توافق تاریخی اوپک و غیر اوپک برای کاهش تولید نفت و مدیریت بازار تا به اکنون خوب جواب داده است چه اینکه قاطبه اعضای این سازمان و همچنین غیر اوپکی ها به اینن توافق پایبند بوده اند. در همین حال، بازار نفت هم پاسخی درخور و شایسته به این توافق نشان داده و قیمت های نفت ماههای متمادی است که از عدد ۵۰ دلار در هر بشکه فاصله گرفته و به عدد ۶۰ دلار نزدیک شده است.
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، قیمت نفت اوپک به دنبال توافق اعضای اوپک برای کاهش 1.2 میلیون بشکه‌ای در روز در 15 آذرماه به 51.25 دلار در هر بشکه رسید. اعضای این سازمان روز شنبه 200 آذر ماه نیز نشستی با تولیدکنندگان غیراوپکی از جمله روسیه داشتند که به توافق برای کاهش روزانه 600 بشکه دیگر منجر شد. این توافق نیز سبب ثبت رکورد جدیدی برای نفت اوپک در روز دوشنبه 22 آذرماه برابر با 12 ماه دسامبر 2016 میلادی شد.سبد نفتی اوپک 30 دسامبر 2016 با رسیدن به 53.30 دلار رکورد زد و سال را به پایان برد. هرچند از آن زمان تاکنون قیمت این سبد نفتی نوساناتی داشته است، اما همچنان از 50 دلار کمتر نشده است و طی دو هفته دهم فوریه تا 23 فوریه بالای 53 دلار معامله شده است.این نوع نفت سال جدید میلادی را با قیمت 53.13 دلار آغاز کرد، اما در سوم فوریه (15 بهمن ماه) به 54.25 دلار رسید که بالاترین قیمت سال 2017 محسوب می‌شود.
به این ترتیب کارشناسان معتقدند؛ کاهش تولید نفت کشورهای تولیدکننده نفت عضو و غیر عضو اوپک نشان می دهد که چشم انداز و دورنمای پایبندی به توافق کاهش تولید، روشن است. هر چند برخی کشورها از جمله عراق و امارات پایبندی کمتری به توافق داشته اند اما پیش بینی می شود پایبندی این کشورها نیز بهبود یافته و کارآمدی توافق کاهش تولید نفت افزایش یابد. نکته جالب توجه پایبندی اعضای غیر اوپک به توافق اخیر است که امیدها را برای پایداری این تفاهم بین المللی مضاعف ساخته است. به عنوان مثال، روسیه، الجزایر و مکزیک از کاهش تولید خود در ماه های گذشته و پایبندی کامل به توافق خبر داده اند. در همین حال، شرکت دولتی پیمکس مکزیک، از جمله تولیدکنندگان نفت غیر عضو اوپک، اعلام کرد که در ماه ژانویه امسال، تولید نفت این شرکت با ١٠,٦ درصد کاهش به دو میلیون و ٢٠ هزار بشکه در روز رسیده است.افزون بر این، یکی از مسئولان شرکت سوناتراک الجزایر نیز اعلام کرده که در اجرای توافق کاهش تولید اعضای اوپک، تولید نفت در بزرگترین میدان این کشور در سطح ٤٣٠ هزار بشکه در روز تثبیت شده است. الجزایر پیش این، روزانه یک میلیون و ١٠٠ هزار بشکه نفت تولید می کرده، اما در اجرای توافق اوپک، ٥٠ هزار بشکه از تولید خود را کاهش داده است. از سوی دیگر، عراق و امارات که نسبت به دیگر اعضای اوپک پایبندی کمتری به توافق کاهش تولید داشته اند، اعلام کرده اند که برای بهبود عمل به تعهد خود آمادگی دارند.احمد الکعبی، نماینده امارات در هیئت عامل اوپک، در بیانیه ای گفت: امارات به طور کامل به کاهش تولید اوپک متعهد است و اقدامات لازم برای تضمین پایبندی کامل در دوره ٦ ماهه توافق اوپک را انجام می دهد.از سوی دیگر، برخی منابع اعلام کردند که اعضای اوپک رایزنی با مسئولان عراق را برای ترغیب این کشور به افزایش پایبندی به توافق اوپک، آغاز کرده اند. برخی آمارهای مربوط به صادرات نفت عراق در ماه فوریه امسال نیز نشان می دهد که این کشور در این دوره صادرات خود را افزایش نخواهد داد.
