مدیرعامل بازرگانی پتروشیمی با اشاره به وضع تعرفه‌های آنتی دامپینگ علیه محصولات پتروشمی ایران در چین و ترکیه خواستار تشکیل اتحادیه محصولات پتروشیمی برای مدیریت یکپارچه صادرات و قیمت‌گذاری صحیح محصولات ایرانی شد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، شرکت بازرگانی پتروشیمی PCC بیش از 20 سال پیش برای تجمیع صادرات محصولات پتروشیمی ایران در قالب یک شرکت دولتی تاسیس شد و پس از گذشت دو دهه با در انحصار گرفتن همه صادرات چند میلیارد دلاری محصولات پتروشیمی ایران تبدیل به یکی از بزرگترین برندهای صنعت پتروشیمی جهان و بزرگترین برند ایرانی شد.
ارزش صادرات محصولات این شرکت سالانه کمتر از 10 میلیارد دلار است و مدیران آن معتقدند می‌توانند محصولات پتروشیمی را با بیشترین قیمت و کمترین هزینه صادر کنند. پس از خصوصی‌سازی واحدهای پتروشیمی، اغلب این واحدها و به عبارت دقیق‌تر سهامداران عمده آنها با راه‌اندازی واحدهای مستقل بازرگانی راسا به فروش و تجارت محصولات خود اقدام کردند.
بخش بزرگ سهام بازرگانی پتروشیمی یعنی سهام مدیریتی این شرکت نیز به بخش خصوصی واگذار شده و 45 درصد سهم باقیمانده دولتی نیز به هلدینگ خلیج فارس واگذار شده است و پس از واگذاری هلدینگ خلیج فارس، مالکان هلدینگ خلیج‌فارس عملا این بخش از سهام شرکت را در اختیار خواهند گرفت.
فارس پیش از این در گزارشی از تلاش یک شبکه فساد برای قبضه صادرات محصولات پتروشیمی و حذف بزرگترین برند ایرانی از بازارهای جهانی برای تحقق نیت خود پرده برداشته بود. خبرگزاری فارس برای اطلاع‌رسانی درباره ظرفیت‌های این برند ملی و همچنین جست‌وجوی راهی برای صیانت از داشته‌ها و دست آوردهای کشور در صنعت پتروشیمی گفت‌وگویی را با مصطفی طهرانی صفا، مدیرعامل بازرگانی پتروشیمی ترتیب داده است. گفته می‌شود علیرغم قرار گرفتن نام بازرگانی پتروشیمی در لیست تحریم‌ها به دلیل سهام دولت در این شرکت، این شرکت بر خلاف شرکت ملی نفت تا کنون مشکلی در صاردات محصولات و بازگرداندن پول آنها به کشور نداشته است.
طهرانی صفا در این گفت‌وگو، به برخی شبهات درباره فعالیت بازرگانی پاسخ داده و پیشنهاداتی را درباره جلوگیری از ایجاد رقابت منفی بین تولیدکنندگانی ایرانی محصولات پتروشیمی مطرح کرده است. متن این گفت‌وگو را به اتفاق مرور کنیم:
فارس: بازرگانی پتروشیمی به عنوان یکی از معتبرترین برندهای ایرانی در بازار تجارت جهانی شناخته می شود. بازرگانی پتروشیمی چطور به این موقعیت دست یافته و در حال حاضر چه ظرفیت هایی در تجارت جهانی و داخلی در اختیار دارد؟
طهرانی صفا: شرکت بازرگانی پتروشیمی پس از افزایش تولیدات صنعت پتروشیمی کشور بعنوان یک شرکت تخصصی در زمینه بازرگانی و فروش محصولات پتروشیمی در بازارهای داخلی و خارجی در سال 1369 تاسیس و در سال 1388 در راستای اهداف اصل 44 قانون اساسی کشور با واگذاری بیش از 52 درصد سهام آن به کنسرسیوم شرکت سرمایه گذاری ایران و شرکاء به عنوان یک شرکت خصوصی و شریک تجاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی فعالیتهای خود را آغاز نموده است.
