بیش از یک ماه از نخستین عرضه نفت خام در بورس پس از سال‌ها می‌گذرد. اتفاقی که هرچند جزئیات آن از جمله اطلاعات خریداران محفوظ مانده، اما موفق به نظر می‌رسد؛ به‌طوری که حدود یک میلیون بشکه نفت خام در دو مرحله در بورس عرضه شد و مورد استقبال بخش خصوصی قرار گرفت. این روال قرار بود هر یکشنبه تکرار شود اما فعلا متوقف شده و به گفته یک کارشناس ارشد حوزه انرژی، بعد از اجرای تعهدات فروش نفت وزارت نفت از سر گرفته خواهد شد.
به گزارش اوپکس به نقل از ایسنا، ششم آبان‌ماه امسال برای نخستین بار یک میلیون بشکه نفت خام سبک در بورس انرژی عرضه شد که در نهایت سه خریدار ۲۸۰ هزار بشکه نفت به قیمت هر بشکه ۷۴ دلار و ۸۵ سنت را معامله کردند. دومین عرضه نیز در بیستم آبان‌ماه صورت گرفت و ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام سبک ایران به قیمت هر بشکه ۶۴.۹۷ دلار بهفروش رسید .اتفاقی که پای بخش خصوصی را به فروش نفت باز کرد و نفتی‌ها رضایت خود را از این اتفاق ابراز و اعلام کردند که این فرآیند ادامه‌دار خواهد بود. از سوی دیگر بورسی‌ها نیز اعلام کردند این عرضه‌ها به‌طور منظم انجام می‌شود که با این کار بخش خصوصی بتواند وارد معاملات نفت خام شود.
اتفاقی که بعد از عرضه نفت در بورس افتاد این بود که قیمت جهانی نفت به‌طرز چشم‌گیری سقوط کرد و حتی به حدود ۵۹ دلار هم رسید. موضوعی که باعث ایجاد این ابهام شد که آیا خریداران نفت در بورس متضرر شده و باعث دلسردی بخش خصوصی از مشارکت در صادرات نفت خواهد شد؟
کاهش قیمت نفت باعث ضرر خریداران نفت بورسی می‌شود؟
در این راستا، رضا پدیدار - کارشناس ارشد حوزه انرژی و عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران، با بیان این‌که تفاوت قیمت نفت در زمانی که نفت خام در بورس عرضه شد، با زمان حال و کاهش آن باعث ضرر خریداران نمی‌شود، به ایسنا توضیح داد: فرآیند بورس به این صورت است که هرکسی در هر مقطعی که نفت را خریداری می‌کند یا مصرف‌کننده نهایی است و یا این‌که از طرف مصرف‌کننده نهایی خریداری می‌کند. به‌همین دلیل هرکسی که از بورس نفت می‌خرد، باید قرارداد خود را با پالایشگاهی که مصرف‌کننده نفت است، ارائه دهد یا از طرف پالایشگاه سفارش داشته باشد.
وی با تاکید بر این‌که این موضوع که خریداران نفت خام در بورس دچار ضرر شدند، یک سوءتفاهمی است که به آن دامن زده شده، توضیح داد: هر خریداری که نفت خام خریداری می‌کند، باید هم کد بورسی داشته باشد و هم یک قرارداد با پالایشگاه مورد نظر که نشان دهد می‌خواهد نفت را به کدام پالایشگاه بدهد. به‌عبارت کلی، از یک طرف که نفت را در بورس خریداری می‌کند، از طرف دیگر نفت را هم‌زمان با همان نرخی که خریداری کرده، همراه با سود آن به پالایشگاه خریدار ارائه می‌کند؛ بنابراین کسی ضرر نمی‌کند.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی در ادامه از رضایت بخش خصوصی از عرضه نفت خام در بورس خبر داد و گفت: اگر نفت خام مجدد در بورس عرضه شود، مورد استقبال این بخش قرار خواهد گرفت. تعداد خریداران تاکنون بیش‌تر شده است.
عرضه بعدی کی است؟
پدیدار درباره زمان عرضه بعدی نیز اظهار کرد: وزارت نفت در زمینه فروش نفت خام تعهداتی دارد که باید تا پایان ماه دسامبر آن‌ها را اجرایی کند. تعهداتی که قراردادهای فروش آن در سه ماه گذشته امضا شده است و موقع تحویل آن رسیده است. این فرآیند تا ۲۰ دسامبر صورت می‌گیرد و حساب‌ها تا بعد از پنجم ژانویه بسته می‌شود؛ زمانی که تعهدات اجرایی شد مجددا نفت خام در بورس به صورت هفتگی عرضه خواهد شد.