مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، درباره مذاکرات قراردادی با شرکت‌های بین‌المللی، اولویت‌های بالادستی و تلاش‌های این شرکت در مسیر توسعه، با نشریه اویل اند گس یر گفت‌وگو کرده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اوپکس، متن این گفت‌وگو با علی کاردر به شرح ذیل است:
پیشرفت شرکت ملی نفت ایران در مذاکره با شرکت‌های اکتشاف و تولید چگونه بوده است و معرفی راهبردهای ازدیاد برداشت، چه جایگاهی در این مذاکرات دارد؟
شرکت ملی نفت کار خود را با امضای تفاهم‌نامه با چند شرکت با هدف به اشتراک گذاشتن اطلاعات درباره فرصت‌های موجود در بخش هیدروکربوری ایران آغاز کرد. اطلاعات در قالب توافق همکاری به این شرکت‌ها ارائه شد. این شرکت‌ها پیشنهاد توسعه خود را بر اساس بررسی‌های فنی‌شان، ارائه کردند.
شرکت ملی نفت، اهمیت راهکارهای ازدیاد برداشت را به شرکت‌های علاقه‌مند توسعه میدان‌هایی که ازدیاد برداشت برای آنها راهبردی تشخیص داده شده، منتقل کرده است. بیشتر پیشنهادهای فنی که ثبت شده‌اند، بعد ازدیاد برداشت را در بر داشته‌اند. این راهکارها فرصتی مهم برای افزایش تولید ایران است.
پس از تأیید پیشنهاد فنی شرکت‌ها برای طرح توسعه میدان‌ها، شرکت‌های منتخب وارد مرحله بعد می‌شوند که شامل مذاکره و نهایی کردن قراردادهای نفتی ایران است. مرحله سوم و نهایی، جنبه تجاری خواهد بود که شاهد امضای قرارداد از طریق مناقصه یا مذاکره مستقیم می‌شود.
آیا قرارداد امضا شده با توتال به عنوان نقطه استناد برای شرکت ملی نفت و شرکت‌های بین‌المللی به کار گرفته خواهد شد؟
چارچوب توافق با توتال امکان درک بهتر بین‌المللی را از رویکرد کشور نسبت به همکاری و راهبردهایی که ایران می‌تواند به همه پیشنهاد و ارائه کند، فراهم کرده است. آنها همچنین کارگروه‌هایی برگزار و از شرکت‌های بین‌المللی برای حضور در آنها دعوت کرده‌اند. این راهبردهای توسعه و فرآیندهای واگذاری، بهویژه اهداف قراردادهای نفتی ایران (قراردادهای جدید نفتی) را برای همه روشن‌تر کرد. شرایط کلی، ساخت و الگوی قراردادهای بالادستی ایران برای نفت و گاز، همچنین از سوی هیئت وزیران تصویب شده که انتظارهای ما را در زمینه‌های تولید داخلی، حمایت از شرکت‌های اکتشاف و تولید و EPC داخلی و روش‌های انتقال فناوری به مؤسسه‌های پژوهشی و دانشگاه‌های ایران شفاف می‌کند.
مزیت قراردادهای EPCF صنعت نفت ایران چیست؟
قراردادهای جدید نفتی، قراردادهایی بلندمدت هستند و این پروژه‌ها ممکن است برای توسعه و عملیات تولید تا ۲۰ سال ادامه داشته باشند. به غیر از میدان‌های انتخاب شده برای قراردادهای جدید نفتی، طرح‌های کوتاه‌مدتی نیز وجود دارند که حداکثر دو تا سه سال برای اجرا به زمان نیاز دارند و در قالب قراردادهای EPCF، برای توسعه ارائه شده‌اند.
مناقصه برای این قراردادها در آینده نزدیک برای پیمانکاران EPC داخلی برگزار می‌شود که این طرح‌ها را در قالب کنسرسیوم مشترک با شریکانی که ممکن است خارجی باشند، در دستور کار قرار می دهد. با این همه، تنها شرکت‌های ایرانی می‌توانند هدایت این کنسرسیوم‌های مشترک را در اختیار داشته باشند، زیرا هیچ فناوری خاصی در این چارچوب لازم نیست و بررسی مخزن و مهندسی از سوی شرکت ملی نفت ارائه می‌شود، در حالی که پیمانکار مسئول اجرای بازسازی و فرآیندهای عملیاتی همچون حفاری، لوله‌گذاری، بازسازی واحدهای تولید و نمکزدایی خواهد بود.
بسته‌های طرح نیز آماده هستند و ارزش آنها حداکثر ۲۰۰ میلیون تا ۳۰۰ میلیون دلار برای هر پروژه خواهد بود. برای این طرح‌ها، شرکت ملی نفت دریافت همه مجوزهای لازم از شورای اقتصاد را در برنامه دارد. پیمانکاران با هیچ ریسکی در زمینه بازپرداخت رو‌به‌رو نیستند، زیرا پرداخت‌ها به طور کامل از سوی شرکت ملی نفت تضمین شده است. ما برای تأمین مالی این طرح‌ها به طور عمده از راه منابع مالی ارائه شده از سوی بانک‌ها و صندوق توسعه ملی تلاش کرده‌ایم و بقیه از سوی پیمانکار تأمین خواهد شد که در دو تا سه سال برگردانده می‌شود.
