باید در قراردادها انعطاف داشته باشیم | اشکالات وارد بر بیع متقابل اصلاح شد
اقتصاد > انرژی - سیدحمید حسینی گفت:« چاره‌ای جز استفاده از مدیریت، تکنولوژی، دانش فنی و منابع مالی سرمایه‌گذاران خارجی در صنعت نفت نداریم و به همین دلیل باید در قراردادها انعطاف داشته باشیم.»
سیدحمید حسینی، فعال اقتصادی در گفت و گو با خبرآنلاین در رابطه با صحبت های اخیر وزیر نفت در نشست غیرعلنی مجلس اظهار داشت:« معلوم بود که با اظهارات وزیر نمایندگان قانع خواهند شد؛ چون فضا، فضای منطقی بود، بحث های منطقی شد و از فضای شانتاژ و فضاسازی خارج شدیم. قطعا می شود از این قرارداد ها دفاع کرد و افراد را قانع کرد. »
وی افزود:« البته گروهی با تهمت به قرارداد IPC شایعاتی ایجاد کردند. حتی با تهدید دیگران تلاش کردند مخالفات خود را پیش ببرند. خوشبختانه آقای زنگنه هم توضیحات خوبی داد و هم ظاهرا در مجلس توضیحاتشان قانع کننده بود. برای تصویب قوانین نیز اشکالاتی که به قرارداد ها وارد بود، برطرف شد و اگر دولت این قرارداد را تصویب و ابلاغ کند مجلس دیگر مشکلی با قراردادهای جدید نفتی ندارد.»
حسینی عنوان کرد:« وزیر نفت در 5 الی 6 ماه گذشته بسیار تحت فشار بود، ولی با انعطافی که نشان داد و تغییراتی که در قرارداد صورت گرفت موفق شد که مخالفان را قانع کند که این قراردادها عجیب نیست.»
وی ادامه داد:« چاره ای جز این نداریم برای این که به مدیریت، تکنولوژی، دانش فنی و منابع مالی خارج از کشور دست پیدا کنیم. حتما باید در قرارداد ها انعطاف داشته باشیم . با توجه به شرایط منطقه، بازار نفت و وضعیت خودمان،لازم است بتوانیم در قرارداد ها تصمیم گیری کنیم.»
عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی خاطر نشان کرد:« قرارداد های بیع متقابل ایراداتی داشت که باعث می شد علاقه مندی سرمایه گذاران خارجی برای حضور در بازار ایران کاهش پیدا کند. قرارداد بیع متقابل برای بحث های اکتشاف نبود وعمدتا در بخش های تولید و بهره برداری معطوف شده بود. به عبارتی کار اکتشاف و مطالعات را خودمان انجام می دادیم بعد اطلاعات میدان را منتشر می کردیم و با شرکت های خارجی مذاکره می کردیم. لذا آن ها وابسته به مطالعاتی بودند که ما انجام می دادیم و ارزیابی و هزینه ای که این پروژه ها داشت در نهایت توسط طرف ایرانی بدست می آمد. مشخص می کردیم چه مقدار کارمزد، پول و پاداش به آنها تعلق می گیرد. سقف قرارداد را ول می بستیم و دیگر امکان مذاکره را نداشتیم. یه عبارتی امکان مذاکره و تعدیل در آن قراردادهای قبلی بیع متقابل وجود نداشت. »
وی ادامه داد:« این قرارداد در بسیاری از میادین نفت و گاز اجرا شدنی نبود؛ به طور مشخص میدان دارخوین را که مطالعه شده اعلام کردند که این میدان 500 میلیون دلار منابع برای توسعه دارد.بعد شرکت انی ایتالیا آمد و سرمایه گذاری کرد. مطالعات ما نشان می داد که نفتی که تولید می شود نفت شیرین خواهد بود. همه هزینه ها از جمله تجهیزات حفاری، لوله های انتقال و دیگر بر مبنای نفت شیرین بود. بعد که چاه ها احداث شد،وقتی می خواستند بهره برداری کنند متوجه شدند نفت، نفت ترش است. بر این اساس همه مسائل تغییر کرد . تجهیزات،زمان و هزینه ها عوض شد ولی مطابق قرارداد بیع متقابل ما نمی توانستیم کاری انجام دهیم. چند سال اختلاف بین شرکت نفت و شرکت انی بوجود آمد که مشخص شود کدام یک مقصر است. معلوم بود که شرکت نفت مقصر است. اما در قراردادهای جدید این مشکلات برطرف شده یعنی در همان ابتدا کار اکتشاف را خارجی ها انجام می دهند. اکتشاف هزینه بر است و هم ریسک بالایی به همراه دارد، ممکن است سرمایه گذاری صورت بگیرد اما به بهره برداری نرسد.»
حسینی افزود:« ایرادی که از طرف داخل به قرارداد بیع متقابل وارد شد، این بود که شرکت هایی مانند توتال، شل و انی آمدند در میدان نفت ایران از طریق بیع متقابل توسعه دادند، سال های اول به دنبال دریافت پول خود بودند، محصول بالا بود و تولید نیز افزایش داشت،ولی بعد از اینکه از میدان خارج شدند تولید كاهش پیدا کرد. لذا در قراردادهای جدید مدت حضور شرکت های خارجی در میادین نفت وگاز افزایش یافته است و این گونه نیست که سه یا چهار ساله وارد صنعت نفت و گاز شوند و پول که دریافت کردند از کشور خارج شوند.»
به گفته این فعال اقتصادی در این قرارداد تاکید شده که اگر به طور مثال میدان 100 هزار بشکه تولید می کند تا آخر نیز باید این مقدار را تولید کند و کاهش تولید نداشته باشد. از طرفی شرکت های خارجی گفتند که اگر قرار باشد طولانی تر در میدان حضور داشته باشیم باید در بهره برداری و استخراج نیز حضور داشته باشیم. به همین ترتیب اشکالات وارد بر بیع متقابل اصلاح شد و این قرارداد انعطاف پذیر شد.