مواجهه بخش تولید با "رکود شدید"/اهداف اصل ۴۴ محقق نشده/جزئیات انتخاب نائب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، اخیراً انتخابات اتاق بازرگانی ایران انجام شد و غلامحسین شافعی رئیس اسبق و همچنین نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران و رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی مجدداً به سمت ریاست پارلمان بخش خصوصی انتخاب شد.

با توجه به شعاری که برای امسال انتخاب شده و اهمیت بخش خصوصی در اجرایی کردن خواسته‌های مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد مقاومتی راهبری اتاق بازرگانی ایران به عنوان قوی‌ترین نهاد مرتبط با بخش خصوصی بسیار اهمیت دارد و البته با توجه به شعارهایی که در مورد تمرکز زدایی وجود دارد انتخاب یک فرد از شهرستان و بدون ارتباط به بخش دولتی به فال نیک گرفته شده است.

در همین راستا خبرنگار خبرگزاری تسنیم در خراسان رضوی گفت‌وگویی با رئیس اتاق بازرگانی ایران داشته که مهم‌ترین محور‌ها و مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

• حاکمیت باید صدایی رسا و یکسان را از بخش خصوصی بشنود تا دچار مشکل نشوند.
• هماهنگی در روش‌های اجرایی اقتصاد مقاومتی وجود ندارد.
• به هیچ عنوان به اهداف تعیین شده در اصل 44 دست پیدا نکرده‌ایم.
• اجرای اصل 44 بیشتر به صورت تغییر مدیریت بوده تا تغییر مالکیت.
• بی‌اخلاقی در انتخابات اتاق بازرگانی به وجود نیامد.
• خوانساری یکی از مهره‌های ارزشمند اتاق بازرگانی است که از قابلیت‌های ایشان حتماً استفاده می‌شود.
• بخش خصوصی بر مواضع اقتصادی خود پافشاری داشته و در این زمینه هیچ موضع مثبت و منفی را برای دولت اتخاذ نمی‌کند.
• بخش تولید هم اکنون با رکود زیادی مواجه است.
• بالا بودن سود فعالیت‌های واسطه‌گری سبب انحراف منابع تزریق شده به تولید می‌شود.

تسنیم: ضمن عرض تبریک به جنابعالی بابت انتخاب به‌عنوان رئیس اتاق بازرگانی ایران لطفاً برنامه‌های خود را برای دوره جدید ریاست بر اتاق ایران بفرمائید.

شافعی: شاید اولویت نخست این است که باید در ابتدا درون اتاق بازرگانی را آماده و هم چابک کنیم و این چابکی و آمادگی باید در راستای برداشتن بارهای بزرگ‌تر در اقتصاد کشور باشد؛ دوم اینکه باید به این باور برسیم که از بخش خصوصی یک صدای رسا و یکسانی را به حاکمیت منتقل کنیم؛ درون ما باید دیدگاه‌های متفاوتی وجود داشته باشد اما آنچه را که به قوای حاکمیتی ارائه می‌دهیم باید صدایی واحد باشد که تصمیم گیرندگان را دچار مشکل نکند و برای این موضوع نیازمند یک شراکت عمومی در بخش خصوصی هستیم.

باید تمام تشکل‌های اقتصادی در کشور این شراکت بزرگ را تشکیل داده و برای مشاوره دادن به قوای حاکمیتی به قصد کمک به اقتصاد کشور بیایند تا بتوانند قوای سه گانه کشور را در این موضوع مساعدت کنند.

موضوع بعدی که در این حوزه وجود دارد که خوشبختانه برای نخستین بار است تمام قوای کشور به آن اعتقاد پیدا کرده‌ و مصمم هستند، اقتصاد مقاومتی است که مقام معظم رهبری اعلام و بر آن تأکید کرده‌اند؛ اما با اینکه همه این موضوع را قبول دارند در روش‌های اجرایی آن هماهنگی وجود نداشته و ما باید به نوعی تفاهم در این حوزه دست پیدا کنیم.

