این مناقصه به تعویق خواهد افتاد و تا آخر ماه برگزار نخواهد شد، اما زنگنه می‌گوید وزارت نفت با شرکت‌های متعددی مذاکره کرده و تفاهمنامههایی نیز امضا کرده است، در واقع برخی شرکت‌ها مطالعات و ارزیابی‌ها را آغاز کرده‌اند. بیشتر این شرکت‌ها از اروپا هستند، اما تعدادی از شرکت‌های آسیایی نیز مراجعه کرده‌اند. وزیر نفت درباره مناقصه نیز گفت: در دور اول مناقصه‌های بین‌المللی به یکباره چند طرح معرفی نخواهد شد و این امر به‌تدریج صورت خواهد گرفت.
وزیر نفت با تاکید بر فراهم کردن شرایط برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی گفت: باید فضای کشور را برای سرمایه‌گذاری فراهم و از ایجاد بی‌اعتمادی خودداری کرد. فضای بی اعتمادی به کشور لطمه می‌زند؛ برخی از اینکه ما موفق نشویم خوشحال می‌شوند، اما باید توجه داشت مدل جدید قراردادهای نفتی و توسعه‌ای که باید صنعت نفت به آن دست پیدا کند فقط برای دولت نیست بلکه برای کشور است. زنگنه افزود: زمانی که شرکت‌های خارجی در حال مذاکره هستند باید این پیام را به آنها منتقل کنیم که در داخل کشور، ثبات و یکپارچگی وجود دارد تا اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.
خبرگزاری بلومبرگ با انتشار خبر احتمال تصویب قراردادهای نفتی در روز چهارشنبه بر تارنمای خود، اعلام کرد: با احتمال تصویب مدل جدید قراردادی نفتی ایران، این کشور می‌تواند میلیاردها دلار سرمایه خارجی را با سرعت بیشتری جذب کند. ایران می‌تواند با این سرمایه‌های جدید صنعت کهنه انرژی خود را نوسازی کند. بر اساس گزارش این سایت خبری، ایران برای جذب سالانه 50 میلیارد دلار سرمایه خارجی برنامه ریزی کرده است. از طرفی شرکت‌های مهمی چون توتال فرانسه و انی ایتالیا برای مشارکت در پروژه‌های نفتی ایران ابراز آمادگی کرده‌اند. با این حال یکی از کارشناسان نفتی در گفت‌وگو با بلومبرگ اعلام می‌کند که بعید است پروژه‌ای تا پایان سال 2016 به مرحله اجرایی شدن برسد، یعنی اجرایی و عملی شدن قراردادها در سال جدید میلادی رخ نخواهد داد.
تاکید دوباره بر رعایت ایمنی در پتروشیمی‌ها
از طرفی چندی است که رخ دادن حوادث در واحدهای پتروشیمی به یکی از اخبار ثابت رسانه‌های کشور تبدیل شده است. به‌طوری‌که تعداد حوادث در تاسیسات واحدهای پتروشیمی در سراسر کشور از ابتدای سال جاری به 9 مورد رسیده است. به یقین رعایت نکردن ایمنی و همچنین فرسوده‌شدن تاسیسات واحدهای پتروشیمی یکی از دلایل مهم این حوادث عنوان می‌شود.
حال وزارت نفت به دنبال راهکارهایی است که واحدهای پتروشیمی HSE(ایمنی، بهداشت و محیط زیست) را بیشتر از گذشته جدی بگیرند. مثلا بعد از حادثه آتش‌سوزی پتروشیمی بوعلی سینا که یکی از بزرگترین حوادث صنعتی سال‌های اخیر ایران نام گرفت، ابلاغیه وزیر نفت به تمام واحدهای پتروشیمی ارسال شد که بر مبنای آن نظارت بر رعایت ایمنی سختگیرانه‌تر دنبال شود. مرضیه شاهدایی معاون وزیر نفت نیز اعلام کرد شرکت‌های بخش خصوصی که الزام‌ها، قوانین و دستورالعمل‌های ایمنی را رعایت نکنند، با برخورد قاطع وزارت نفت از جمله قطع خوراک مواجه خواهند شد.
