هرمز و مالاکا پراهمیت ترین گلوگاههای نفتی جهان

به گزارش " وب سایت رسمی سازمان اطلاعات انرژی آمریکا "در این گزارش آمده است که حیات بازار جهانی انرژی به این گلوگاههای نفتی وابسته است و بسته شدن این گلوگاهها حتی به طور موقتی می تواند هزینه انرژی در جهان را به شدت افزایش دهد .
در این گزارش سازمان اطلاعات انرژی آمریکا به بررسی ۷ گلوگاه اصلی انتقال دریایی نفت در جهان پرداخته و آورده است که بسته شدن هر یک از این ۷ گلوگاه نفتی بنابر دلائل سیاسی ، نشت نفتی و یا حمله تروریستی میتواند بازار جهانی نفت را ملتهب ساخته ، قیمت نفت را به شدت افزایش دهد و هزاران مایل بر مسیرهای دریایی انتقال نفت بی افزاید.
تنگه هرمز:
تنگه هرمز در سال ۲۰۱۱ میلادی روزانه به طور متوسط ۱۷ میلیون بشکه نفت را از خود عبور داده از این رو هم اکنون مهمترین و استراتژیک ترین گلوگاه انتقال نفت در جهان به شمار می رود . این تنگه که بین عمان و ایران قرار گرفته خلیج فارس را به دریای عمان متصل می کند . میزان عبور نفت از این تنگه در حالی طی سال ۲۰۱۱ میلادی به ۱۷ میلیون بشکه رسیده که این رقم در سال ۲۰۰۹ میلادی ۱۵.۷ و در سال ۲۰۱۰ میلادی ۱۵.۹ میلیون بشکه در روز بوده است . این بدان معناست که در سال ۲۰۱۱حدود ۳۵ درصد حمل و نقل دریایی نفت در جهان از تنگه هرمز صورت گرفته و در کل ۲۰ درصد کل نفتی که در جهان معامله شده از این تنگه عبور کرده است . از این میزان نفت ۸۵ درصد روانه بازارهای آسیایی شده ژاپن ، هند ، کره جنوبی و چین بزرگترین مقاصد محموله های نفتی عبوری از این تنگه بوده اند .

از سوی دیگر قطر سالانه ۲ هزار میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی تولید خود را از این کانال عبور می دهد که این رقم ۲۰ درصد کل تجارت جهانی ال ان جی است . این تنگه به اندازه ای عمیق و عریض است که می تواند کشتی های تانکری با ظرفیت بیش از ۱۵۰ هزار DWT را از خود عبور دهد .
اکثر راههای کنونی ممکن برای دور زدن تنگه هرمز در حال حاضر غیرفعال هستند . تنها عراق، عربستان سعودی و امارات متحده عربی به خط لوله هایی دسترسی دارند که می توانند بدون نیاز به تنگه هرمز هم نفت خود را به بازار جهانی وارد کنند .
تنگه مالاکا:
تنگه مالاکا کوتاهترین مسیر دریایی بین خاورمیانه و بازار رو به رشد آسیاست. این تنگه بین اندونزی، مالزی و سنگاپور قرار گرفته اقیانوس هند را به دریای جنوب چین و اقیانوس آرام متصل می کند . این تنگه کوتاهترین مسیر دریایی میان تولید کنندگان نفت در خاورمیانه و مصرف کنندگان نفت در شرق آسیاست .
بر اساس این گزارش درسال ۲۰۱۱ میلادی ۱۵.۲ میلیون بشکه نفت روزانه از این تنگه عبور داده شده است که این رقم در سال ۲۰۰۷ میلادی برابر با ۱۳.۸ میلیون بشکه در روز بوده است . سالانه در حدود ۶۰ هزار کشتی از این تنگه کوچک اما مهم عبور می کنند .
کانال سوئز :
کانال سوئز که در مصر واقع شده دریای سرخ را به دریای مدیترانه متصل می کند و در مجموع ۱۲۰ مایل است . در سال ۲۰۱۱ میلادی میزان نفت خام و فراورده های پالایشی و گاز مایع طبیعی عبور داده شده از این کانال در حدود ۱۵ درصد کل اقلام عبوری از این کانال بوده است . در سال ۲۰۱۱ میلادی ۱۷ هزار و ۷۹۹ کشتی از کانال سوئز عبور کرده اند که از این تعداد ۲۰ درصد کشتی های نفتکش و ۶ درصد کشتی های مخصوص حمل ال ان جی بوده اند . این کانال که در باریکترین قسمت تنها ۱۰۰۰ فوت پهنا دارد نمی تواند کشتی های نفتکش بسیار عظیم (ULCC) و حتی برخی کشتی های ( VLCC) را از خود عبور دهد .
باب المندب:
راه آب باب المندب گلوگاهی است که شاخ آفریقا را به خاورمیانه متصل می کند و یک رابط استراتژیک میان دریای مدیترانه و اقیانوس هند است . در سال ۲۰۱۱ میلادی در حدود روزانه ۳.۴ میلیون بشکه نفت از این مسیر عبور کرده و روانه بازار کشورهای اروپایی و ایالات متحده آمریکا شده است . البته در سال ۲۰۰۸ میلادی این رقم روزانه ۴.۵ میلیون بشکه در روز گزارش شده بود . باب المندب در باریکترین نقطه ۱۸ مایل عرض دارد که این امر عبور کشتی های تانکری را تا حدی با مشکل روبرو می کند .
تنگه های ترکیه (بوسفور و داردانل):
افزایش صادرات نفتی از دریای خزر تنگه های کشور ترکیه را به پرترافیک ترین و مهمترین گلوگاههای انتقال نفت به بازارهای غربی مبدل ساخته است . بوسفور و داردانل تنگه های ترکیه هستند که آسیا را از اروپا جدا می کنند . بوسفور راه آب ۱۷ مایلی است که دریای سیاه را به دریای مرمره اتصال می دهد .داردانل نیز راه آبی ۴۰ مایلی است که دریای مرمره را به دریای مدیترانه متصل می کند . هر دو این راه آب ها به کشور ترکیه تعلق دارند و نفت دریای خزر را روانه بازارهای غربی و اروپایی می کنند . طبق بررسی ها در سال ۲۰۱۰ میلادی روزانه به طور متوسط ۲.۹ میلیون بشکه نفت از این مسیرهای دریایی عبور داده شده اند .سالانه به طور متوسط ۵۰ هزار کشتی از این کانالها عبور می کنند که از این رقم ۵۵۰۰ فروند نفتکش هستند .
کانال پاناما :
این کانال یکی از مهمترین مسیر های انتقال دهنده نفت به بازار داخلی آمریکاست و اقیانوس آرام را به دریای کارائیب و اقیانوس آتلانتیک متصل می کند . این کانال ۵۰ مایلی در باریکترین قسمت تنها ۱۱۰ فوت عرض دارد.در سال ۲۰۱۱ میلادی روازنه به طور متوسط ۷۵۵ هزار بشکه نفت از این کانال عبور داده شده است . سالانه در حدود ۱۴ هزار فروند کشتی از این کانال عبور می کنند . طرح تعریض کانال پاناما اکنون سالهاست که در دست اجراست و تکمیل آن به سال ۲۰۱۴ میلادی موکول شده است .
تنگه دانمارک :
در مسیر انتقال نفت روسیه به بازار اروپا تنگه دانمارک به مهمترین مسیر دریایی مبدل شده است . در سال ۲۰۱۰ میلادی روزانه به طور متوسط ۳ میلیون بشکه نفت از این کانال عبور داده شده است .