فرزین سوادکوهی: عصر اقتصاد: در حالیکه این روزها بسیاری از متولیان بخش خصوصی نفت، گاز و پتروشیمی از ابلاغیه شرکت پخش فرآورده های نفتی مبنی بر افزایش قیمت نهاده ها و فرآورده ها گلایه هایشان را آغاز کرده اند، پس از اعتراض انجمن صنفی کارفرمایان صنعت پتروشیمی نوبت به اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز وپتروشیمی رسید و اعضای ارشد این اتحادیه عصر روز شنبه گذشته طی یک نشست خبری از دغدغه های تازه خود سخن گفتند.این گلایه ها در حالی است که بسیاری از فعالان عرصه نفت و فرآورده های نفتی بیش و پیش از هرچیز به مستقل و خلق الساعه عمل کردن وزارت نفت انتقاد دارند و معتقدند که این نهاد حاکمیتی حتی در حد مشورت هم از صاحبنظران و فعالان بخش خصوصی نظر خواهی نمی کند.افزایش قیمت خوراک تولید کنندگان فرآورده های نفتی می گویند در این خصوص بارها انتقاد و اعتراض خود را به وزارت نفت اعلام کرده اند اما از جانب این نهاد هیچ حرکتی برای برون رفت از مشکلات ناشی از این افزایش قیمت مشاهده نکرده اند و بر این اساس تولید کنندگان هرروز با معضلات جدی تر و جدیدتری روبرو می شوند. فرزان گلچین رییس اتحادیه صادر کنندگان فرآورده های نفت،گاز و پتروشیمی معتقد است که تولید کنندگان فرآورده ها لزوما با افزایش قیمت ها –البته اگر بر پایه مقتضیات روز باشد- به خودی خود مشکل ندارند بلکه پیکان تیز انتقاد آنها به وزارت نفت در بعضی از بخش ها مانند تولید قیر و پارافین متوجه است و این در حالی است که قبلا هیچ همفکری ای در این زمینه با فعالان این عرصه انجام نشده است. مخالفت ها با مصوبات صددرصدی نیست وی در نشست خبری شنبه گذشته در این خصوص می گوید: مخالفت ما در بعضی از قسمت ها کامل و صد در صدی است و در بعضی از بخش ها این افزایش نرخ خوراک را طبیعی می دانیم. و در مورد آن هیچ گلایه ای نداریم. این فعال عرصه تولید فرآورده های نفتی با اشاره به اینکه افزایش قیمت‌‌ها باید منطقی باشد اعلام می کند که افزایش قیمت ها می بایست با یک ساز و کار اصولی و با بررسی قبلی و بر اساس یک قاعده و بدون حالت یکپارچگی اتفاق می افتاد در حالیکه این بی خبری فعالان تولید کننده آنها را با شک های عجیب و پیش بینی نشده ای روبرو می کند. گلچین شمول افزایش قیمتی را در حدود 30 درصد اعلانم می کند و اضافه می کند که این تغییر شگفت آور و خلق الساعه بار سنگینی بر دوش تولید کنددگان اضافه می کند و این در شرایطی است که تولید کنندگان از افزایش قیمت جهانی نفت به خودی خود دچار چالش شده اند و در همین حال اعمال افزایش قیمت با ارز آزاد نیز رخ می دهد که معضلات را مضاعف و تولید کننده را زمینگیر و ورشکسته می کند. وی همچنین بر این باور است که در نظام های طبیعی اقتصادی اینگونه بی ثباتی در افزایش قیمت هرگز معمول نیست و با چنین وضعیتی نمی توان در راستای اقتصاد مقاومتی و تسهیل و توسعه صادرات حرکت کرد. گلچین همچنین گلایه می کند که وزارت نفت هیچ اهمیتی به نظرات بخش خصوصی واقعی نمی دهد ودر تصمیم گیری ها خودسرانه عمل می کند و اصلا حساب حاشیه سود طبیعی و معمول تولید کنندگان که با این نوسانات دچار ضرر می شوند را در محاسبات خود اعمال نمی کند. به جیب دیگران نگاه نمی کنیم وی در پاسخ به پرسش عصر اقتصاد مبنی بر اینکه از نظر فعالان این حاشیه سود باید چقدر باشد می گوید: اساسا حساب جیب دیگران را داشتن کار درستی