حال روز گذشته در حاشیه آیین پنجاهمین سالگرد تاسیس شرکت ملی گاز، وزیر نفت با اشاره به ارائه دستورالعمل‌هایی به بخش‌های پتروشیمی کشور به منظور رعایت بیشتر HSE، تاکید کرد: مجددا این‌گونه دستورالعمل‌ها ابلاغ و نظارت نیز انجام می‌شود. وزیر نفت معتقد است که شرکت‌های خصوصی باید سرمایه‌گذاری در حوزه HSE را جدی‌تر بگیرند. با این حال وزیر نفت بر این باور است که نمی‌توان به روش دستوری، ایمنی را در شرکت‌ها برقرار کرد. به گفته وی، ایمنی باید با آموزش به یک فرهنگ تبدیل شود.
رفع مشکلات مالی پارس‌جنوبی
وزیر نفت که یکی از سخنرانان پنجاهمین سالگرد تاسیس شرکت ملی گاز در روز گذشته بود، گازرسانی به روستاهای کشور را از اولویتهای دولت یازدهم عنوان کرد. به گفته زنگنه امسال نیز 8 هزار میلیارد تومان برای این بخش اختصاص می‌یابد. هم‌اکنون حدود ٩٠ درصد جمعیت کشور که شامل ٩٩ درصد جمعیت شهری و بیش از ٦٠ درصد جمعیت روستایی است تحت‌پوشش شبکه گازرسانی قرار دارند.
وی در ادامه به افزایش تولید گاز از میدان گازی پارس‌جنوبی اشاره کرد. زنگنه با بیان اینکه با پیگیری‌های انجام شده مشکلات مالی در پارس جنوبی رفع شده است، اظهارکرد: با حمایت‌های صورت گرفته فازهای ١٢، ١٥، ١٦ و ١٧ به مدار آمده‌اند که در مجموع از محل این بهره‌برداری از این فازها ١٦٠ میلیون مترمکعب به ظرفیت پالایشی گاز و ١٤٠ میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز خشک کشور اضافه شده است.به گفته وی، امسال فازهای ١٩ (معادل ٢ فاز استاندارد)، ١٨، ٢٠ و ٢١ به بهره‌برداری می‌رسند. وزیر نفت تولید روزانه گاز از پارس جنوبی را در سال‌های ٩١، ٩٢ و ٩٤ به ترتیب ٢٤١، ٢٦٢ و ٣٥٦ میلیون مترمکعب عنوان کرد و گفت: در مجموع در دولت یازدهم ٣٠٠ میلیون مترمکعب به تولید روزانه گاز از پارس‌جنوبی اضافه می‌شود.
زنگنه با بیان اینکه حدود ٧٠ درصد سبد انرژی کشور را گاز تشکیل می‌دهد، افزود: طی ٢سال آینده، فرآورده‌های مایع تنها برای بخشی از حوزه حمل‌و‌نقل مصرف خواهد شد و مصرف گاز مایع، نفت‌سفید و نفت‌کوره نخواهیم داشت. به گفته زنگنه، برای افزایش صادرات گاز به روزانه ٢٠٠ میلیون مترمکعب برنامه‌ریزی شده است و در این زمینه صادرات گاز با خط لوله به کشورهای همسایه و پروژه ایران ال‌ان‌جی، در اولویت هستند. وزیر نفت با اشاره به نسل جدید پتروشیمی‌ها که با اتکا به صنعت گاز در سال‌های گذشته بنیان گذاشته شده‌اند، به تولید محصولات پتروشیمی اشاره کرد و گفت: در سه ماه نخست امسال در پتروشیمی‌هایی که با اتکا به گاز تولید می‌کنند در مجموع سه میلیون و ١٩٣ هزار تن بوده است، در حالی که این رقم در مدت مشابه پارسال ٢ میلیون و ٨٦٨ هزار تن بوده است. وی یادآور شد: هم‌اکنون صنایع مشکل خوراک ندارند و تولید پتروشیمی‌ها رو به افزایش است.