هر طرح به چند مرحله ساخت تقسیم شده و هر گاه هر مرحله تکمیل شود، بخشی از هزینه‌های آن بلافاصله به پیمانکار پرداخت و باقی مانده طی دو یا سه سال به پیمانکار پرداخت می‌شود. همانگونه که اشاره کردم، بسته‌ها آماده هستند و پس از اخذ مجوزهای قانونی، مناقصه‌ها به طور رسمی در آینده نزدیک اعلام می‌شوند.
ایران ۲۲ میدان مشترک با هفت کشور همسایه دارد. از میان اینها، ۱۷ میدان نفتی هستند. کدام میدان‌ها اولویت دولت هستند؟
میدان‌های مشترک در مجموع اولویت هستند. این طرح‌ها تجربه‌ای مطلوب خواهند بود، بهویژه برای شرکت‌های خارجی تا درباره ظرفیت تولید ایران و فرصت‌های سرمایه‌گذاری اطلاعات به دست آورند.
آزادگان، یادآوران، یاران، آذر، چنگوله، سهراب و پایدار غرب، از جمله مهم‌ترین میدان‌ها هستند که آزادگان، یادآوران، آذر و چنگوله میدان های بزرگ‌تری هستند. اینها میدان‌های مشترک با عراق هستند و در غرب رودخانه کارون واقع شده‌اند و در قالب قرارداد جدید نفتی توسعه می‌یابند. پس از آن، میدان‌های آب تیمور و منصوری در شرق کارون هستند. سپس ما برای توسعه در میدان‌های بزرگ‌تر تلاش خواهیم کرد.
پیشرفت مذاکرات در میدان آزادگان چطور است؟
چند شرکت شناخته شده اروپایی و آسیایی به این میدان علاقه دارند و پیشنهادهای فنی خود را ارائه داده‌اند. برخی از این پیشنهادها از سوی شرکت ملی نفت رد شده‌اند که در آنها ایرادها مشخص شده و در حال بازبینی است.
شرکت ملی نفت بسیار امیدوار است که مرحله تجاری این طرح هر چه زودتر آغاز و مناقصه برگزار شود. بسته‌های مالی نیز آماده خواهند شد و بخشی از ویژگی‌های فنی قرارداد خواهند بود.
الگوهایی آماده شد تا توازنی مناسب میان بسته‌های مالی و فنی برقرار شود. بهترین الگو، برنده خواهد شد. مشاوران بین‌المللی این الگوها را بررسی و پایداری و جنبه‌های فنی آنها را تحلیل کرده‌اند.
ویژگی‌های مالی اصلی در مذاکرات این قرارداد چه هستند؟
ما بر اساس همه دانسته‌های خود درباره جنبه‌های فنی و سرمایه‌گذاری، مذاکره می‌کنیم. سازوکار بسیار روشن است. ما تنها ارقام مربوط به قیمت، هزینه‌های بانکی و برخی موارد دیگر را می‌خواهیم. آنها تنها دو یا سه رقم هستند و مشخص کردن آنها برای شرکت‌های بین‌المللی بسیار آسان است، زیرا آنها مذاکره کرده‌اند و می‌دانند ما کدام پیشنهادهای فنی را پذیرفته‌ایم و برآورد سرمایه‌گذاری را نیز می‌دانند. آنها می‌توانند با فرمول ما، بازگشت سرمایه را از دیدگاه فنی به راحتی محاسبه کنند و با آگاهی از این که ما می‌توانیم با فرمول خود درباره جنبه‌های فنی به راحتی ارزیابی داشته باشیم، می‌توانند ارقام مربوط به قیمت را ارائه کنند.
از جنبه فنی، ما به مجموع تولید مدنظر در دوران حیات ۲۰ ساله طرح نگاه می‌کنیم که پیش از مناقصه روشن است.
ظرفیت تولید میدان آزادگان چقدر است؟
اکنون ضریب بازیافت میدان حدود ۶ درصد است، اما برنامه داریم که آن را به ۲۰ درصد برسانیم. با فناوری ازدیاد برداشت ظرفیت تولید این میدان می‌تواند به ۶۰۰ هزار بشکه در روز برسد. با فناوری کنونی می‌توانیم به ضریب برداشت ۱۰ تا ۱۲ درصد دست یابیم و در آینده با فناوری های بهتر می‌توانیم به رقم‌های بالاتر برسیم.
استفاده از فناوری ازدیاد برداشت در کدام میدان‌ها برای شرکت ملی نفت اولویت دارد؟
پس از آزادگان و یادآوران، میدان‌های منصوری، اهواز، مارون و کوپال اولویت دارند. هم اکنون عملیات جاری افزایش برداشت در میدان‌های مارون و آغاجاری در جریان است که در آنها گاز تزریق می‌کنیم. اکنون ما از تزریق گاز استفاده می‌کنیم، زیرا گاز کافی داریم، اما باید تزریق آب را نیز توسعه دهیم. ما در حال بررسی گزینه‌های انتقال آب از خلیج فارس به خشکی هستیم.
