یک کارشناس مسائل روسیه می گوید:باوجود احتمال خروج گازپروم ازبازارگازی ترکیه، جایگزینی گاز ایران بعید به نظر می رسد.
احمد وخشیت، تحلیلگر مسائل روسیه در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه روزنامه روسی کامرسانت روز چهارشنبه مطلبی را منتشر کرد مبنی بر اینکه گروه گازپروم ممکن است که سهم خودش در شرکت ترکی پروماک که ۶۰ درصد سهام دارد را به دو شرکت انرکو و اوراسیا بفروشد، گفت: البته این دو شرکت هم در موضوع واردات گاز روسیه فعالیت دارند. خبرگزاری ریانووستی در تحلیل این خبر کامرسانت تاکید کرده است که گاز پروم در روسیه تنها در نقش صادرکننده باقی خواهد ماند.
او ادامه داد: دیمیتری مدودف، معاون نخست وزیر روسیه طی مصاحبه ای که داشت اعلام کرد که رویدادها در بازار ترکیه پیچیده است،به ویژه وضعیت اقتصادی این کشور که به دلیل تحولات سیاسی اخیر تاثیر بسیار زیادی در نرخ ارز لیره داشته است. به دنبال اختلاف قیمت و همچنین عواملی که روس ها غیر قابل پیش بینی بودن بازار روسیه و سیاست تعرفه گذاری اعلام کردند، الکساندر مدودوف ، معاون رییس گاز پروم از فروش سهام ۴۰۰درصدی بسفر گاز خبر داد؛ البته باید توجه داشت که این تصمیم هنوز به قطعیت نرسیده است.
اقتصاد در هم تنیده روسیه و ترکیه/سهم۳۶میلیارد دلاری در مقابل سهم ۲ میلیارد دلاری
این کارشناس بین المللی در پاسخ به این پرسش مهر که این تصمیم روسیه چه تاثیری بر روابط ترکیه و روسیه دارد، تصریح کرد: برای پاسخ به این سوال و تحلیل آینده روابط، لازم است که ابتدا سبک و روش روس ها در حوزه بین الملل را به درستی بشناسید. بسیاری از ما ایرانی ها تصوری از روس ها برای خود ترسیم کردیم که مثلا هیچ وقت نمی شود به آنها اعتماد کرد؛ به اعتقاد من این تصویر صحیح نیست؛ بلکه آنها بسیار شفاف رفتار می کنند. منتهی یک کشوری مثل ما این رفتار را مبتنی بر واقعگرایی فهم و تفسیر نمی کند و بعد که تحلیل به خطا رفت از روس ها گله می کند. اما در مقابل میان روسیه و ترکیه این فهم پذیری بسیار وجود دارد؛ از همین رو است که حجم مبادلات اقتصادی ما با روسیه حدود یک تا یک و نیم میلیارد دلار در بهترین شرایط چرخ می خورد اما حجم مبادلات اقتصادی مسکو-آنکارا در حدود ٢٦ تا ٣٠ میلیارد دلار است.
وخشیت معتقد است: بازار و اقتصاد روسیه و ترکیه به هم گره خورده است، به همین دلیل شاهد هستیم زمانی که جنگنده روسی از سوی ترکیه مورد اصابت قرار می گیرد، تاریکی روابط دو کشور تنها در حدود شش ماه دوام می آورد. چون بازار آنها به هم گره خورده است. روابط استراتژیک یعنی همین؛ یعنی اول از لحاظ فرهنگی بین ملت ها نزدیکی به وجود می آید؛ حجم بالای توریست ها سبب فعالیت اقتصادی گسترده می شود؛ حال اگر از لحاظ سیاسی اختلافی باشد؛ عامل توریست و حجم مبادلات اقتصادی آن موضوع را بر طرف می کند.
او با تاکید براینکه باید توجه داشت که روس ها به شدت در سیاست خارجی خود واقع گرا هستند و مبتنی بر حس وطن پرستی و منافع ملی خود فارغ از ایدئولوژی رفتار می کنند، اظهار کرد: از همین رو می توانند در موضوعی با یک کشور در کشمکش و اختلاف باشند، اما توجه دارند که در موضوعات دیگر همکاری های خود را نه تنها ادامه بلکه گسترش دهند. این موضوعی است که میان آنها و آمریکایی ها نیز طی سال های گذشته به خوبی دیده شده است.
ایران در مقابل روسیه نیست
این کارشناس بین المللی در پاسخ به سوال دیگر مهر مبنی بر اینکه در صورت کناره گیری روسیه از گازرسانی به ترکیه، ایران می تواند جایگزینی برای ترکیه باشد، گفت: چندسال پیش که بحران اوکراین رخ داد و موضوع قطع گاز روسیه به این کشور پیش آمد نیز این موضوع پیش آمد که آیا ایران می تواند از این فرصت استفاده کند و جایگزین روسیه در بازار گازی اوکراین شود. من بر این اعتقاد نیستم که روسیه بازار گازی ترکیه را رها می کند اما اگر این اتفاق بیفتد به همان دلیلی که ما در اوکراین کاملا خنثی رفتار کردیم، اعتقاد دارم بار دیگر خنثی رفتار خواهیم کرد. چرا که ایران نمی خواهد در مقابل روسیه قرار گیرد. از طرفی حتی اگر بخواهد جایگزین روسیه شود به لحاظ فنی و مهندسی قادر به چنین کاری نیست و نیازمند احداث خط لوله جدید است.
بر اساس گفته های وخشیت، روس ها از برقراری رابطه با کشورهای قدرتمند استقبال می کنند. در حالی که به دولت کنونی ایران بی اعتماد هستند و به سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس جمهوری اسلامی ایران هم اعتماد دارند و هم افتخار می کنند. البته من تصور می کنم دولت یازدهم نتوانس اعتماد روس ها و حتی غربی ها را جلب کند. اما شاهد تغییر نگاه ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، در گفتگو نیم ساعت با مقام معظم رهبری درباره موضع مشترک مان در سوریه بودیم.
رفتن یا نرفتن؛ مسئله این است
به گزارش مهر؛ شرکت روسی گازپروم تصمیم به خروج کامل از بازار داخلی گاز ترکیه و فروش تمام دارایی های خود گرفته و دلیل آن هم قابل پیش بینی بودن بازار و سیاست تعرفه گذاری گازی در این کشور اعلام شده است. رسانه های روسی پیشتر هم از تصمیم گازپروم برای فروش سهام خود در بسفر گاز که از بزرگترین شرکت های گازی ترکیه است، خبر داده و اعلام کرده بودند که شرکت روسی حضور خود را در بازار داخلی این کشور به شدت کاهش می دهد. این در حالی است که شرکت گازپروم قرارداد فروش سالانه ۱۰ میلیارد مترمکعب گاز با شرکت بسفر گاز ترکیه تا سال ۲۰۳۰ عقد کرده و شریک عمده این شرکت ترکی محسوب می شود.
دو شرکت روسی و ترکیه ای پیش از این در مورد بهای گاز صادراتی اختلاف پیدا کرده بودند و به دنبال اصرار بسفر گاز برای اخذ تخفیف ۱۰،۵ درصدی از روسیه، گازپروم به دادگاه داوری استکهلم شکایت کرد. روزنامه کامرسانت به تازگی در این مورد نوشت: گازپروم تصمیم به خروج از بازار گاز داخلی ترکیه گرفته و آلکساندر مدودیف معاون این شرکت اعلام کرده، فروش سهام ۴۰ درصدی بسفر گاز را در دستور کار قرار داده است.