شرکت بازرگانی پتروشیمی علاوه بر انجام وظایف اولیه، در مواردی چون تامین منابع مالی خارجی برای طرح های پتروشیمی، کمک به تنظیم بازار داخلی، بهبود وضعیت لجستیکی صنعت پتروشیمی، ایجاد نام تجاری و برند معتبر و شناخته شده جهانی و آموزش پرسنل متخصص به استناد تجربه 22 ساله خود بسیار موفق عمل نموده است.
شرکت بازرگانی پتروشیمی درحیطه اصلی فعالیت خود (فروش محصولات پتروشیمی)، در بازار داخلی اهتمام اصلی را همواره بر تامین کامل نیاز بازار و همراهی با سیاست ها و منافع ملی گذاشته و در خارج از کشور ضمن صادرات به بالاترین قیمت ها در برخی محصولات اصلی صنعت پتروشیمی ایران مانند پلی اتیلن، متانول، آروماتیک ها و غیره موفق به کسب سهم بازار قابل توجه از بازارهای مهم چین، اروپا، هند و ترکیه شده است.
به نحویکه عملکرد موفق و رتبه بالای ایران (اول تا سوم در محصولات مختلف) در صادرات محصولات پتروشیمی مورد اذعان نشریات معتبر جهانی و رقبای معظم خارجی در طی سالهای گذشته قرار گرفت.
باید اشاره کنم که تاسیس شرکت بازرگانی پتروشیمی در راستای دیدگاه وزارت محترم نفت مبنی بر ضرورت حفظ یکپارچگی، ایجاد هم افزایی و توسعه شرکت های تخصصی که در بخش های مهندسی، عملیات، لجستیک، بازرگانی و غیره به کل صنعت ارائه خدمات نمایند، در دستور کار قرار گرفت.
حاصل اینگونه اقدامات نیز رشد سریع صنعت پتروشیمی، ایجاد بسترهای لازم، تامین آسان منابع (خصوصاً منابع مالی)، کاهش قابل توجه هزینه ها، حذف رقابتهای کاذب داخلی، کسب بیشترین منافع در برابر رقبای خارجی و پرورش نیروی کار متخصص شد.
*آمادگی بازرگانی پتروشیمی برای واردات قطعات مورد نیاز پتروشیمی‌ها
فارس: این ظرفیت ها با توجه به شرایط تحریم می تواند به صنعت نفت به صورت عام و صنعت پتروشیمی بصورت خاص کمک کند؟
طهرانی صفا: شرکت بازرگانی پتروشیمی علاوه بر امور بازرگانی، پتانسیل های منحصر به فردی در بخش های لجستیک، مالی، تامین نیازهای صنعت و غیره در شرایط تحریم دارد که امکان ارائه جزئیات آن در این مصاحبه وجود ندارد. تنها به عنوان نمونه باید اشاره کنم که پس از اعمال تحریم های جدید در مورد بیمه کشتی های صادراتی، شرکت بازرگانی پتروشیمی علاوه بر تامین کشتی برای مجتمع های همکار، نسبت به اخذ کشتی برای مجتمع های با عملیات بازرگانی مستقل نیز اقدام نموده و کمک زیادی به حفظ سطح تولید صنعت پتروشیمی کشور داشته است.
لذا شرکت بازرگانی پتروشیمی آمادگی انجام هرگونه همکاری با فعالان صنعت پتروشیمی کشور اعم از صادرات کارگزاری، خرید محصولات تولیدی، تامین کشتی و لجستیک، ارائه خدمات مالی، سرمایه گذاری مشترک، تامین قطعات و لوازم یدکی، واردات اقلام موردنیاز و غیره را با احترام متقابل و توجه به شرایط برد – برد را دارد.
فارس: بعد از خصوصی سازی حیطه فعالیت شرکت بازرگانی پتروشیمی چه تغییری کرده است؟
طهرانی صفا: فعالیت های شرکت بازرگانی پتروشیمی پس از خصوصی سازی بسیار گسترده شده و PCC جهت انجام رسالت ملی خود و با توجه به توانایی ها و امکانات ویژه و منحصر به فردی که در اختیار دارد، در بخش های جدیدی وارد شده است.