برخی میدان‌ها گزینه‌های بسیار خوبی برای تزریق آب هستند. برای نمونه، در میدان اهواز ما اکنون از روش‌های سنتی تولید استفاده می‌کنیم، تزریق آب در لایه بنگستان این میدان گزینه خوبی است. همچنین برای نمونه، در حال انتقال گاز پارس جنوبی، به میدان آغاجاری برای تزریق هستیم.
شرکت ملی نفت برای تنوع بخشی به فعالیت‌های خود در زنجیره ارزش نفت و گاز چگونه اقدام می‌کند؟
ما تمایل داریم به اقدام‌های خود تنوع بخشیم.
به طور مثال در پروژه جاسک، ما مناقصه‌ای برای احداث مخازن ذخیره‌سازی به ظرفیت ۱۰ میلیون بشکه در قالب قرارداد ساخت-بهره‌برداری-انتقال (بی‌اواو) برای سرمایه‌گذاری مستقیم برگزار کرده‌ایم. این پروژه همچنین شامل برخی تأسیسات فراساحلی (SPM) می‌شود.
برای پروژه ایران ال‌ان‌جی در حال مذاکره با شرکت‌های اروپایی و آسیایی هستیم. برخی از آنها برای سرمایه‌گذاری مستقیم در طرح تمایل دارند و دیگران قصد دارند در قراردادهای EPCF مشارکت کنند و بعضی می‌خواهند توافق‌های برداشت (آفتیک) امضا کنند. این قراردادها برای ورود به بازار ال‌ان‌جی برای ما بسیار مهم هستند، زیرا عرضه ال‌ان‌جی اکنون فراتر از تقاضای آن است و بنا بر این، بازار فروشندگان به شمار می‌آید. یافتن شرکتی که سرمایه‌گذاری مستقیم تزریق کند، برای ما در این پروژه اولویت است.
توسعه میدان‌های نفتی در چارچوب قراردادهای جدید نفتی همچنین به این معناست که تولید گاز و ال‌ان‌جی نیز افزایش خواهد یافت و این حجم می‌تواند به بخش پایین‌دستی و پروژه‌های پتروشیمی اختصاص یابد.
میدان‌های کیش، فرزاد، پارس شمالی، گلشن و فردوسی منابع عظیم گاز دارند که اکنون نیازی به استفاده از آنها نداریم. با این همه، می‌توانیم این میدان‌ها را به پروژه‌های ال‌ان‌جی و ان‌جی‌‌ال پیوند بزنیم تا بتوانند سرمایه دریافت کنند. در آن صورت دو قرارداد جداگانه وجود خواهد داشت که یک قرارداد برای توسعه بالادستی و یک قرارداد دیگر برای هدایت سرمایه‌گذاری مستقیم در توسعه پایین‌دستی خواهد بود.
برای ساخت تجهیزات با فناوری پیشرفته می‌توانیم از تشکیل یک کنسرسیوم مشترک برای تولید این تجهیزات در ایران حمایت کنیم. بسیاری از شرکت‌های خارجی تمایل دارند در ایران تولید کنند، اما نمی‌دانند چطور وارد بازار شوند. می‌توانیم در این زمینه کمک کنیم. آنها می‌توانند افزون بر تأمین نیاز بازار داخلی، منطقه را نیز به طور گسترده‌تر پوشش دهند.
هزینه تولید کالا در ایران همانند هزینه تولید نفت و گاز پایین است. هم‌اکنون مجموع تولید نفت و گاز ما به حدود ۸ میلیون بشکه معادل نفت می‌رسد و هزینه تولید نفت ما ۶۰ درصد هزینه تولید نفت آرامکو است.
چطور قصد دارید توانایی‌های مالی شرکت ملی نفت ایران را توسعه دهید؟
ما نیاز داریم که از نظر مالی راه‌حل‌های جدید را توسعه دهیم و از هر سرمایه‌گذار یا مؤسسه مالی که می‌خواهد در پروژه‌های نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کند، استقبال کنیم. ما قصد داریم اوراق مشارکت را بر پایه یک ارز خارجی منتشر کنیم، اما همچنین می‌تواند به صورت ریال با ارزش ریال در زمان صدور خریداری شوند. در تاریخ سررسید، سرمایه‌گذاران می‌توانند انتخاب کنند که ارز یا معادل ریالی آن را دریافت کنند.
اگر مؤسسه‌ای بخواهد یک بانک سرمایه‌گذاری در ایران تأسیس کند، می‌توانیم برای انجام این کار به آنها کمک کنیم. ما برای همکاری با مؤسسه‌های مالی، شرکت‌های نفتی بین‌المللی، پیمانکاران EPC، تولیدکنندگان و...، آمادگی داریم. در زمینه بیمه هم اگر یک شرکت بخواهد با یک شرکت بیمه ایرانی هماهنگ شود، ما برای حمایت از آنها آماده هستیم.