همانطور که گفتیم؛ همه این پالس های مثبت به رونق قیمتی نفت منجر گردیده است. هر بشکه سبد نفتی اوپک با افزایش 47 سنتی به بشکه‌ای 53.95 دلار رسید که تنها 30 سنت بالاترین قیمت سال فاصله دارد؛ البته این نوع نفت طی 2 هفته گذشته بیش از 53 دلار معامله شده است. سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، در آخرین به‌روز رسانی سایت خود اعلام کرد، هر بشکه سبد نفتی این سازمان، پنج‌شنبه گذشته 5 اسفند ماه با 47 سنت افزایش نسبت به قیمت روز پیش از آن 53.95 دلار در هر بشکه فروخته شد.به این ترتیب قیمت نفت اوپک به مرز 54 دلار نزدیک شد البته این نوع نفت جمعه 15 بهمن ماه برابر با سوم فوریه به 54.25 دلار رسیده و بالاترین قیمت سال 2017 را ثبت کرده بود. سبد نفتی اوپک روز چهارشنبه گذشته بشکه‌ای 53.48 دلار فروخته شده بود.متوسط قیمت نفت اوپک در هفته منتهی به 24 فوریه 2017 یعنی 6 اسفند ماه برابر با 53.70 دلار در هر بشکه بوده است.کمترین قیمت نفت اوپک که در سال 2017 ثبت شده است، به چهارشنبه 22 دی ماه 95 باز می‌گردد که هر بشکه 50.98 دلار فروخته شد.کمترین قیمت سبد نفت اوپکی در سال 2016 برابر با 22.48 دلار و متوسط قیمت این نوع نفت در این سال 40.76 دلار در هر بشکه بوده است که کمترین قیمت سبد نفتی اوپک از سال 2004 تاکنون به شمار می‌رود. بدین سان، متوسط قیمت نفت در ابتدای سال 2017 تاکنون برابر با 52.81 دلار بوده است. شایان ذکر است؛ سبد نفتی اوپک متشکل از نفت صحرای الجزایر، نفت اورینت اکوادور، نفت سنگین ایران، نفت سبک بصره عراق، نفت صادراتی کویت، سیدر لیبی، بونی لایت نیجریه، نفت موربان امارات و مِرِی ونزوئلا است.
اما تفاهم اوپک تمامی پیش بینی ها را به گرایش مثبت از بازار نفت متمایل ساخته است.. «سیتی» بانک آمریکا از بزرگترین مراکز مالی دنیا در تازه ترین گزارش خود اعلام کرد که با بازگشت مجدد توازن میان عرضه و تقاضا، انتظار می رود که بهای نفت تا پایان سال جاری میلادی به ۷۰ دلار افزایش پیدا کند. در همین حال این بانک سرشناس آمریکایی اعلام کرد که روند افزایش بها، به صورت تدریجی خواهد بود و انتظار می رود که در چند ماه آینده، افزایش قابل توجهی در قیمت نفت دیده شود. «سیتی» بانک در گزارش خود آورده که کاهش قیمت نفت از بهای فعلی خود که بین ۵۳ تا ۵۸ دلار در هر بشکه است، در آینده نزدیک امری غیرمحتمل بوده و احتمالا آمار کاهش ذخایر نفت کشورها نیز می تواند موجب افزایش بیشتر بهای نفت شود.مقامات «سیتی» بانک اعلام کردند که انتظار می رود با توجه به پایبندی ۹۳ درصدی اعضاء اوپک به کاهش تولید که در ماه گذشته میلادی ثبت شده، شاهد نتایج مثبتی در بازار نفت باشیم. همچنین این بانک آمریکایی به این نکته اشاره کرد که برنامه حفظ و نگهداری پالایشگاه های آسیا که قرار است در بهار صورت گیرد، می تواند عامل کلیدی برای قیمت نفت محسوب شود. این در حالی است که بانک «گلمن ساچ» آمریکا هم پیش بینی کرده که ذخایر نفت خام کشورها در جهان، با روند نزولی روبرو خواهد شد؛ ضمن اینکه کاهش تولید و نیز رشد تقاضا مهم تر خواهد بود.البته «گلمن ساچ» اعلام کرده که افزایش تولید نفت آمریکا با رشد تقاضا جهانی نفت که پیش بینی می شود ۱.۵ میلیون بشکه در روز باشد، پوشش داده می شود و این موضوع نمی تواند موجب کاهش بهای نفت شود.
