در حالی که اولین بار حدود 7 سال پیش ماجرای "آوردن پول نفت بر سر سفره های مردم" به عنوان یکی از مهمترین شعارهای کاندیدای اصولگرای ریاست جمهوری سر وصدای زیادی برپا کرد، این وعده درآخرین سال دولت دوم محمود احمدی نژاد دوباره به شیوه جدیدی از سوی معاون وزیر نفت مطرح شده است. معاون وزیر نفت از تعریف یک بسته جدید سرمایهگذاری برای واریز سود مستقیم افزایش تولید نفت به حساب مردم و سرمایهگذاران بخش خصوصی خبر داد و اعلام کرد: بهزودی قراردادهای جدید خدماتی با بخش خصوصی در صنعت نفت امضا میشود.
احمد قلعهبانی در جمع خبرنگاران با بیان اینکه در شرایط فعلی ایران از نظر حجم ذخایر نفت و گاز طبیعی در جهان جایگاه اول را به خود اختصاص داده است، گفت: تاکنون سعی کردیم با مشارکت شرکتهای دولتی سرمایه گذاری در صنعت نفت انجام گیرد اما در سالهای اخیر سعی شده سرمایه مردم نیز به این بخش سوق داده شود.
مدیرعامل شرکت ملی نفت با اعلام اینکه از طراحی یک بسته جدید سرمایه گذاری در بخش بالادستی صنعت نفت شامل زنجیره اکتشاف، تولید و توسعه نفت به منظور مشارکت حداکثری مردم خبر داد و افزود: بر اساس اهداف قانون برنامه پنجم توسعه تولید نفت و گاز بعد از تولید در اختیار شرکت نفت قرار می گیرد که از این پس تمامی بخشها به مردم واگذار کنیم و درصدی از درآمد را بابت سرمایه گذاریها در طول دوره بهره برداری به آنها واگذار میکنیم.
معاون وزیر نفت در تشریح سازو کار این قراردادهای جدید نفتی، توضیح داد: این قراردادها میتوانند به صورت خدماتی منعقد شوند و بخش خصوصی پس از تولید رقمی را به عنوان سود دریافت کند.
این عضو هیئت مدیره شرکت ملی نفت در ادامه از عرضه حدود 10 میلیارد یورو اوراق ارزی و 10 هزار میلیارد تومان نیز اوراق ریالی در سالجاری خبر داد و یادآور شد: تاکنون یکهزار میلیارد تومان از این اوراق عرضه شده و دومین مرحله عرضه اوراق مشارکت نیز تا یکماه آینده آغاز می شود.
این مقام مسئول همچنین در خصوص آخرین وضعیت صادرات نفت ایران به کشورهای مختلف اروپایی، اعلام کرد: در 6 تا 7 ماه گذشته صادرات نفت به برخی از کشورهای اروپایی را قطع کردیم و برخی از پالایشگرهای اروپایی هم از خرید نفت ایران انصراف داده اند اما با آغاز رسمی تحریم اروپا (یک جولای 2012 میلادی) اتفاق خاصی در خرید و فروش نفت نیفتاده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر برای صادرات بخشی از نفت ایران کشورهای جایگزین را پیدا کرده ایم، اظهارداشت: همچنین برای بخشی دیگر از صادرات نفت کشور در حال پیدا کردن کشور جایگزین هستیم.
نگرانی از افزایش هزینه تولید تا 30 دلار
از سوی دیگر اما مشاور مدیرعامل شرکت ملی نفت گفت: هزینه تولید یک بشکه نفت در ایران 7 دلار است که میتواند در آینده به 30دلار یا بیشتر افزایش یابد.
