رییس اتاق تهران، نایب‌رییس اتاق ایران و یک عضو شاخص هیات نمایندگان اتاق تهران از اقدامات دولت در سال گذشته و انتظارات بخش خصوصی از دولت در سال جاری می‌گویند.
اقتصاد در سال 1395 از نگاه بخش خصوصی چه مسیری را پیمود؟ پیش‌بینی فعالان اقتصادی از وضعیت اقتصاد در سال 1396 چگونه است؟ مهمترین اقدامی که دولت در سال 1395 به انجام رساند چه بود و حل چه مساله‌ای باید در اولویت قرار گیرد؟ اینها پرسش‌هایی است که روزنامه «جوان» با برخی از اعضای هیات رییسه و هیات نمایندگان اتاق‌های تهران و ایران در میان گذاشته و پاسخ آنان را به این پرسش‌ها منتشر کرده است.
لزوم اتخاذ تصمیمات اساسی در کاهش بروکراسی
مسعود خوانساری، رییس اتاق تهران در پاسخ به این پرسش‌ها می‌گوید: «در سال ۹۵، نرخ رشد اقتصادی افزایش قابل توجهی یافت چون نرخ رشد در سال 94 صفر یا کمی پایین‌تر از آن بود اما این رشد در جامعه دیده نشد و مشهود نبود. البته این رشد در برخی بخش‌ها نیز تحقق نیافت؛ از جمله بخش ساختمان که رشد آن منفی بود و بر سایر صنایع اثر منفی گذاشت. اما در مجموع با افزایش فروش نفت و رشد برخی صنایع، رشد اقتصادی در سال 1395 به حدود 6 درصد رسید.»
خوانساری بر این عقیده است که سال 96، سال حساسی است؛ به این دلیل که احتمالاً رشد اقتصادی 95 در سال جاری تحقق نیابد زیرا قیمت نفت و میزان فروش آن افزایش نمی‌یابد. او البته این گزاره را نیز مطرح می‌کند: «شاید بحث انتخابات، کشور را به سمت تصمیم‌های سیاسی سوق دهد و باید ببینیم که در صنایع چه اتفاقاتی رخ خواهد داد.»
از نظر رییس اتاق تهران، مهمترین اقدامی که دولت در سال 95 به انجام رسانده، استمرار کاهش تورم بوده است. او ابراز امیدواری می‌کند که کاهش نرخ تورم استمرار یابد: «اما اقدامی که دولت باید درسال 96 دنبال کند اتخاذ تصمیمات اساسی برای کاهش بوروکراسی اداری و حذف مجوز‌ها و اجرای این تصمیمات است. همچنین باید سیاست تک‌نرخی شدن ارز دنبال شود و به سرانجام برسد.»
۹۵، سال بیم و امید، تأمل و انتظار بود
پدرام سلطانی، نایب رییس اتاق ایران و عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، نیز از بیم‌ها و امیدهای بخش خصوصی در سال گذشته و سال پیش رو سخن می‌گوید: «امید به دلیل اجرایی شدن برجام و بیم از اینکه نتوانیم از فرصت‌های ایجاد شده برجام، استفاده کنیم. در شش ماهه دوم 95در انتظار نتایج انتخابات آمریکا بودیم و پس از آن به دنبال اینکه حرف و عمل رئیس‌جمهور این کشور محقق می‌شود یا خیر و... البته پیشرفت‌هایی در رفع تحریم‌های حمل و نقل، رشد صادرات محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی، خروج شرکت‌ها از فهرست تحریم‌ها و کاهش ریسک صادرات حاصل شد اما همچنان شاه‌بیت فعالیت‌های اقتصادی که ارتباطات بانکی است، برقرار نشده و این مساله، چالش اصلی اقتصاد کشور است.»
او در ادامه چنین تصویری را از اقتصاد سال 1396 ارائه می‌کند: «در نیمه نخست سال ۹۶ انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار خواهد شد که بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها و تحولات به بعد از آن موکول می‌شود. به نظر می‌رسد در سه چهار ماه نخست سال اقتصاد به حالت نیمه‌تعطیل درآید. اما این امیدواری وجود دارد که این دولت حداقل نشان دهد چنین تصوری صحیح نیست.»
