"دکتر مرتضی فیروزی" فعال اقتصادی و رئیس کمیسیون سواپ، ترانزیت و بانکرینگ اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی در خصوص رویدادهای سیاسی روز گفتگویی با پایگاه اطلاع رسانی اوپکس کرده اند که در ادامه می آید :
• حضور ایران در سوریه و سرمایه گذاری روسیه در ایران
اگر چه روسیه نیز به دنبال مهار ایران در سوریه است اما موضع سوریه می تواند این تصمیم روسیه را به تردید بکشد . روسیه ای که در دیدار با همتای اسرائیلی ضمن تاکید بر امنیت اسرائیل، می خواهد از لابی اسرائیل در جهت نزدیکی به غرب و شکستن تحریم های خود استفاده نماید .
در مورد سرمایه گذاری روسیه در ایران بر این اعتقادم که این سرمایه گذاری نه به صلاح ایران است و نه رقم 50 میلیارد دلار سرمایه گذاری روسیه در صنعت نفت ایران واقعی است به دلیل اینکه در شرایط حساس کنونی تنها راه و احتمالا شانس ایران از برون رفت این تحریم های جدید خصوصا چهارم نوامبر آن است که اتحاد چین، روسیه و اروپا به برجام متعهد باشند و اگر ایران تمام توان خود را به سمت شرق سوق دهد، حمایت اروپا را از دست داده و باعث نزدیکی اروپا به امریکا خواهد شد و این همان هدفی است که ترامپ از بدو ریاست جمهوری مدنظر داشته است که اگر این اتفاق بیفتد تحریم های موفقی برای امریکا خواهد بود .
موضوع مهم دیگر در این شرایط، سرمایه گذاری اروپا بر روی گاز ایران است که سعی دارند این اتفاق ایجاد نشود و امریکا بتواند تا سال 2020 با همراهی قطر، بزرگترین صادرکننده LNG در جهان شوند و اروپا را از لحاظ انرژی در اختیار بگیرند و برای این کار پایلوت خود را در لهستان نیز قرار داده اند .
با توجه به اینکه ایران 18 درصد منابع شناخته شده گاز جهان را در اختیار دارد و اروپا نیز با توجه به حوادث کریمه و اوکراین می خواهد از زیر یوغ گاز روسیه خود را آزاد کند و از سوی دیگرنمی خواهد انرژی خود را از امریکایی که رقیب آینده اش است تامین کند .
این گونه تنش ها با هدف تضعیف گاز ایران صورت می گیرد .
اینها موانعی هستند که باعث شده است ایران نتواند تمامی تخم مرغ های خود را در سبد روسیه ای که رقیب تجاری گاز او نیز محسوب می شود بگذارد . روابط ایران و روسیه دچار چالش ها و فراز و نشیب های متعددی در این سالها بوده است و روابط اقتصادی به اندازه روابط نظامی رشد حداقلی داشته است . در طی 10 سال گذشته مجموع روابط تجاری ایران و روسیه رقمی حدود 20 میلیارد دلار است که سالی دو میلیلارد دلار را در بر گرفته است . این ارقام در شرایطی است که روابط تجاری روسیه و ترکیه با همه اختلافات ایدئولوژیک و حضور ناتو در ترکیه بین 30 تا 40 میلیارد دلار در سال است .
• تحریم های اگوست و نوامبر
این تحریم ها که مورد نظر امریکا است و خصوصاً در تحریم نوامبر نفت ، کشتیرانی ، بیمه و تمام مستئل بانکی ما را مورد هدف قرار داده است بستگی به چند پارامتر دارد که در نقطه نخست حمایت مشترک اروپایی ها ، چین و روسیه می تواند امید بخش باشد کلا باید توجه داشت که سه سناریو قابل پیش بینی از سوی امریکا و متحدینش در مورد ایران مدنظر است ، تغییر رفتار رهبران نظام جمهوری اسلامی ، سرنگونی نظام و سناریوی سوم مطابق با گفته آقای ظریف سرنگونی رژیم و تجزیه ایران.
شخص ترامپ به دنبال تغییر رفتار رهبران سیاسی ایران است، گزینه دوم مدنظر اطرافیان ترامپ از جمله پمپئو و بولتون بوده و گزینه آخر آرزوی سیاسی تعدادی از کشورهای منطقه و اسرائیل است چرا که امریکا به دنبال تغییر جغرافیای سیاسی ایران و حتی منطقه نبوده است . در مثالی آشکار افغانستان و عراق قابل ذکر است، افغانستان همه شرایط لازم را برای تجزیه داشت اما امریکا با تمام توان سعی داشت وحدت جغرافیایی این کشور حفظ شود . در موضوع کردستان عراق هم با آن که بارزانی با برگزاری رفراندوم سعی در جدایی داشت و اسرائیل و کشورهای اروپایی از جمله فرانسه موافق جدایی این اقلیم از عراق بودند اما امریکا چراغ سبز نشان نداد و بارزانی هم با مشکلات درون حزبی مواجه شد .
• مذاکره بی قید و شرط
رئیس جمهور امریکا در مصاحبه مشترک مطبوعاتی با نخست وزیر ایتالیا آمادگی خود را با دیدار بی قید و شرط با روحانی اعلام کرد . البته باید توجه داشت این جمله خیلی هم تازه نیست مذاکرات بی قید و شرط و رابطه با قید و شرط، شرایط را برای ابراز تمایل به این درخواست ها مشکل می کرد چرا که ایران نمی دانست این مذاکرات صرفا تنش زدایی است و یا محور مذاکرات به سمت رابطه ای سرد و یا عادی سازی رابطه سوق داده می شود به هر حال هر هدفی که از این گفته ها نشات گرفته شود اصولا در شرایط حساس اقتصادی که ایران با آن درگیر است رد کردن عجولانه و شتابزده درخواست امریکا به مذاکرات، منافع ملی را به خطر خواهد انداخت .
مناسب ترین تمهیدی که پیشنهاد می شود با رفتار دیپلماتیک و سیاسی توام با آرامش، مدیریت ویژه ای در مورد این مذاکرات ایجاد شود که منجر به آرامش بازار گردد و در حالی که ماهها با چهار نوامبر که تحریم های بسیار کشنده ای ایجاد خواهد کرد فاصله داریم باید طی این زمان راهبرد مناسبی برای کنترل اوضاع جاری و آینده اقتصادی کشور تدارک ببینیم .