یکی از این بخش‌ها سرمایه گذاری گسترده در طرح ها و مجتمع های صنعت پتروشیمی کشور با هدف تسریع در عملیات اجرایی و راه اندازی طرح های جدید و تخصیص بخشی از منابع حاصل از صنعت به پروژه های آن است که «گروه پتروشیمی سرمایه گذاری ایرانیان» بصورت سهامی عام نیز در این راستا تشکیل شده است.
در عین حال بازرگانی پتروشیمی به رقابت با واسطه های خارجی برای خرید محصولات پتروشیمی از مجتمع های داخلی و صادرات محصولات خریداری شده به بازارهای هدف پرداخته است تا سود حاصل از واسطه گری به داخل کشور بازگردد.
محور جدید دیگر افزایش فعالیت ها در بخش لجستیک بوده است به نحوی که پس از تحریم‌های اخیر در مورد بیمه کشتی‌ها و مشکلات برخی واحدهای تولیدی مایعات، همانگونه که ذکر شد شرکت بازرگانی پتروشیمی نسبت به تامین کشتی برای برخی مجتمع های خصوصی با عملیات بازرگانی مستقل اقدام می‌کند.
از جمله دیگر فعالیت‌ها می‌توان به حضور در صنایع بالادستی و تجارت فرآورده های نفتی با تاسیس یک شرکت مستقل و گسترش فعالیتهای برون مرزی از طریق سرمایه گذاری و JOINT VENTURE با شرکتهای معتبر بین المللی در بخشهای تولید و لجستیک شامل حمل و نقل، انبار و مخزن اشاره کرد.
*ایجاد ناوگان مستقل کشتیرانی پتروشیمی در گرو قراردادهای تامین محصولات
فارس: چرا بازرگانی پتروشیمی اقدام به راه اندازی ناوگان مستقل کشتیرانی نمی کند؟ با توجه به تحریم ها و قرار گرفتن نام بازرگانی پتروشیمی در لیست آنها چنین اقدامی به صرفه نیست؟
طهرانی صفا: شرکت بازرگانی پتروشیمی همواره اهمیت ویژه ای برای بخش لجستیک قائل بوده است. تاسیس شرکت حمل و نقل پتروشیمی و شرکت کشتیرانی پارس با مشارکت شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی طی سالهای گذشته تاییدی بر این ادعا است.
اما باید توجه داشت که خرید کشتی های صادراتی و توسعه ناوگان کشتیرانی نیازمند منابع مالی عظیم و حمایت ویژه تصمیم گیران صنعت پتروشیمی کشور و مجتمع های بزرگ تولیدی جهت تامین محصول و انعقاد قراردادهای بلندمدت حمل و نقل است.
در این خصوص باید یادآوری کنم که از گذشته بنا بر نیاز صنعت پتروشیمی کشور، شرکت بازرگانی پتروشیمی با انعقاد قرارداد بلندمدت با مالکان کشتی نسبت به اجاره زمانی کشتی ها اقدام می نماید. علیرغم مزایای فراوان ارائه این خدمت از سوی شرکت بازرگانی پتروشیمی برای صنعت پتروشیمی کشور، تا زمانی که معضل بیمه کشتی های صادراتی جدی نشده بود، متاسفانه این موضوع جذابیت زیادی برای مجتمع های تولیدی نداشت و بعضاً مشکلاتی درخصوص نحوه تخصیص هزینه های کشتی پیش آمده است.
در حال حاضر شرکت بازرگانی پتروشیمی نسبت به انجام مطالعات و مذاکرات اولیه درخصوص خرید و یا اجاره بلندمدت کشتی برای محصولات مختلف اقدام نموده و آمادگی هرگونه همکاری در این زمینه پس از اتخاذ تصمیمات یکپارچه و ملی را دارد.