بخش خصوصی و ارکان دیگر اقتصاد کشور باید در مورد مقوله اقتصاد مقاومتی به نوعی هماهنگی و ادبیات مشترک دست پیدا کنند که اقدامات اجرایی بتواند ثمره بیشتری برای کشور به همراه داشته باشد.

مقام معظم رهبری بر مردمی کردن اقتصاد تأکید داشته‌اند و باید گفت در هر جا و موضوعی در کشور مردم پای کار آمده‌اند به توفیق دست پیدا کرده‌ایم و هر جا نبوده‌اند به توفیق نرسیده‌ایم و به همین علت است که باید به سمت مردمی کردن اقتصاد برویم و یکی از مهم‌ترین روش‌ها در این حوزه اجرای سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی است.

آنچه تاکنون در این حوزه گذشته، اصلاً قابل قبول از نظر قوای حاکمیتی و بخش خصوصی نیست؛ به هیچ عنوان به اهداف تعیین شده در بندهای این قانون نرسیده و در این حوزه باید اولویتی را در دستور کار قرار دهیم که به آن تکیه بسیار زیادی شده و همان توانمندسازی بخش خصوصی است.

در صورتی که بخش خصوصی ناتوان بوده و توانمند نباشد در اجرای سیاست‌های اصل 44 نیز توفیق پیدا نکرده‌ایم و در همین راستا باید مسئله قدرتمندکردن بدنه بخش خصوصی در دستور کار جدی قرار گیرد.

دوم اینکه باید در نظر داشت تغییر مالکیت اولویت اصلی در اجرای سیاست‌های اصل  44 قانون اساسی نبوده بلکه باید گفت که اقدام اجرایی این حوزه تغییر مدیریت بوده است ما باید مالکیت را در اقتصاد دولتی به دست مردم و بخش خصوصی بسپاریم.

تسنیم: انتقاداتی که هم‌اکنون به اتاق بازرگانی وارد می‌شود این است که تبدیل به نهادی بوروکراتیک شده که در حال تبدیل شدن به حالتی شبه‌دولتی است این موضوع را چگونه تحلیل می‌کنید؟

شافعی: در ابتدای صحبت خود به این موضوع اشاره داشتم که اتاق بازرگانی باید توانمند شود؛ این توانمندی علاوه بر استفاده از نیروی انسانی متخصص به معنی چابک‌سازی نیز هست، باید بتوانیم درون اتاق بازرگانی الگوی مدیریت بخش خصوصی را به کشور ارائه کرده و در این راستا اقداماتی در دستور کار قرار گرفته است.

تسنیم: در انتخاباتی که در اتاق بازرگانی برگزار شد موضوعات زیادی مطرح شد از جمله اینکه مباحثی مانند تهرانی و یا شهرستانی‌بودن افراد انتخاب شده مطرح شد. هم‌اکنون نیز در شبکه‌های اجتماعی موضوعات زیادی در مورد این انتخابات بیان می‌شود نظر شما در این زمینه چیست؟ آیا شما جو روانی ایجاد شده پس از انتخاب به‌عنوان رئیس اتاق بازرگانی ایران را مشاهده کرده و یا آن‌ها را قبول دارید؟

شافعی: من از این موضوعات اطلاع ندارم و آنچه من شاهد بودم پرشور بودن انتخابات در اتاق بازرگانی بود و بی‌اخلاقی تا زمان برگزاری آن به وجود نیامد، ضمن اینکه خوانساری یکی از مهره‌های ارزشمند اتاق بازرگانی و مدیری بسیار قابل و توانا است و ما بعد از انتخابات همه کنار هم هستیم. این اتفاق در هیئت رئیسه اتاق ابازرگانی ایران نیز رخ می‌دهد؛ مطمئناً به طور جدی همه به هم کمک می‌کنیم زیرا اهداف انتخاباتی که اعلام شد همگی مشترک بوده و اهداف جداگانه‌ای در این حوزه وجود نداشت.

تنها موضوع این است که انتخابات روالی بوده که باید انجام شود و پس از اجرای آن هیچ موضوعی وجود نداشته و پس از اتمام حتماً همه دست در دست هم کمک می‌کنیم که اتاق بازرگانی تبدیل به نهادی برای بهتر شدن اقتصاد در وضعیت جدید کشور شود.

