اجرای طرح هدفمندی یارانهها یک طرح ضروری برای کشور ما بود که اگرچه باید سالها پیش از این اجرا میشد؛ اما در زمان مناسبی اجرا نشد. شرایط کسادی فضای کسبوکار و مشکلات بینالمللی مانند تحریمها، زمان مناسبی برای جراحی بزرگ اقتصادی نبود. اما بهرغم گفتهها و نظرات کارشناسان، این طرح اجرا و دولت و مردم هم هزینههای اجرای نابهنگام این طرح را پرداخت کردند.
اما اکنون که براساس مصوبه مجلس اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها اجرایی نمیشود، بسیار حیف است چنین طرحی که چنین هزینههایی را به کشور تحمیل کرده است به بایگانی سپرده شود. چون یا با چنین اقدامی این پرونده برای همیشه بسته میشود یا باز هم در چند سال آینده با هزینههای بیشتری پرونده هدفمندی یارانهها باز میشود. فاز دوم هدفمندی یارانهها باید با تغییراتی نسبت به فاز اول اجرا میشد. اول از همه به جای پرداخت نقدی یارانه و دادن پول نقد به مردم که در برخی موارد نتایجی مانند کاهش اشتغال و سطح تولید را به دنبال داشت، اقداماتی مانند افزایش سقف مالیاتی حقوقبگیران، کاهش یا رایگان کردن بیمههای درمانی و از همه مهمتر در بخش تولید حمایتهای مختلف از این بخش را در دستور کار قرار میداد. البته نمیتوان از نقش مثبت هدفمندی یارانهها در کاهش مصرف انرژی و سوخت و قاچاق آن چشمپوشی کرد.مصرف انرژی در ایران به اندازه مصرف کل اتحادیه اروپا بود که این مصرف بیرویه و هدرسوزی در حقیقت خیانت به نسلهای آینده بود. افزایش هزینههای انرژی سبب کاهش مصرف و قاچاق انرژی از ایران شد. اما اکنون نباید به دلیل مشکلات فاز اول به جای حل مسأله صورت مسأله را پاک کرد.
ما اکنون یکبار هزینههای اجرای این طرح را پرداخت کردهایم و مجدداً اگر قرار باشد این طرح مدتی مسکوت بماند، اجرای مجدد آن هزینههای بسیاری را به همراه دارد. اکنون با عدم اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها مشکلات قبلی مجددا باز میگردد. ما همین حالا هم مجبوریم در بخش انرژی یارانههایی را پرداخت کنیم. اگر قرار باشد پرداخت نقدی به همین نحو ادامه پیدا کند، در چند سال آینده این مبلغ یارانه نقدی، هیچ سهمی در سبد اقتصادی خانوارها نخواهد داشت و هیچ درصدی از هزینه خانوارها را تشکیل نمیدهد و تنها اثرات نامطلوب و فشار آن روی بودجه کشور باقی میماند، زیرا در اجرای فاز اول ما شاهد هدایت بودجه بخشهای مختلف به سمت پرداخت نقدی یارانهها بودیم که بهخصوص بخش تولید از این مسأله متضرر شد. قیمت بنزین براساس این طرح آزاد شده است اما در چند سال آینده قیمت 400 یا حتی 700 تومانی ارزش خود را از دست داده و مردم با راحتی بیشتری باز به مصرف انرژی میپردازند و آن مصرف بیرویه و موضوع قاچاق و همه این موارد مجدداً تکرار میشود. ضمن اینکه ممکن است مردم در مدت زمان دیگری آمادگی روانی پذیرش اجرای مجدد این طرح را نداشته باشند و با وجود تمام مسائل و مشکلاتی که اجرای نابههنگام و غیرکارشناسانه این طرح به همراه داشت، هیچ دولت دیگری جرات حرکت به سمت اجرای این طرح را ندارد. با وجود هزینههای اجرای این طرح و زمان نامناسب اجرا، دولت این جراحی بزرگ اقتصادی را انجام داد و اکنون نباید اجرای فاز دوم متوقف میشد. دولت میتوانست فاز دوم را با نگاه اصلاحی به فاز اول اجرا کند و با دریافت نظرات کارشناسی، به جای توزیع نقدی پول با انجام برخی اقدامات اصلاحی به سمتی حرکت میکرد که نتیجه کار به بهرهوری بخش تولید بینجامد.