فارس: گفتید که شرکت بازرگانی پتروشیمی در پروژه های صنعت پتروشیمی سرمایه گذاری کرده است. با توجه به حجم بالای سرمایه موردنیاز برای این سرمایه گذاری ها، منابع لازم را از کجا تامین کرده‌اید؟
طهرانی صفا: سرمایه‌گذاریهای انجام گرفته از محل منابع شرکت و بصورت نقد و اقساط بوده است و طبیعتاً اقساط مربوطه از محل عملیات بازرگانی شرکت و سود حاصله از سرمایه گذاریها تامین و پرداخت می‌شود.
*پس از توقف 2.5 ساله، فاز اول پتروشیمی ایلام تا پایان سال جاری راه‌اندازی می‌شود
فارس: در مورد پتروشیمی ایلام و مشکلات آن ابهامات زیادی مطرح است. بازرگانی پتروشیمی از چه زمانی اجرای این پروژه را برعهده گرفته است؟ این اتفاق قبل از سوء استفاده مدیرعامل قبلی بوده یا بعد از آن؟
طهرانی صفا: سوءاستفاده ذکر شده در زمان تصدی دولتی در پتروشیمی ایلام رخ داده و بازرگانی اجرای این پروژه را پس از واگذاری آن بر عهده گرفته است.
پروژه پتروشیمی ایلام به عنوان یکی از بزرگترین مجتمعهای پتروشیمی کشور بطور جدی از ابتدای سال 91 با معرفی اعضای هیات مدیره توسط مجموعه بازرگانی پتروشیمی فعالیت مجدد خود را آغاز نموده و در این راه اطلاعات و دانش و تجربه مجرب‌ترین متخصصین فعلی صنعت پتروشیمی کشور مورد استفاده قرار گرفته و بحمداله تمام جبهه های کاری پروژه بعد از یک رکود و توقفی بیش از 5/2 سال، راه اندازی گردیده و فاز 1 پروژه انشاءالله تا پایان سال راه اندازی خواهد شد و فازهای بعدی به ترتیب در حال احیاء و راه اندازی در زمانبندی طرح قرار دارند.
هم اکنون حدود 1700 نفر بطور مستقیم در پروژه اشتغال به کار دارند. کلیه تجهیزات مورد نیاز خریداری و به محل طرح از گمرکات کشور حمل گردیده است.
فارس: گفته می‌شود در تامین منابع مالی به خصوص از طرف بانک ها برای اجرای پروژه پتروشیمی ایلام با مشکلااتی مواجه بوده‌اید؟
طهرانی صفا: بالطبع اجرای چنین طرح عظیمی پس از رکود و رخوت چند ساله انرژی مضاعفی را می¬طلبد که لازم است کلیه مسئولین امر آستین همت بالا زده و بازرگانی پتروشیمی را در این راه دشوار پشتیبانی نمایند و نقش شبکه بانکی نیز در فاینانس پروژه بسیار حیاتی است.
بدلیل اینکه توقف مجدد پروژه به خاطر عدم تامین منابع مالی مورد نیاز پیش بینی شده خسارت سنگینی را به طرح، منطقه محروم استان ایلام و نهایتاً به کشور وارد خواهد آورد.
*وضع تعرفه های آنتی دامپینگ علیه محصولات پتروشمی ایران در چین و ترکیه
فارس: چرا بعد از خصوصی سازی بعضی فعالیت های بازرگانی پتروشیمی از جمله فروش داخلی و صادرات محصولات کاهش یافته است؟
طهرانی صفا: شرکت بازرگانی پتروشیمی قادر است در قالب های مختلف به صنعت پتروشیمی کشور ارائه خدمات نماید. این شرکت ، در شرایط سخت کنونی موفق شده بیشترین حجم محصولات پتروشیمی را بدون بروز هیچگونه اخلالی در تولید به بازارهای هدف صادر و منابع حاصله را به کشور منتقل نماید.
با این وجود برخی واحدهای تولیدی تمایل به استقلال عملیات بازرگانی و فروش جداگانه محصولات خود در بازارهای داخلی و خارجی دارند که باعث کاهش حجم فروش داخلی و صادراتی شرکت بازرگانی پتروشیمی شده است.
