نگاهى به احداث بزرگترین پالایشگاه میعانات گازى جهان

ستاره درخشان خلیج فارس به عنوان بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان و نخستین پالایشگاه میعانات گازی کشور افزون بر روشن کردن چراغ بی‌نیازی کشور در زمینه واردات بنزین و قرار دادن نام ایران در صدر صادرکنندگان جهانی بنزین همسو با اقتصاد مقاومتی سد معظمی در برابر خام فروشی محسوب می‌شود.

درخشش تابناک پالایشگاه ستاره خلیج فارس زمانی افزون‌تر می‌شود که بدانیم برای نخستین بار تأمین سرمایه بزرگترین پروژه پالایشگاهی کشور از محل منابع داخلی صورت گرفته است. علاوه بر این؛ ساخت، توسعه و بهره برداری از آن در شرایط تحریم و به دست متخصصان و پیمانکاران داخلی بوده است.

بهره مندی 70 درصدی از توان مهندسان داخلی، تحقق سهم 83 درصدی در تأمین کالا و تجهیزات آن به وسیله سازندگان داخلی، به کارگیری صد در صدی از توان متخصصان و پیمانکاران داخلی در حوزه اجرا و راه اندازی و دستیابی به سهم 75 درصدی در بومی‌سازی احداث این پالایشگاه از امتیازهای اجرای طرح ستاره خلیج فارس برای کشور به شمار می‌آید.

پالایشگاه ستاره خلیج فارس به ظرفیت پالایش روزانه 360 هزار بشکه میعانات در قالب سه فاز 120 هزار بشکه‌ای با هدف تولید بنزین، گازوئیل، گاز مایع و سوخت جت در 25 کیلومتری بندرعباس به مساحت 700 هکتار طراحی و احداث شده است.

این طرح شامل سه بخش اصلی،؛ پروژه خط لوله تأمین خوراک، پروژه آبگیر و پروژه پالایشگاه است که خوراک مورد نیاز آن به وسیله یک خط لوله به طول 388 کیلومتر و به قطر 36 اینچ از پالایشگاه‌های گاز پارس جنوبی تأمین می‌شود.

آغاز تولید بنزین فاز 2 پالایشگاه ستاره خلیج فارس از اردیبهشت سال آینده

ستاره به عنوان قدرت انرژی ایران طبق برنامه ریزی‌های صورت گرفته در سه فاز طراحی شده روزانه 36 میلیون لیتر بنزین با کیفیت یورو4 و یورو 5 تولید خواهد کرد.

در مراحل ابتدایی؛ فاز نخست آن برای تولید 12 میلیون لیتر،‌ فاز دوم برای رسیدن به تولید 24 میلیون لیتر و فاز سوم برای رسیدن به 36 میلیون لیتر بنزین با کیفیت‌های مذکور طراحی و احداث شده است. با وجود اینکه این پروژه باید در مدت چهار سال به اتمام می‌رسید اما اکنون بعد از انتظار 11 ساله که بخش اعظمی از آن به علت سنگ اندازی‌های ناشی از تحریم و نرسیدن تجهیزات لازم بود بالاخره فاز نخست آن در دهم اردیبهشت امسال افتتاح شد.

اکنون نیز در سایه عزم بی‌نظیر، تلاش ماندگار، همدلی و همزبانی دست اندکاران اجرایی کشور،  قلب تقطیر فاز دوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس آغاز به تپیدن کرده است. راه اندازی کوره 5102 از واحد 51 مراحل نهایی خود را طی می‌کند تا به جهانیان نشان دهد که ایران و ایرانیان با تمام محدودیت‌ها و مشکلات پشت سر و پیش رو نماد قدرت ایران در عرصه انرژی را با تلاش مهندسان و تدبیر مدیران داخلی به نتیجه خواهد رساند.

مهدی دوستی مجری و رئیس پیمانکاری پالایشگاه ستاره خلیج فارس در برنامه رهیافت رادیو اقتصاد در این باره می‌گوید: پالایشگاه ستاره خلیج فارس اولین پالایشگاه میعانات گازی در کشور و بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان با ظرفیت 360 هزار بشکه در روز در حال احداث است. پالایشگاهی که رتبه دوم دنیا را به خود اختصاص داده در قطر واقع شده و با اختلاف زیادی نسبت به پالایشگاه ستاره خلیج فارس ایران ظرفیت 292 هزار بشکه‌ای دارد البته این پالایشگاه تنها تولید کننده ماده نفتا و برخی محصولات دیگر است و بنزین تولید نمی‌کند.

وی ادامه داد: اما پالایشگاه ستاره خلیج فارس روزانه 36 میلیون لیتر بنزین و 14 میلیون لیتر گازوئیل تولید خواهد کرد که این دو محصول به طور کلی 85 درصد از محصولات ستاره را تشکیل می‌دهند، بنابراین این موضوع یک رکورد پالایشی در کشور و جهان به شمار می‌آید.