اوپک مراقب تحولات باشد
اما در کنار تحلیل های مختلف در مورد بازار نفت، بیژن زنگنه نگاه احتیاط آمیزی به بازار نفت دارد. او می گوید: اوپک باید مراقب تحولات بازار باشد. وزیر نفت این جمله را در واکنش به انتصاب یک نفتی به عنوان وزیر جدید خارجه آمریکا ابراز می کند. بیژن زنگنه در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا با وجود کاهش تولید نفت اوپک و غیر اوپک، افزایش ذخایر تجاری نفت و دکل‌های حفاری در آمریکا را یک تهدید برای کاهش تولید نفت کشورها نمی دانید، گفته: این موضوع را به عنوان تهدید قبول داریم و افزایش قیمت نفت خام هر چند درآمد اوپک را افزایش می‌دهد اما در میان مدت به ضرر اوپک است.وزیر نفت با اعلام اینکه با افزایش تولید نفت عملا تولید نفت رقبای اوپک افزایش می‌یابد، تصریح کرده: اکثر کشورهای عضو اوپک بر روی قیمت نفت بشکه ای ۵۵ تا ۶۰ دلار توافق دارند و افزایش بیش از این سطح در میان مدت سقوط قیمت نفت را به همراه دارد.این عضو کابینه دولت با بیان اینکه قطعا در سال ۲۰۱۷ میلادی و اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، وضعیت عرضه و تقاضای در بازار نفت به تعادل می‌رسد، در خصوص انتصاب مدیرعامل شرکت اکسون موبیل به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا هم توضیح داد: با آغاز دوره ریاست جمهوری ترامپ، قطعا وضعیت نفتی ها در این کشور تقویت می شود.وزیر نفت بیان کرد: وزیر جدید خارجه آمریکا بیش از آنکه سابقه سیاسی داشته باشد دارای سوابق طولانی و بلندمدت در حوزه نفت است.زنگنه با بیان اینکه وزیر جدید امور خارجه آمریکا سال ها به عنوان مدیر عامل یکی از بزرگترین شرکت های نفتی آمریکا و جهان مشغول به کار بوده است، تاکید کرد: بر این اساس باید منتظر تحولات جدید در حوزه نفت بود.این عضو کابینه دولت در پایان خاطرنشان کرد: اوپک باید خیلی مراقب تحولات آتی بازار نفت باشد.
در همین حال، برخی منابع اعلام کردند که عربستان خواهان رسیدن قیمت نفت به ٦٠ دلار در سال جاری میلادی است. منابع اوپکی و صنعتی اعلام کردند عربستان و متحدانش در جنوب خلیج فارس می خواهند قیمت نفت در سال جاری میلادی به حدود ٦٠ دلار برای هر بشکه برسد.به گفته منابع یاد شده، از دید عربستان این قیمت سرمایه گذاری در میدان های جدید را تشویق می کند اما موجب جهش تولید نفت شیل در آمریکا نمی شود.یک منبع فعال در صنعت نفت کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: عربستانی ها می خواهند قیمت نفت تا پایان سال جاری میلادی به ٦٠ دلار برسد؛ این برای سرمایه گذاری خوب است.منبعی دیگر اعلام کرد که یکی از دلایل تمایل عربستان برای رشد قیمت نفت این است که این کشور در آستانه واگذاری سهام شرکت دولتی آرامکو در بورس های جهانی قرار دارد.یک منبعی اوپکی نیز اعلام کرد: به طور کلی، قیمتی در حدود ٦٠ دلار مطلوب است؛ این قیمت موجب افزایش چندانی در تولید نفت شیل نمی شود.
منبع: دانش نفت