در این شرایط شرکت بازرگانی پتروشیمی بعضاً بعنوان خریدار محصولات پتروشیمی کشور وارد عمل شده و به رقابت با واسطه های خارجی پرداخته است تا حداقل شرکت های خارجی احساس آزادی عمل فراوان و امکان فشار به صنعت پتروشیمی کشور نداشته باشند.
با این وجود با تاسف فراوان باید گفت این موضوع نیز خوشایند برخی دست اندرکاران و مسئولین مجتمع های تولیدی نبوده و فروش محصولات صادراتی با شرایط مشابه، به دلالان خارجی بر همکاری با یک شرکت باسابقه ایرانی ترجیح داده می شود.
فارس: چنین شرایطی به ایجاد رقابت منفی میان صادرکنندگان ایرانی محصولات پتروشیمی ایرانی در بازارهای جهانی منجر نمی‌شود؟ درباره کاهش قیمت محصولات در بازارهای جهانی و افزایش هزینه های حمل و نقل مطالب زیادی شنیده می‌شود.
طهرانی صفا: متاسفانه در سالهای اخیر با از هم گسیختگی صنعت پتروشیمی کشور و عدم یکپارچگی در مدیریت صادرات، مشکلات زیادی به این صنعت تحمیل شده و حتی سابقه درخشان و اعتبار گذشته صنعت پتروشیمی ایران در بازارهای جهانی در برخی موارد مورد تهدید قرار گرفته است. هرچند بیان جزئیات مشکلات ناشی از عدم یکپارچگی و رقابت منفی صادرکنندگان ایرانی خود نیاز به مصاحبه چندین و چند ساعته دارد اما میتوانم بصورت اجمالی به برخی موارد اشاره کنم.
نخست آنکه رقابت منفی تولیدکنندگان ایرانی برای کسب سهم بیشتر در بازارهای هدف بعضاً موجب تهدید تولیدکنندگان آن کشورها به وضع تعرفه آنتی دامپینگ بر صادرات محصولات پتروشیمی ایران می گردد. بعنوان نمونه اخیراً مشکلاتی برای یکی از محصولات اصلی صادراتی ایران در بازارهای چین و ترکیه پیش آمد که شرکت بازرگانی پتروشیمی با مذاکرات فشرده از طریق نمایندگی های خود در شانگهای و پکن موفق به حل مقطعی مشکل در کشور چین شد. در مورد ترکیه نیز موضوع بشدت توسط دفتر PCC در شهر استانبول در حال پیگیری است.
مورد بعدی همانگونه که اشاره کردید افزایش قابل توجه هزینه حمل دریایی نسبت به سالهای گذشته بدلیل محدودیت‌های بین المللی، عدم یکپارچگی لجستیک، رقابت منفی در اخذ کشتی مایعات و سودجویی واسطه های خارجی نیز پیامد منفی دیگری از وضعیت آشفته فعلی است.
باید اشاره کنم که هشدارهای مربوطه در این خصوص مکرراً توسط شرکت بازرگانی پتروشیمی به مجتمع های پتروشیمی خصوصی اعلام و درخواست شد تا در این خصوص بصورت واحد و یکپارچه چاره اندیشی گردد که متاسفانه همچنان عملکرد جزیره ای واحدهای تولیدی بر مدیریت یکپارچه لجستیک ترجیح داده می شود.
*حضور گسترده دلالان در تجارت محصولات پتروشیمی ایرانی و محو شدن نام ایران
فارس: با توجه به اینکه بعد از خصوصی سازی واحدهای پتروشیمی بازیگران جدیدی وارد بازار شده اند، شما چه امکانات یا مزیتی برای این شرکت ها ارائه می‌کنید که برای آنها این انگیزه را ایجاد کند که برای تجارت محصولاتشان به PCC مراجعه و اعتماد کنند و خود اقدام به راه اندازی واحدهای تجارت محصولات پتروشیمی نکنند؟
طهرانی صفا: اعتبار، خوش نامی و برند شناخته شده شرکت بازرگانی پتروشیمی در داخل و خارج از کشور مهمترین وجه تمایز شرکت بازرگانی پتروشیمی با رقبای نوظهور داخلی و منطقه ای است. بطوریکه نام PCC بین خریداران، واسطه ها، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان نهایی در کشورهای چین، هند، ترکیه و مناطق جنوب شرقی آسیا، خاورمیانه، خاوردور و اروپای غربی کاملاً شناخته شده است.