رئیس پیمانکاری پالایشگاه ستاره خلیج فارس بیان کرد:‌ در دوران تحریم‌ها برای فروش میعانات گازی و واردات بنزین با مشکل‌های بسیاری روبرو بودیم تا جایی که مجبور به انبارش میعانات گازی بر روی آب‌های آزاد شده بودیم از این رو ماهانه به ازای هر تن میعانات گازی 70 دلار به شناورها پرداخت می‌کردیم اما اکنون با افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج فارس به طور روزانه 360 هزار بشکه از صادرات میعانات گازی کاسته خواهد شد.

دوستی بیان کرد: طبق گفته مسئولان هم اکنون تولید بنزین در کشور 79 میلیون لیتر در روز برآورد شده است که طی ماه‌های اخیر 12 میلیون لیتر از این میزان در فاز اول پالایشگاه پارس جنوبی تولید می شود.

 رئیس پیمانکاری پالایشگاه ستاره خلیج فارس درباره زمان بهره برداری از فازهای 2و3 این پالایشگاه گفت: فاز دوم این پالایشگاه تا پایان امسال به بهره برداری می‌رسد و فاز سوم آن نیز تا شهریور ماه سال آینده افتتاح خواهد شد. طی دو تا سه روز آینده واحد تقطیر فاز دوم این پالایشگاه راه اندازی خواهد شد.

وی ادامه داد: هم اکنون کوره‌های این واحد روشن است و طی روزهای آ‌ینده شاهد بارگیری خوراک به واحد تقطیر خواهیم بود، همچنین واحد شیرین سازی نفتا نیز تا بیستم اسفند وارد مدار می‌شود.

دوستی درباره زمان تولید بنزین و افتتاح واحد بنزین سازی فاز دوم این پالایشگاه گفت: واحد تولید بنزین فاز دوم این پالایشگاه تا اردیبهشت ماه سال آینده کامل خواهد شد. همان طور که گفتم بخش واحد شیرین سازی نفتا مرتبط با واحد بنزین سازی در اسفند ماه به بهره برداری خواهد رسید، واحد سی سی آر هم به خاطر توالی فرآیندها باید منتظر افتتاح واحد شیرین سازی نفتا باشد. طبق برنامه ریزی‌های انجام شده واحد سی سی آر بعد از واحد شیرین سازی نفتا در اردیبهشت ماه به بهره برداری می‌رسد تا فرآیند بنزین سازی در فاز دوم این پالایشگاه کامل شود.

وی تصریح کرد: گوگرد بنزین تولید شده در فاز اول این پالایشگاه 5 دهم درصد است این موضوع فراتر از انتظارات ما بوده و ما را شگفت زده کرده است. این بحث نشان دهنده کیفیت بالای بنزین تولیدی در این پالایشگاه است.

 رئیس پیمانکاری پالایشگاه ستاره خلیج فارس میزان استفاده از توان داخل در این پالایشگاه را 70 درصد اعلام کرد و گفت: 67 درصد مهندسی این پالایشگاه ایرانی است میزان استفاده از ظرفیت کالاهای داخلی نیز نزدیک به 70 درصد برآورد شده  است، البته مهمترین تجهیزات خریداری شده از خارج از کشور کمپرسورهای پالایشگاه است که در این زمینه کشور دارای ضعف است از این رو لازم است تا صنعتگران و مهندسان ایرانی اهتمام ویژه‌ای به این بخش داشته باشند.

دوستی درباره وضعیت تأمین تجهیزات مورد نیاز این پالایشگاه نیز گفت: تمامی تجهیزات پالایشگاه ستاره خلیج فارس خریداری شده و هیچ کمبودی وجود ندارد به طوری که حتی تجهیزات فاز سوم نیز خریداری و تأمین شده است و تنها سه عدد از کمپرسورهای آن وارد کشور نشده که آنها هم از چین به مقصد ایران در حال بارگیری و حمل است. البته تجهیزات فاز دوم این پالایشگاه به صورت کامل در کارگاه مستقر است.

نیاز 800 میلیون یورویی ستاره خلیج فارس برای راه اندازی صد درصدی 

پالایشگاه‌های میعانات گازی ستاره خلیج فارس که قرار بود با سه میلیارد و 200 میلیون یورو تکمیل شود، به علت تحریم‌ها و سوء مدیریت‌های حادث شده طی ده سال اخیر ،در مرحله تکمیل فاز نخست حدود 4 میلیارد یورو هزینه در برداشته و پیش بینی می‌شود برای تکمیل فازهای دو و سه و بهره برداری کامل از ظرفیت این پالایشگاه نیازمند 800 میلیون تا یک میلیارد یوروی دیگر اعتبار باشد.

