در آستانه نشست ماه جاری تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک، شکاف میان این گروه و اصلی‌ترین متحدش یعنی روسیه در خصوص تمدید پیمان کاهش تولید نفت عمیق‌تر می‌شود و سرنوشت این توافق و استراتژی اوپک را در هاله ای از ابهام فرو برده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اوپکس، پس از یک دوره طولانی افت قیمت نفت که نفت برنت را به حدود ۵۹ دلار در هر بشکه رساند، نشانه‌ها حاکی از این است که بازار تصور می‌کند روند نزولی قیمت‌ها بیش از حد بوده است. نگرانی‌ها نسبت به تقاضا و عرضه جهانی نفت که بر مبنای ارزیابی از ادامه جنگ تجاری آمریکا و چین و تأثیر منفی آن بر تقاضا برای نفت بوده، به قیمت نفت به شدت آسیب زده است. همزمان گزارش‌هایی که افزایش قابل توجه حجم ذخایر نفت آمریکا را نشان می‌دهد مانع از خوش بینی بازار نسبت به افزایش قیمت نفت شده است. با این حال اوپک پلاس حاضر نشده است واکنش نشان دهد و تنها تاکید کرده این گروه و یارانش شامل روسیه تمایلی ندارند اقدامات لازم را برای فرونشاندن بحران اعتماد در بازار انجام دهند.
تاکنون این طور به نظر رسیده است اوپک پلاس تمایل دارد خشم واشنگتن و سایرین را به جان بخرد و توافق کاهش تولید نفت را حفظ کند. حتی نشانه‌هایی وجود دارد که این تولید کنندگان نفت درصدد تمدید توافق کاهش تولید در نشست آینده خود در اواخر ماه میلادی جاری یا شاید در اوایل ژوئیه هستند.
یک جبهه قوی به رهبری خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی، سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی و عراق در حمایت از تمدید کاهش تولید تشکیل شده است. بزرگترین تولید کنندگان نفت اوپک این دیدگاه را دارند که بازار هنوز تثبیت نشده و حجم ذخایر نفت همچنان بسیار بالا است و تقاضا هنوز افت ملموسی پیدا نکرده است. با این حال نشانه‌هایی وجود دارد که تنش‌هایی در داخل این گروه نفتی درگرفته و مقامات روسی نیز به ابهامات دامن زده‌اند.
برخلاف حمایت قاطع از کاهش تولید نفت که روسیه در کنفرانس سال ۲۰۱۸ سن‌پترزبورگ به اوپک ابراز کرده بود این بار ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، فشار روی پیمان نفتی با اوپک را افزایش داده است. وی با تاکید بر این‌که روسیه از سطح قیمت فعلی حدود ۶۰ تا ۶۵ دلار در هر بشکه راضی است، از محور سعودی - اماراتی فاصله گرفت. اظهارات پوتین ممکن است اوپک را در موضعی قرار دهد که ناچار شوند در ماه‌های آینده به کمبود احتمالی عرضه در بازار پاسخ دهد. پوتین با اشاره به سطح پایین‌تر قیمت اذعان کرد که مسکو برخلاف تولید کنندگان عربی که به قیمت بالاتر برای تقویت بودجه دولتی خود و بسته‌های تنوع‌سازی اقتصادی نیاز دارند علاقه‌ای به دستیابی به قیمت بالاتر ندارد. اظهارات پوتین همچنین می‌تواند به عنوان تمایل این کشور برای ترک توافق کاهش تولید تفسیر شود که چنین اقدامی استراتژی اوپک را تحلیل خواهد برد.
پرسش اصلی برای تحلیل‌گران نفت در حال حاضر این است که آیا پوتین واقعاً پای اظهارات خود می‌ایستد. روسیه با تاکید بر این‌که از قیمت‌های پایین‌تر نفت راضی است و بودجه دولت بر مبنای ۴۰ دلار در هر بشکه بسته شده به ریسک دست می‌زند. زمانی که وضعیت فعلی اقتصاد روسیه، پیش‌بینی‌های قدرت جهانی این کشور و هزینه‌های فوق‌العاده بالای عملیات‌های نظامی مسکو در نقاط مختلف ارزیابی می‌شود درآمد بالاتر نفت و گاز برای روسیه یک موهبت الهی به حساب می‌آید. رؤیای پوتین برای یک روسیه قدرتمند نمی‌تواند با نفت ۴۰ دلاری یا حتی نفت ۶۵ دلاری ساخته شود.
به نظر می‌رسد استاد شطرنج روسی همزمان در دو جبهه مسئول بازی است. رفتار پوتین در قبال اوپک همواره یکی از ابهامات بوده و وی موضعی را اتخاذ کرده که بتواند از نفوذ این گروه برای بالا بردن نفوذ اقتصادی و ژئوپلتیکی مسکو بهره ببرد. با ایجاد یک جبهه جدید که به گفته برخی، در برابر آمریکا و اتحادیه اروپا بوده است، مسکو و اوپک بر مبنای یک همکاری تجاری سنتی پیوند برقرار کردند.
اوپک پلاس همچنان بسیار کاربردی است، اما اگر غول‌های نفت و گاز روسیه که حامیان اصلی پوتین در روسیه هستند شروع به شکایت کنند تزار روسیه ناچار خواهد بود اقدام کند. به نظر می‌رسد که نشانه‌های جنگ سیاسی اکنون روشن‌تر شده است به طوری که الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، که سابق بر این حامی توافق کاهش تولید بود سکوت اختیار کرده است. وی با فاصله گرفتن از این بحث به نظر می‌رسد این ایده که شرکت‌های نفتی روسیه کاسه صبرشان لبریز شده است را تقویت می‌کند.
از نظر استراتژیک قیمت‌های پایین‌تر نفت نه تنها سهم بازار روسیه را افزایش خواهد داد، بلکه فعالیت شیل آمریکا را نیز محدود می‌کند. موضع عربستان سعودی در خصوص تولید کاملاً متفاوت است. این کشور در مواجهه با مخارج بالا به دلیل برنامه‌های تنوع‌سازی اقتصادی و فعالیت‌های نظامی، به قیمت‌های بالاتر نفت نیاز دارد. تغییرات در این کشور به کندی و به شکلی انجام می‌گیرد که حداقل ریسک را برای حکومت آن داشته باشد. اگر سعودی‌ها بخواهند برنامه‌های اقتصادی خود را با موفقیت اجرا کنند، قیمت‌های بالاتر نفت حیاتی خواهد بود.
بر اساس گزارش اویل پرایس، روسیه در هفته‌های آینده از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود. پوتین با پایان حکومت سیاسی خود در سال‌های آینده مواجه است و نارضایتی فزاینده‌ای که در حال حاضر در بخش نفت و گاز این کشور وجود دارد قابل توجه است. رئیس جمهور روسیه اگر تمایل به حرفه سیاسی جدیدی داشته باشد به حمایت روس‌نفت، گازپروم و سایر شرکت‌های بزرگ برای بقا و ادامه میراث خود نیاز دارد. این احتمال وجود دارد که توافق کاهش تولید تمدید نشود و به نظر می‌رسد که این ترامپ نیست که در آینده نزدیک روی بازارهای نفت تأثیر می‌گذارد، بلکه دو حکومت عربی و تزاری که به سوی بازنشستگی می‌رود خواهند بود.