ضمن اینکه حضور گسترده و تجربه 22 ساله شرکت در بازار انواع محصولات پتروشیمی اعم از سوخت ها، کودهای شیمیایی، آروماتیک، پلیمر، مایعات و غیره سبب شده تا موقعیت PCC کاملاً از رقبای داخلی و خارجی متمایز گردیده و مشتریان وفادار و انحصاری در بازارهای هدف داشته باشد.
PCC نام معتبری از یک شرکت ایرانی و صنعت پتروشیمی کشور در بازارهای جهانی است در حالیکه امروز بواسطه جزیره ای عمل کردن هر یک از واحدهای تولیدی ، این حضور با نام‌های متفاوت از شرکتهای پتروشیمی و یا دلالان و واسطه‌های مختلف از کشورهای متفاوت در بازارهای جهانی مطرح شده است بطوریکه بتدریج در حال حاضر شاهد محو شدن نام ایران و صنعت پتروشیمی ایران در صحنه های بین المللی هستیم .
علاوه بر این نیروی انسانی متخصص و با تجربه از دیگر مزایای خاص شرکت بازرگانی پتروشیمی است، بطوریکه در سخت ترین شرایط تحریم و دیگر مشکلات مربوط به این صنعت، صادرات محصولات پتروشیمی بدون توقف یک روزه تمامی مجتمعهای تحت پوشش به موقع و با بهترین شرایط توسط پرسنل شرکت صورت گرفته است.
از نظر سخت افزاری نیز بهره گیری از 8 شرکت و دفتر ثبت شده در خارج از کشور، خرید و اجاره انبارهای پلیمری و مخازن مایعات در کشورهای چین، هلند، بلژیک، کره جنوبی، امارات و ترکیه، دارا بودن سیستم IT بسیار پیشرفته و کم نظیر در کشور درکنار دسترسی به نشریات و گزارش های معتبر بین المللی از ویژگی های منحصر به فرد شرکت بازرگانی پتروشیمی می باشد.
*سهم شرکتهای تشکیل‌دهنده هلدینگ خلیج‌فارس در ارتقای بزرگترین برند ملی
فارس: آیا بازرگانی پتروشیمی برای اینکه چنین اتفاقی نیفتد و برای جلوگیری از رقابت منفی بین صادرکنندگان محصولات پتروشیمی ایرانی به اندازه کافی تلاش کرده است؟ تصور نمی کنید بازرگانی پتروشیمی نیز در این زمینه کم کاری نموده و تولیدکنندگان را به بازی نگرفته است؟
طهرانی صفا: قطعاً عملکرد هیچ شرکتی خالی از عیب و ایراد نیست و شرکت بازرگانی پتروشیمی نیز در نوع تعاملات خود با مجتمع های تولیدی طی سالهای گذشته دچار کاستی هایی بوده است. با این وجود آیا رقابت کاذب، تهدید موجودیت سرمایه‌های ارزشمند کشور و به خطر انداختن منافع ملی راهکار برطرف نمودن این کاستی‌ها محسوب می‌شود؟
همانطور که بارها اعلام شده شرکت بازرگانی پتروشیمی پس از خصوصی سازی سعی در بهبود نواقص گذشته دارد و تعامل بهتر و کاملتر با مجتمع های تولیدی را در دستور کار خود قرار داده و در این راستا هرگونه پیشنهاد و یا انتقادی را پذیرا می باشد.