گازرسانی به نیروگاه‌ها دیگر موضوعی بود که وزیر نفت به آن اشاره کرد. به گفته وی، نیروگاه‌ها درسال ٩١ معادل ٦١ میلیارد مترمکعب سوخت مصرف کردند که از این میان ٣٦ درصد آن گاز مایع بوده است.زنگنه با بیان اینکه سهم گاز مایع مصرفی نیروگاه‌ها طی سال‌های اخیر روند نزولی داشته است، افزود: در سال ٩٣، معادل ٢٧ درصد و در سال ٩٤، معادل ١٨ درصد سوخت مصرفی نیروگاه‌ها گاز مایع بوده و این سهم امسال به کمتر از ١٠ درصد می‌رسد. به گفته وی، آمارهای ذکر شده در حوزه تولید و توزیع گاز نشان می‌دهد سیاست‌های مدنظر در حوزه گاز اجرایی شده است.
گازرسانی به 2800 روستا
معاون وزیر نفت در امور گاز به‌عنوان دیگر سخنران در آیین پنجاهمین سالگرد تاسیس شرکت ملی گاز اعلام کرد: شرکت ملی گاز ایران تا پایان امسال همسو با سیاست‌های دولت تدبیر و امید به ٢ هزار و ٨٠٠ روستا گازرسانی می‌کند. به گفته حمیدرضا عراقی پارسال گازرسانی به پنج هزار روستا در دستور کار قرار گرفت که از این تعداد ٢ هزار روستا به بهره‌برداری رسید که این ارقام در نوع خود رکوردی در حوزه گازرسانی محسوب می‌شود. وی با بیان اینکه هم‌اکنون گازرسانی به پنج هزار روستای دیگر نیز در دست اجرا است، با اشاره به قول رئیس‌جمهوری به مردم استان سیستان و بلوچستان برای برخورداری آنها از نعمت گاز، اظهار کرد: شرکت ملی گاز ایران تا پیش از پایان فعالیت دولت یازدهم، گازرسانی به شهر زاهدان را به بهره‌برداری می‌رساند.معاون وزیر نفت در امور گاز با اشاره به برنامه‌های شرکت ملی گاز ایران برای حفاظت از محیط زیست، گفت: روزانه ٢٥٠ میلیون مترمکعب گاز به ٧٢ نیروگاه کشور تحویل می‌شود که این مقدار معادل ٩٠ درصد سوخت نیروگاه‌ها است.
ظرف 25 سال، تقاضای انرژی 3 برابر می‌شود
دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با بیان اینکه طی ٢٥ سال آینده، تقاضای انرژی در کشور ٣ برابر می‌شود، تاکید کرد: باید استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر افزایش یابد.محمدحسین عادلی، دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) با بیان این مطلب افزود: هم‌اکنون ٩٨ درصد انرژی کشور از طریق نفت و گاز تامین می‌شود و لازم است میزان استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور گسترش یابد. به گفته وی، هم‌اکنون به ترتیب مصارف خانگی و نیروگاه‌ها بیشترین حجم مصرف را به خود اختصاص داده‌اند، اما این رویه در آینده تغییر خواهد کرد و در آینده سهم بخش نیروگاهی از خانگی بیشتر می‌شود. عادلی با بیان اینکه ایران بازیگر بالقوه بازار گاز است، خاطرنشان کرد: برخی کارشناسان معتقدند در عصر طلایی گاز قرار داریم و این سوخت، خورشیدی در حال طلوع است. به گفته دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز آمریکا که از سال ٢٠٠٥ واردکننده گاز بود از ابتدای امسال به صادرکننده گاز تبدیل شده است و استرالیا نیز به‌عنوان یک تولیدکننده متوسط تا چندسال آینده قطر را پشت‌سر می‌گذارد.عادلی افزود: در سال‌های آینده، تقاضا برای گاز افزایش می‌یابد که در این زمینه، چین، آمریکا، هند و ایران بیش از نیمی از تقاضای جدید را به خود اختصاص می‌دهند.