سلطانی با بیان اینکه دولت در سال 96 باید اصلاح محیط کسب‌و‌کار را در رأس اقداماتش قرار دهد و جبران مافات کند، ادامه می‌دهد: «دولت در سال‌های اخیر تمام تمرکز خود را بر توسعه روابط بین‌الملل و برجام قرار داد و آن را به نتیجه‌ای رساند اما انتظارات بخش خصوصی را در بهبود فضای کسب و کار برآورده نکرد. بسیاری از موضوعات به آستانه یک تصمیم نزدیک شده و امیدواریم این تصمیمات قبل از انتخابات و برای سال 96 اتخاذ و عملیاتی شود؛ مانند تصمیماتی که در حوزه تأمین اجتماعی، اصلاح و حذف مجوزهای زائد و تسهیلات گمرکی اتخاذ شده است.»
او می‌گوید: «دولت انتظارات بخش خصوصی را در بهبود فضای کسب و کار برآورده نکرده و هنوز پس از ۲۱ ماه این قانون اجرایی و احکام آن نهایی نشده است؛ در حالی که باید ظرف سه ماه فرایند اجرایی شدن این قانون طی می‌شد. شاید همکاری نکردن وزارتخانه‌ها در پیشرفت اندک کار دلیل عدم تصمیم‌گیری‌های به موقع بوده است. در مورد اصلاح قانون تأمین اجتماعی و مالیات‌ها نیز باید زود‌تر تصمیم‌گیری می‌شد. لذا بخش خصوصی توقع فراهم‌سازی بستر‌های بهبود فضای کسب و کار را در سال 96 دارد.»
نایب رییس اتاق ایران، شاخص‌ترین اقدامات دولت در سال 95 را پیگیری و اجرایی شدن برجام در بعد اقتصادی، کنترل و تک رقمی کردن تورم، جدیت بانک مرکزی در برخورد با مؤسسات اعتباری غیر‌مجاز و الزام بانک‌ها به رعایت استاندارد IFRSبرشمرد.
بیم از تداوم رکود در بازارها
روزنامه جوان به سراغ اسدالله عسگراولادی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز رفته است. عسگراولادی، سال 95 را سال سال سختی توصیف می‌کند و می‌گوید: «در چهارماهه اول سال 95 وضعیت بهتری داشتیم اما در ادامه وضع بهتر نشد. دولت تدبیر و امید در سه سال اول تدابیرش خوب جواب داد ولی امیدها جواب نداد. ما با سیل سؤالات مردم در‌باره وضع اقتصادی مواجه هستیم. ما با وضعیت خاصی مواجه هستیم که من اسمش را «مسادی» گذاشته‌ام، یعنی بازار از وضعیت کسادی هم فراتر رفته. گاهی در بازار کسی جنسی را نمی‌خرد ولی گاهی بازار آنقدر بد است که اجناسی که خریده‌اند را هم برمی‌گردانند و چک‌ها را نیز پاس نمی‌کنند. این وضعیت فعلی در بازارها‌ست که باید فکری برای آن کرد.»
او ادامه می‌دهد: «دولت توفیق اولیه‌ای در برجام داشت و برجام توانست آمریکا و اروپا را در اتخاذ سیاست‌های اقتصادی جدا کند. اما آثار افزایش قیمت در واقعیت زندگی مردم همچنان در حال چوب زدن است ولو آنکه روی کاغذ تورم مهار شده باشد، زیرا افزایش قیمت‌ها در حوزه مواد مصرفی رخ داده و در این بخش‌ها برخی محصولات دچار کم‌فروشی یا افت کیفیت شده است و مردم هم اینها را می‌فهمند.»
از نظر این تاجر کهنه‌کار، تورم وقتی برای اقتصاد کشور مفید است که اقتصاد در رکود نباشد. او ادامه می‌دهد: «این تورم پایین با رکود سنگین در دراز مدت ورشکستگی می‌آورد. بیشتر کارخانجات ما با ظرفیت پایین در حال فعالیت هستند و تولیدات همین کارخانجات نیز بدون مشتری است. این همان رکود خطرناکی است که باید در سال 96 به آن توجه شود. لذا بهار امسال با گفتمان‌درمانی دولت، بهار سختی خواهد بود، به خصوص که قیمت نفت بالا نرفته و نفت‌هایی که فروخته‌ایم را نیز سلف فروخته‌ایم و پولش را خرج کرده‌ایم. از سوی دیگر ما با فساد مقابله نکرده‌ایم و تیم اقتصادی کشور موفق عمل نکرده است. از همین روست که مقام معظم رهبری فریاد اقتصاد مقاومتی را سر می‌دهند. ایشان سال قبل گفتند: اقدام و عمل! یعنی چی؟ یعنی سال 94 عملی رخ نداده و معیشت مردم حل نشده و امسال نیز روی تولید و اشتغال تأکید کرده‌اند. ما باید مشکل تولید و اشتغال را حل کنیم تا بقیه مشکلات اعم از ازدواج و مسکن و مسائل اجتماعی حل شود.»