همچنین در هیئت رئیسه نیز تغییری ایجاد نشده تنها یک نفر نایب رئیس بوده و حالا رئیس شده که باید یک نفر به جایش انتخاب شود و هم‌اکنون این موضوع حدود یک ماه عقب افتاده و بزرگان اتاق بازرگانی با هم همفکری کرده و افراد دارای قابلیت بالا را برای این سمت انتخاب می‌کنند.

تسنیم: بارها گفته‌اید در بخش خصوصی و پارلمان آن که اتاق بازرگانی است نه دیدگاه اپوزیسیونی و نه دیدگاه بله قربان گویی نسبت به دولت وجود دارد؛ این شعار خود را قدری باز می‌کنید؟

شافعی: جزو وظایف اصلی اتاق بازرگانی این است که باید با تعاملی کاملاً سازنده به سمت کمک به قوای سه‌گانه کشور برویم بنابراین تعامل سازنده باید به عنوان یک اصل مورد حمایت قرار گیرد و آنچه که بتوانیم باید برای پیاده‌شدن برنامه‌های در نظر گرفته شده انجام دهیم اما بخش خصوصی باید بر نظرات و مواضع خود پافشاری کرده و آن‌ها را مطالبه کند و منظور این است که بخش خصوصی نباید ساز مخالف بزند اما انتقادی هم که می‌کنیم باید حتما راه‌حل به همراه داشته باشد زیرا انتقاد بدون راه‌حل به هیچ عنوان سازنده نیست.

تسنیم: یکی از مطالباتی که بخش خصوصی از دولت دارد، از بین بردن تمرکزگرایی موجود است. در این حوزه برای از بین‌بردن تمرکز چه اقداماتی در دستور کار دارید و در این حوزه چه پیشنهادی به دولت می‌کنید؟

شافعی: هم در اتاق بازرگانی و هم در دولت اقداماتی در راستای تمرکز زدایی در حال انجام است و باید گفت که ما دارای کشوری متنوع با اقلیم‌ها و اوضاع متفاوت هستیم و اینکه ما در مرکز یک نسخه واحد برای تمام کشور نوشته و ابلاغ کنیم به هیچ عنوان منطقی نیست و باید مشارکت همه مناطق کشور در برنامه‌ریزی‌ها وجود داشته باشد زیرا این موضوع می‌تواند نتایج مناسبی به همراه داشته و ما را به سمت توسعه متوازن سوق دهد. 

در اتاق بازرگانی ایران هم اتاق‌های بازرگانی استانی سراسر کشور و تشکل‌های زیرمجموعه این نهادها همگی حضور داشته و پیکره اصلی این نهاد از این بخش‌ها و شوراهای بازرگانی تشکیل می‌شود زیرا به میدان آوردن همه آنها و استفاده از این قابلیت بزرگ می‌تواند اقدامات خوبی را در پارلمان بخش خصوصی صورت دهد و امکان استفاده از تمام ظرفیت‌های داخل اتاق بازرگانی را فراهم می‌کند.

تسنیم: به‌نظر شما مهم‌ترین معضلی که هم‌اکنون اقتصاد ما را با خود درگیر کرده چیست و برای رفع آن‌چه راهکاری ارائه می‌دهید؟

شافعی: در بخش تولید با رکود بسیار زیادی مواجهیم؛ برون‌رفت از این وضعیت برای ما اهمیت بسیار زیادی داشته و مشکل دوم این است که بخش تولید از نظر تکنولوژی فاصله زیادی با دنیا دارد که این شکاف باید پر شود و برای این موضوع باید جاذبه‌های بخش تولید در کشور را بالا ببریم.

اگر دلالی و واسطه‌گری سودآوری بیشتری داشته باشد هرچه قدر پول به بخش تولید تزریق کنیم فایده‌ای نداشته و امکان انحراف منابع نیز وجود دارد؛ باید بتوانیم تولید را جذاب کرده تا اقتصاد از وضعیت کنونی خارج شود.

گفت‌وگو از شهرزاد حسینی