نیست و ما هم در این حیطه به خود اجازه نمی دهیم که بر اساس سود دیگران قضاوت کنیم ولی می گوییم در چنین وضعیتی دستکم در قیمت قیر 30 درصد افزایش را شاهد خواهیم بود که طبعا در بازار آینده قیر کشور تاثیرات نامطلوبی خواهد گذاشت. رییس اتحادیه صادر کنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی همچنین تصریح می کند که اتحادیه در این زمینه کماکان به دنبال مطالبت خود خواهد بود و با نامه نگاری ها و مراجعاتش از وزارت نفت اعتراضات خود نسبت به این ابلاغیه را اعلام خواهد کرد چرا که این را حق طبیعی خود می داند. وی در حالیکه بخش خصوصی را از رانت خواری مستثنی میداند می گوید بخش خصوصی هرگز از رانت استفاده نخواهد کرد و این دقیقا در بخش هایی است که این امکان برایشان فراهم شده. رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با اعلام اینکه با ابلاغ این مصوبه عملا در دو مرحله قیمت ۲۰ محصول ویژه نفتی از جمله وکیوم باتوم، گوگرد، انواح حلال ها و لوبکات با افزایش همراه خواهد شد، تصریح کرد: پیش بینی‌های اولیه از افزایش ۳۰ درصدی قیمت قیر در بازار کشور حکایت دارد. این مقام مسئول با تاکید بر اینکه هم اکنون ایران با صادرات سالانه ۳.۲ میلیارد دلار انواع محصولات نفتی از جمله قیر یکی از بزرگترین صادرکنندگان فرآورده‌های ویژه نفتی در جهان است، اظهار داشت: این افزایش قیمت بدون مشورت با فعالان بخش خصوصی و بدون انجام مراحل کارشناسی شده تدوین و ابلاغ شده است. وی، درباره عرضه فرآورده‌های نفتی در بورس، گفت: عرضه فرآورده‌های نفتی با قیمت پایه در بورس سبب تعادل میان عرضه و تقاضا و شفاف‌سازی معاملات می شود. گلچین اما تاکید می کند: برخی معتقدند بخش خصوصی از رانت استفاده می‌‌کند، اما من می‌گویم که بخش خصوصی واقعی هرگز به سراغ رانت نرفته است و بخش دولتی است که می‌بینیم از رانـت‌های کلان برخوردار است. گلچین ادامه داد: برای اینکه این بحث‌ها خاتمه پیدا کند باید نهاد رگولاتوری تشکیل شود. خوشبختانه قدم‌های اول برای ایجاد این نهاد برداشته شده که امیدواریم به زودی شاهد راه‌اندازی آن باشیم. رئیس اتحادیه صادرکننده فرآورده‌های نفتی در ادامه با اشاره به مذاکرات صورت گرفته با وزارت نفت مبنی بر انجام سوآپ نفتی، گفت: در حال حاضر عملیات سوآپ متوقف است و مشخص نیست که چه زمانی شاهد از سرگیری عملیات سوآپ نفت خام باشیم. به هرحال به نظر می رسد سیر انتقادات به مصوبه اخیر وزارت نفت در میان محافل دارد کم کم به موضوعی مناقشه ای برانگیز تبدیل می شود. این در حالی است که مسئولان قیمت‌گذاری فرآورده‌های نفتی را براساس افزایش قیمت جهانی و براساس موسسههای معتبر مانند پلتس (Platts) و غیره دانسته اند. بر همین اساس روز گذشته محمدرضا مظلومی، مدیر بازرگانی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با اشاره به افزایش قیمت جهانی فرآورده‌های نفتی اعلام کرده است با توجه به افزایش ٩ درصدی ناشی از نرخ تسعیر ارز (تغییر مبنا از ارز مبادلاتی به ارز آزاد) و افزایش حدود ١٥ تا ١٦ درصدی قیمت جهانی، در مجموع نرخ فرآورده‌های نفتی با افزایشی حدود ٢٥ درصد روبرو شده است. با این حساب باید منتظر واکنش های بیشتر هردو طرف این مناقشه باشیم.هرچند بسیاری از فعالان بخش خصوصی تاکنون بارها اعلام کرده اند که حاضرند در خصوص این موضوع با مسئولان وزارت نفت به بحث و گفتگو بپردازند.