فارس: با توجه به اینکه اگر هلدینگ خلیج فارس خصوصی شود این احتمال جدی مطرح می شود که محصولات آن در اختیار بازرگانی قرار نگیرد، چه برنامه‌ای برای محافظت از برند معتبر پتروشیمی ایران در بازارهای جهانی دارید؟ در این باره چه می‌توان کرد؟
طهرانی صفا: برند PCC خلاصه ارزش های 22 ساله صنعت پتروشیمی کشور و حاصل حمایت شرکت ملی صنایع پتروشیمی و تلاش تمامی مجتمعهای تولیدی در تولید به هنگام محصولات باکیفیت و با رعایت استانداردهای جهانی است.
این برند یکی از معتبرترین برندهای شناخته شده ایرانی در خارج از کشور بوده که با عرضه سبد کالای متنوع، تحویل به موقع محصول، تامین لجستیک لازم، انجام کامل تعهدات به خریدار و فروشنده و سایر موارد بازرگانی بعنوان یک سرمایه ملی شناخته شده و می بایست موقعیت ممتاز آن همچنان حفظ گشته و ارتقا پیدا کند.
با عنایت به این موارد، مالکیت این برند تنها مربوط به شرکت بازرگانی پتروشیمی نیست و همه شرکتهای تولیدی هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس همانطور که در ایجاد این برند نقش غیرقابل انکار داشته‌اند، در حفظ و ارتقای آن نیز سهیم هستند. خصوصاً پس از اجرای اصل 44 قانون اساسی در صنعت پتروشیمی ایران، باید بشکل ویژه‌ای در حفظ و صیانت از این سرمایه ملی تلاش کنیم.
از طرفی باید در نظر داشته باشیم که فلسفه وجودی و ماهیت اصلی تشکیل هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس، حفظ یکپارچگی و ایجاد وحدت بین مجتمع های تولیدی و شرکتهای خدماتی و پرهیز از پیامدهای منفی خصوصی‌سازی جزیره ای مجتمع های تولیدی بوده است. در غیر این صورت چه ضرورتی برای تجمیع 15 شرکت مختلف در قالب یک هلدینگ وجود داشت؟
البته همانگونه که ذکر شد شرکت بازرگانی پتروشیمی با خرید محصول از تولیدکنندگان داخلی و صادرات به بازارهای هدف، همچنان جایگاه ممتاز خود را در برخی محصولات حفظ نموده است. بعنوان نمونه شرکت بازرگانی پتروشیمی در کشور چین بعنوان بزرگترین بازار پلیمر جهان، همچنان بعنوان معتبرترین و بزرگترین عرضه کننده پلی اتیلن ایران شناخته شده و مورد وثوق خریداران این کشور می باشد. به نحویکه برخی خریداران چینی بطور انحصاری با شرکت بازرگانی پتروشیمی کار می کنند.
* لزوم تشکیل اتحادیه محصولات پتروشیمی برای مدیریت یکپارچه صادرات و قیمت‌گذاری صحیح
فارس: برای برون رفت از شرایط فعلی و یکپارچه سازی صادرات محصولات پتروشیمی ایران چه باید کرد؟
طهرانی صفا: رسم معمول در بازارهای بین المللی این است که تولیدکنندگان کالاهای مشابه خصوصاًمواد خام، جهت اجتناب از بروز رقابت منفی و دستیابی به بازده منطقی و قابل قبول، نسبت به تشکیل اتحادیه‌هایی اقدام کرده و با اقدامات یکپارچه براساس تصمیمات متمرکز، منافع خود را در برابر سایر ذینفعان حفظ می‌کنند.
اوپک شناخته شده ترین و مطرح ترین اتحادیه بین المللی است که از طریق تنظیم نرخ تولید نفت خام
در کشورهای عضو، در تلاش است تا قیمت این محصول استراتژیک در بازارهای جهانی همواره متعادل بوده و ضمن توجه به درخواست های مصرف کنندگان، منافع اعضاء نیز تامین گردد. انجمن بین المللی گالفرت در زمینه تولید کودهای شیمیایی یا انجمن شیمیایی و پتروشیمیایی خلیج فارس (GPCA) نمونه های دیگر آن در صنعت پتروشیمی هستند.