رئیس پیمانکاری پالایشگاه ستاره خلیج فارس درباره زمان اعطای تسهیلات 260 میلیون یورویی مورد نیاز این پالایشگاه که مقرر شده از صندوق توسعه ملی تأمین شود، گفت: تمام تلاش ما در مجموعه قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء، سهامداران پالایشگاه و مسئولان صندوق توسعه ملی این است که تأمین اعتبار هرچه سریع‌تر انجام شود. در این باره رئیس جمهور دستور ویژه‌ای صادر کرده و پس از آن مسئولان صندوق به فوریت ،تحقق این موضوع را در دستور کار قرار دادند از این رو به ما قول داده‌اند که اولین پرداخت در بهمن ماه امسال صورت بگیرد با این شرایط عملیات پروژه در حال اجراست و مسئولان وزارت نفت در این زمینه مساعدت‌های لازم را داشته‌اند به طوری که تاکنون شرکت ملی پالایش و پخش و وزارت نفت از اعتبارات داخلی خود کمک‌های بسیاری به این پروژه کرده‌اند تا بتوانیم قبل از عید نوروز خبرهای خوشی برای ملت ایران داشته باشیم.

علیرضا صادق آبادی مدیر عامل شرکت ملی پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی در نخستین نشست خبری که در روز یکشنبه سوم دی ماه برگزار شد، اعلام کرد: راه اندازی فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس به کمتر از 100 میلیون اعتبار نیاز خواهد داشت.

وی با بیان اینکه در چند ماه گذشته مدیر عامل ،هیئت مدیره و کارکنان پالایشگاه ستاره خلیج فارس توانسته‌اند تولید بنزین را به تثبیت برسانند، افزود: از رقم میانگین روزانه 3.5 میلیون لیتر در مهر ماه امسال به 8.8 میلیون لیتر در آبان و 10 میلیون لیتر بنزین یورو4 در آذر ماه رسیده‌ایم.

صادق آبادی ادامه داد: فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس به طور کامل در آذر ماه راه اندازی شد اما به دلیل قطع برق 4 تا 5 روز ،این فاز مدتی از کار افتاد از این رو از این فرصت توقف فعالیت استفاده کرده و بخش‌هایی از فاز دوم را راه اندازی کردیم.

مدیر عامل شرکت ملی پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه هم اکنون در این پالایشگاه به تولید روزانه 12 میلیون لیتر بنزین یورو4 رسیده‌ایم، گفت: در حال حاضر با کیفیت‌ترین بنزین کشور در پالایشگاه ستاره خلیج فارس تولید می‌شود.

وی ادامه داد: در نظر داریم فاز دوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس را برای تولید زودهنگام آماده و سه واحد آن را راه اندازی کنیم.

صادق آبادی گفت: یوتیلیتی‌ها برای هر سه فاز به تثبیت رسیده، میزان برق، بویلرها و... آماده شده و پانچ‌های موجود هم برطرف شده است.

مدیر عامل شرکت ملی پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی افزایش تولید بنزین کشور را بسیار مهم دانسته و گفت: این پروژه با راه اندازی فاز دوم به درآمد خوبی خواهد رسید که می‌تواند سرمایه راه اندازی فاز بعدی خود را تأمین کند.

وی تصریح کرد: با راه اندازی فاز نخست به ایجاد درآمدی 30 درصدی از آن رسیده‌ایم اما امکان بازپرداخت آن وجود ندارد، فاز دوم به منابع مالی نیاز دارد که نگران تأمین آن نیستیم چرا که با تکمیل فاز دوم شاهد ایجاد ثروت خواهیم بود.

صادق آبادی در پایان گفت: همه تجهیزات مورد نیاز سفارش داده و دریافت شده است.

گفتنی است؛این پالایشگاه در راستای استفاده حداکثری از تولیدات میعانات گازی استحصال شده در پالایشگاه‌های پارس جنوبی و به منظور پرهیز از خام فروشی، خودکفایی در تولید بنزین با کیفیت، ایجاد ارزش افزوده بالاتر و افزایش درآمد ناخالص ملی در منطقه‌ای راهبردی از لحاظ دسترسی آزاد به امکانات و تأسیسات بندری احداث شده است. خودکفایی کشور در واردات بنزین و وابسته نبودن به بیگانگان حرکت به سوی صادرات، ایجاد اشتغال و جلوگیری از خام فروشی و تبدیل نفت به عنوان کالای استراتژیک به فرآورده‌های باارزش‌تر، تبدیل ایران به قطب تولید و صادرات بنزین در حوزه خلیج فارس، ایجاد فرصت‌های ویژه اقتصادی در عرصه تجارت نفت و گاز منطقه و کمک به بهبود شاخص‌های محیط زیست و کنترل آلایندگی‌های صنعتی در ایران از دستاوردهای اجرای پالایشگاه ستاره خلیج فارس است که امید می رود با راه اندازی زودهنگام هر سه فاز آن به تحقق اهداف فوق دست یابیم.