غلامرضا منوچهری در کنفرانس تحول نظام توسعه و بهرهبرداری بالا دست صنعت نفت، با بیان اینکه بیش از 80 درصد ارزش کل زنجیره نفت و گاز به بخش بالا دست تعلق دارد، گفت: ذخایره مجموع نفت و گاز کشور 355 میلیارد بشکه معادل نفت خام و در رتبه اول جهانی قرار دارد و هنوز نزدیک به 80 درصد بخش قابل استحصال منابع بهرهبرداری نشده است، اگرچه روز به روز فرآیند تولید و استحصال ذخایر پیچیدهتر میشود.
وی افزود: هزینه تولید یک بشکه نفت در ایران 7 دلار است که در آینده افزایش خواهد یافت، چرا که فعلا بر اساس ضریب بازیافت اولیه نفت برداشت از مخازن انجام میشود؛ هزینه تولید نفت میتواند به 30دلار یا بیشتر افزایش یابد.
رئیس کنفرانس تحول نظام توسعه و بهرهبرداری بالا دست صنعت نفت اضافه کرد: از طرفی تولید نفت و گاز باید افزایش بیابد و از طرف دیگر سرمایهگذاری برای تولید نیز به ازای هر واحد تولید افزایش مییابد و به همین دلیل به حجم کلانی از منابع برای سرمایهگذاری در این عرصه مورد نیاز خواهد بود.
وی به سه رکن عمده که 50 درصد GNP کشور را در آینده به خود اختصاص میدهد، اشاره کرد و گفت: رکن اول آن است که سالانه 100 میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات نفت است که با افزایش تولید در دهه آینده پیشبینی میشود با فرض ثبات قیمتهای فعلی نفت درآمد ما به 180 میلیارد دلار افزایش یابد.
منوچهری رکن دوم را مصرف داخل دانست و اضافه کرد: ارزش مصرف داخل منابع هیدروکربن 150 میلیارد دلار است که حتی در صورت مدیریت خوب مصرف در 10 سال آینده به 220 میلیارد دلار خواهد رسید.
مدیرعامل سابق پتروپارس به هزینههای تولید انرژی به عنوان رکن سوم اشاره کرد و گفت: در حال حاضر هزینه بهرهبرداری و حفظ تولید نفت 10 میلیارد دلار است و در توسعه میادین نیز 20 میلیارد دلار سالانه هزینه میشود اما طی 10 سال آینده هزینه سالانه صیانت از تولید نفت و توسعه میادین به 100 میلیارد دلار خواهد رسید که 50 میلیارد دلار برای صیانت از توليد و بهرهبرداری و 50 میلیارد دلار برای توسعه مورد نیاز خواهد بود.
وی افزود: معنای این 100 میلیارد دلار حجم وسیعی از فعالیتهای مرتبط است که به صدها یا هزاران شرکت برای پیش بردن آن نیاز خواهیم داشت و این حجم کار از بدنه بروکراتیک(حجیم اداری) دولت بر نمیآید.
منوچهری اضافه کرد: 80 درصد این فعالیتها باید در داخل کشور انجام شود در حالیکه در حال حاضر این نسبت برقرار نیست.
وی اظهار داشت: در قانون برنامه پنجم درباره ایجاد شرکت های نفت خصوصی و در قانون جدید نفت درباره مجوز قراردادهای مشارکت در تولید در میادین مشترک سخن گفته شده است که یک پتانسیل بسیار خوب محسوب میشود.
مشاور مدیرعامل شرکت ملی نفت تصریح کرد: یکی از برکات تحریم فراهم شدن امکان فعالیت بخش خصوصی در نفت است که بخش خصوصی نیز باید این فرصت را درک کرده و غنیمت شمرد.
رقمی که منوچهری برای هزینه تولید هر بشکه نفت ذکر کرده با ارقامی که برنامهریزی تلفیقی شرکت ملی نفت برای تولید نفت در دریا و خشکی اعلام میکند تفاوت دارد. برنامهریزی تلفیقی شرکت ملی نفت هزینه تولید هر بشکه نفت در خشکی را 3 و در دریا 5 دلار میداند. اگرچه منوچهری نیز به احتمال خطای ارقام اعلام شده اذعان کرد.