در این خصوص پیشنهاد شرکت بازرگانی پتروشیمی با تجربه 22 ساله و شناخت کامل و به روز از بازارهای هدف، تشکیل اتحادیه های مشابه با اختیارات کافی برای محصولات اصلی تولیدی صنعت پتروشیمی کشور است تا ضمن پرهیز از تبعات منفی کنونی، امکان مدیریت یکپارچه صادرات، تامین نیاز داخل، قیمت گذاری صحیح، تامین لجستیک، برنامه ریزی تولید، انجام اقدامات سراسری در برابر تهدیدات خارجی و سایر موارد با اهمیت صنعت پتروشیمی کشور را فراهم آورد.
اولین مزیت تشکیل اتحادیه ها، ایجاد گفتگوی مستقیم و امکان تعامل بین اعضا و حمایت از آنها در برابر مشکلات بیرونی است. بعنوان مثال اخیراً گزارشاتی درخصوص توقف مجتمع پتروشیمی اصفهان بدلیل مشکل عدم تامین خوراک از طریق شرکت پالایش نفت اصفهان منتشر شد. واقعیت این است که اگر همین مشکل خوراک به صورت سراسری مورد بحث قرار گرفته و تصمیمات یکپارچه اتخاذ گردد، شاهد بروز موارد اینچنینی که خسارت آن در ابعاد ملی است، نخواهیم بود.
مسئله دیگر، پیچیدگی بسیار زیاد صادرات محصولات پتروشیمی در شرایط فعلی است که احاطه بر تمامی ابعاد آن و حل تمامی مشکلات مربوطه برای یک شرکت به تنهایی مقدور نبوده و یا بسیار هزینه‌بر است.
بعنوان نمونه امروز هر صادرکننده محصولات پتروشیمی راهکارهای خاص خود را برای تامین کشتی، انتقال ارز، تامین مواد اولیه و غیره مد نظر دارد.
اگر اینگونه موارد بصورت یکپارچه و بین همه بازیگران داخلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در مورد آنها تصمیمات ملی اتخاذ شود، نتیجه نهایی کاملتر از وضعیت آشفته فعلی نخواهد بود و هزینه های تحمیلی به صنعت پتروشیمی کشور بطور قابل ملاحظه ای کاهش نخواهد یافت؟
در این ارتباط اخیراً اتحادیه پی وی سی با حضور کلیه تولیدکنندگان این محصول در کشور و شرکت بازرگانی پتروشیمی شکل گرفته و به لطف خداوند تصمیمات بسیار مناسبی جهت رفع مشکلات مربوط به این محصول در بازارهای داخلی و خارجی اتخاذ شده است که ثمرات آن انشاءالله در آینده نزدیک دیده خواهد شد.
فارس: تصور نمی کنید اگر سهم بازرگانی پتروشیمی بصورت عادلانه بین همه مجموعه های بزرگ صاحب سهام در صنعت پتروشیمی تقسیم شود، امکان تجمیع و یکپارچه سازی صادرات محصولات پتروشیمی در بازرگانی پتروشیمی فراهم می شود؟
طهرانی صفا: در این خصوص ابتدا باید توجه کنیم که نحوه خصوصی سازی شرکت بازرگانی پتروشیمی توسط سازمان خصوصی سازی و شرکت ملی صنایع پتروشیمی تدوین شده و مطمئناً مورد بررسی های دقیق کارشناسی قرار گرفته و روش فعلی بعنوان بهترین گزینه برای صنعت پتروشیمی کشور انتخاب شده است.
از طرفی با واگذاری 45% از سهام شرکت بازرگانی پتروشیمی به هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس به نوعی مالکیت این شرکت به مجتمعهای اصلی تولیدی صنعت پتروشیمی کشور و سهامداران آنها واگذار شده است و لذا حفظ این سرمایه ملی در گرو تعامل مثبت بین همه سهامداران و توجه به منافع بلندمدت صنعت است. البته در برخی موارد به نظر می رسد تمایل به استقلال عملیات بازرگانی توسط مجتمعهای تولیدی ناشی از عوامل دیگری غیر از نوع سهامداری است.
گفت‌وگو از علی فروزنده