با اجرای برنامه حذف سهم نفت کوره از سبد سوخت نیروگاه‌ها، تغییر آرایش شبکه خطوط لوله و افزایش ظرفیت پایانه‌های نفتی برای صادرات بیشتر سوخت مایع کلید خورد.
به گزارش خبرگزاری مهر، آمارهای رسمی نشان می‌دهد که از سال ۱۳۹۲ و همزمان با آغاز فعالیت دولت یازدهم مصرف نفت کوره و گازوئیل در بخش صنعت و نیروگاه‌های برق روندی نزولی داشته است به طوری‌که مصرف سوخت مایع در صنایع و نیروگاه‌های کشور در سال ۱۳۹۲ به ۲۷ میلیارد لیتر رسید.
این میزان مصرف در سال ۱۳۹۳ با کاهشی حدود هشت میلیارد لیتری به ۱۹ میلیارد لیتر رسید و در نهایت سال گذشته مصرف سوخت مایع در صنایع و نیروگاه‌ها به حدود ۱۲.۷ میلیارد لیتر کاهش یافت و با توجه به افزایش عرضه گاز طبیعی به نیروگاه‌ها پیش بینی می‌شود مصرف نفت کوره و گازوئیل در این بخش به کمتر از ۶ میلیارد لیتر کاهش یابد.
به عبارت دیگر در طول سه سال فعالیت دولت یازدهم مصارف سوخت مایع صنعتی و نیروگاهی از ۲۷ به کمتر از ۶ میلیارد لیتر تا پایان سال جاری می رسد که یک ظرفیت مازاد به منظور تبدیل ایران به یکی از بزرگترین صادرکنندگان انواع فرآورده نفتی ایجاد شده است.
همزمان با کاهش و مدیریت مصرف سوخت مایع در صنایع و نیروگاهای داخل کشور، آمارهای صادراتی هم نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تاکنون به طور متوسط روزانه ۵۰ میلیون لیتر نفت کوره و ۱۳ میلیون لیتر گازوئیل به بازارهای جهانی و منطقه ای صادر شده است.
از سوی دیگر پیش بینی می‌شود با توجه به رویکرد و سیاست دولت مبنی بر افزایش سهم گاز طبیعی و کاهش سوخت مایع با هدف صادرات فرآورده نفتی که دستاوردهای متعدد اقتصادی و زیست محیطی برای کشور به همراه دارد به زودی سهم فرآورده‌های نفتی به ویژه نفت کوره در سبد تامین سوخت نیروگاه‌ها به صفر برسد.
جزئیات تغییر آرایش شبکه خطوط لوله نفت ایران
با توجه به پیش بینی افزایش بیشتر تولید گاز طبیعی در ایران با بهره‌برداری از فازهای جدید پارس جنوبی، قطعا ظرفیت مازاد بیشتری به منظور صادرات انواع فرآورده های نفتی ایجاد خواهد شد و از این رو برنامه‌ریزی گسترده‌ای به منظور تغییر آرایش شبکه خطوط لوله و مراکز انتقال نفت در دستور کار قرار گرفته است.
به عبارت دیگر تا سه سال قبل آرایش شبکه خطوط لوله و مراکز انتقال نفت کشور بیشتر از جنوب به شمال و مرکز کشور بود تا فرآورده نفتی بیشتری را برای تامین سوخت نیروگاه‌ها و صنایع کشور منتقل کند که با کاهش مصارف داخلی، با تغییراتی، مسیر شبکه انتقال فرآورده نفتی از شمال و مرکز به جنوب کشور و در حال گسترش است.
با تغییر آرایش خطوط لوله و شبکه انتقال نفت کشور، بهره برداری از اسکله، پایانه‌ها و تاسیسات در سواحل و بنادر کشور به منظور افزایش ظرفیت پهلوگیری و بارگیری کشتی های حمل فرآورده نفتی به عنوان دومین سیاست کلیدی در صدر برنامه‌های اولویت‌دار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی کشور قرار گرفته است.
بر این اساس تجهیز و بهره برداری از دو پست اسکله تخصصی در پایانه نفتی ماهشهر آغاز شده تا امکان پهلوگیری همزمان ۶ فروند کشتی نفتکش و حمل فرآورده نفتی در این پایانه فراهم شود.
علاوه بر این در اسکله‌های نفتی بندرعباس و پایانه نفتی لاوان و خارک هم برنامه‌های جدیدی برای افزایش ظرفیت صادرات سوخت مایع ایجاد شده تا عملا امکان افزایش بیشتر صادرات انواع فرآورده نفتی فراهم شود.
کاهش سهم نفت کوره در سبد پالایش نفت
بر اساس گزارش‌های ترازنامه انرژی کشور، در شرایط فعلی سهم تولید نفت کوره در سبد پالایش نفت کشور حدود ۲۵ درصد بوده و این درحالی است که در پالایشگاه‌های پیشرفته جهان این سهم کمتر از پنج درصد است و ایران هم قصد دارد با استفاده از فرصت لغو تحریم‌ها، سهم تولید نفت کوره در پالایشگاه‌های کشور را به کمتر از ۱۰ درصد کاهش دهد.
از این رو همزمان با ثبت رکوردهای جدید افزایش تولید و صادرات نفت کوره، یکی از مهمترین سیاست‌های صنعت پالایش نفت ایران در دوران پسابرجام امضای قرارداد با شرکت‌های صاحب دانش به منظور کاهش ظرفیت تولید نفت کوره و کاهش سهم این فرآورده نفتی به کمتر از ۱۰ درصد در سبد محصولات نفتی کشور است.
بر اساس برآوردهای انجام گرفته، اجرای طرح‌های کاهش تولید نفت کوره و بهبود کیفیت تولید فرآورده‌های جایگزین در پالایشگاه‌های نفت کشور به حدود ۱۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد که تاکنون تفاهم نامه‌هایی با شرکت‌هایی از کره جنوبی، چین و ژاپن در برخی از پالایشگاه‌های نفت کشور امضا شده است.