رسانههای خارجی گزارش دادند که دولت مرکزی عراق با مسئولان منطقه کردستان عراق توافق کردهاند که درآمد حاصل از صادرات نفت کرکوک به ترکیه را به نسبت ۵۰-۵۰ تقسیم کنند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، دیپلماتها و مقامات نفتی عراق بیان کردهاند که دیپلمات فرستاده ایالاتمتحده به ائتلاف ضد داعش باعث به وجود آمدن معاملهای بین عراق و منطقه خودمختار کردستان شده است که برای نبرد با گروههای تروریستی حیاتی است.
به گفته این منابع، معامله شریک شدن در درآمدهای نفتی که در ماه اوت به دست آمد نقش مهمی در ایجاد اتحاد بین دولت مرکزی عراق و منطقه خودمختار کردستان داشت تا بتوانند عملیات آزادسازی موصل را با حضور پیشمرگهای کرد و نیروهای ارتش این کشور انجام داده و منابع مالی موردنیاز آن را تأمین کنند.
بر اساس این خبر، برت مک گورک نماینده آمریکا از اربیل پایتخت منطقه کردستان به بغداد رفت و در رفتوآمدهای پیاپی بین بغداد و اربیل توانست سرانجام ملاقات روز ۱۹ ژوئن بین مسعود بارزانی و مشاور امنیت ملی عراق، فلاح فیاض را ترتیب دهد. بارزانی قبل از این دیدار در ملاقات با مک گورک اعلام کرده بود که اقلیم کردستان نمیتواند هزینههای آزادسازی موصل را بر عهده بگیرد؛ این منطقه به نفت و درآمدهای حاصل از آن نیاز دارد.» آنطور که رویترز ادعا کرده است اگر مک گورک نبود، این توافق بین اربیل و بغداد برای آغاز عملیات موصل شکل نمیگرفت و درآمدهای نفتی بین دو منطقه به اشتراک گذاشته نمیشد.
اقلیم کردستان، خانه بسیاری از میدانهای نفتی عمده در شمال عراق است اما نزاع بین بغداد و اربیل بر سر چگونگی تقسیم درامدهای حاصل از نفت به اختلافی طولانی و احساسی تبدیلشده بود که عملیات آزادسازی موصل را نیز با خطر روبهرو میساخت.
در ابتدای سال ۲۰۱۴، اختلافات بغداد با اربیل زیاد شد و ازآنپس بود که این منطقه نفت را بهصورت مستقل به ترکیه صادر کرد و پول آن را به دولت مرکزی نپرداخت. در ماه مارس سال جاری میلادی نیز شرکت نفت دولتی شمال عراق (NOC)استخراج نفت و صادرات آن از طریق خط لوله کرکوک را که از دو سال پیش به تصرف نیروهای کرد درآمده بود متوقف ساخت. این حرکت درامد نفت کردستان را به حدود یکچهارم کاهش داد و با بدتر شدن اوضاع مالی در اربیل، قیمتهای پایین نفت و هزینههای مبارزه با تروریسم نیز مزید بر علت شد.
عراق و ائتلاف نظامی به رهبری ایالاتمتحده به نیروهای کرد برای بازپس گرفتن موصل نیاز دارند. قرارداد برای بازگرداندن جریان نفت کرکوک در ماه اوت پیشرفت پیدا کرد. به گفته منابع خبری در اربیل، اقلیم کردستان به مک گورک اعلام کرده بود که از ابتدای ماه مارس که صادرات نفت کرکوک دوباره توسط بغداد آغاز شد، اقلیم کردستان در حدود ۱ میلیارد دلار از درامد نفتی خود را از دست داد و در این مدت نیز بهجای اینکه از طریق خط لوله کرکوک، ۴۵۰ هزار بشکه نفت به منطقه جیهان رفته و از این طریق به ترکیه ارسال شود، تنها ۱۵۰ هزار بشکه نفت تولید و از طریق زمینی به کشورهای منطقه صادر میشد.
این مسئله تمام طرفین را وادار ساخت که به توافقی در این زمینه برسند و به همین دلیل دیدارها دوباره به جریان افتاد. بر اساس این توافق، در حدود ۱۵۰ هزار بشکه نفت از نفت کرکوک از طریق منطقه جیهان به ترکیه صادر میشود و درآمد آن نیز بهصورت ۵۰-۵۰ بین اقلیم کردستان و بغداد تقسیم خواهد شد.
پیشازاین دولت عراق هشدار داده بود که درصورتیکه توافق حاصل نشود، نفت کرکوک از طریق شهر سلیمانیه به ایران سوآپ میشود و این مسئله با توافق حاصلشده دیگر دنبال نمیشود.
یکی از دیپلماتهای غربی در بغداد دراینباره به رویترز گفت که این توافق حاصلشده منجر به ایجاد گفتوگوهای جدید درباره آزادسازی موصل و مرزهای مورد مناقشه داخلی بین عراق و منطقه خودمختار کردستان شد. این دیپلمات غربی بیان کرد که با توافق بر سر گفتوگوهای نفتی میتوان انتظار داشت که گفتوگوها برای حل دیگر مناقشات منطقهای نیز صورت گیرد.