درحالی که برخی نمایندگان مجلس طرحی دوفوریتی برای کاهش تولید و صادرات نفت را پیگیری می‌کنند، سخنگوی اقتصادی دولت معتقد است این تصمیم به بی‌ثباتی در بازار نفت و کاهش رفاه مردم دنیا منجر می‌شود.
نمایندگان تهیه‌کننده این طرح معتقدند "از آنجا که باید از نفت همواره به عنوان فرصتی برای پیشرفت و توسعه در کشور استفاده گردد و هم اکنون تحریم ها مشکلاتی را در این مسیر ایجاد نموده است ضروری است سیاستها در این زمینه در جهت تبدیل تهدید به فرصت تغییر نماید"، اما اظهارات شمس‌الدین حسینی، وزیر امور اقتصادی و دارایی و سخنگوی اقتصادی دولت در اجلاس بین‌المللی اسکاپ نشان می‌دهد که دولت رویکرد متفاوتی به مقوله صادرات نفت دارد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در حاشیه اجلاس با اشاره به اینکه "تحریم‌ها عارضه‌ای است که در اقتصاد ایران حادث شده و در حال مداوا کردن آن هستیم"، به بی ثباتی در بازار نفت اشاره و خاطرنشان کرده است که در پی تحریم‌ها شرایط دشواری برای مردم کشورهای مختلف و به ویژه کشورهای صنعتی و غربی ایجاد شده است چرا که خرید نفت را ازایران کاهش داده‌اند.
وی همچنین به طرح مجلس برای کاهش فروش نفت اشاره و تصریح کرد: با طرح چنین مسایلی بی ثباتی در بازار نفت رخ می‌دهد و در پی افزایش قیمت نفت شاهد افزایش قیمت غذا خواهیم بود که کاهش رفاه مردم دنیا را در پی دارد. سخنگوی اقتصادی دولت با اشاره به بی ثباتی در بازار نفت در پی تحریم‌های اعمال شده خاطرنشان کرد: آن چیزی که اقتصاد جهانی به آن نیاز دارد همکاری و هم افزایی است.
تفاوت دیدگاه؛ از پاستور تا بهارستان
اظهارات اخیر حسینی اشاره‌ای است به طرحی دوفوریتی که اخیرا از سوی 18 نماینده تقدیم هیات رییسه مجلس شده و براساس آن، مجلس شورای اسلامی برای مقابله با تحریم ها و با در نظر گرفتن افزایش قیمت ارز و در نتیجه تامین در آمدهای نفتی دولت با صادرات کمتر، طرح کاهش یک سوم صادرات نفت را بررسی خواهد کرد.
سید مهدی موسوی‌نژاد، از طراحان اصلی این طرح در این باره گفته است که " بر اساس این طرح تولید نفت در کشور محدود می‌شود و با توجه به تحریم نفتی ایران از سوی اروپا و در پیش بودن زمستان و نیاز کشورهای تحریم‌کننده به نفت برای تأمین سوخت بر اساس این طرح جمهوری اسلامی ایران نیز تولید و صادرات نفت خود را کاهش خواهد داد."
این درحالی است که وزیر سابق نفت که اکنون بر صندلی ریاست کمیسیون انرژی مجلس تکیه زده با حمایت از این طرح گفته است: "همان طور که از نفت به عنوان ابزار علیه ما استفاده می‌کنند، می‌توانیم از نفت در حوزه امنیت انرژی استفاده کنیم."
مسعود میرکاظمی با بیان اینکه طرح الزام دولت به کاهش صادرات نفت در کمسیون انرژی مجلس مورد بررسی قرار خواهد گرفت اظهار داشت: عرضه و تقاضای نفت در جهان به گونه‌ای است که در آینده نه چندان دور تقاضا بیشتر از عرضه خواهد شد. زمانی که کشور ما را تحریم می‌کند و می‌گویند که ایران یک میلیون بشکه تحریم شود به دلیل آن است که پیش بینی می‌کنند تقاضا کمتر از تولید است. اما زمان رسیدن به حداکثر تولید نفت در جهان خیلی دور نیست، پس از این مرحله با روند کاهش تولید نفت روبرو خواهیم بود در حالی که تقاضا همچنان در حال افزایش است. اروپایی‌ها خود نیز نگران این موضوع هستند و جلسات و سمینارها برای آن برگزار کردند که چگونه به این وضعیت مقابله کنند.
به گفته رییس کمیسیون انرژی، "این یک فرصت برای ماست تا به واسطه آن برخی کشورهایی که در تحریم ایران مشارکت می‌کنند را در صادرات نفت محدود کنیم به این معنی که قانونی بگذرانیم که دولت‌های ایران چه این دولت و چه دولت‌های بعدی مکلف به کنترل صدرات نفت کنیم."
سکوت معنادار وزارت نفت
درحالی که رئیس کمیسیون انرژی معتقد است که بررسی این طرح در کمیسیون حداقل به دو هفته وقت نیاز دارد، هنوز وزارت نفت هیچگونه موضع‌گیری رسمی در باره تصمیم اخیر مجلس نداشته است که این مساله سرنوشت این طرح را تاحدودی در ابهام قرار داده است. هرچند رستم قاسمی چندی پیش در یک کنفرانس بین‌المللی صراحتا اعلام کرده بود: "صادرات نفت کشور تاثیر بسزایی روی قیمت نفت در بازارهای جهانی دارد و اگر تحریم‌ها تشدید شود ما نفت‌مان را برای خود نگه می‌داریم و صادر نخواهیم کرد."
وی همچنین در این کنفرانس از وجود طرح شماره 2 به عنوان گزینه ای از تصمیم‌گیری‌های ایران خبر داده و گفته بود: "ما یک طرح برای اداره کشور بدون درآمدهای نفتی آماده کرده‌ایم. تاکنون ما هیچگونه مشکل جدی نداشته ایم اما اگر تحریم‌ها تشدید شود ما سراغ "طرح شماره دو" (پلان بی) خواهیم رفت."
از سوی دیگر، آژانس بین‌المللی انرژی در تازه ترین گزارش خود از وضعیت بازار جهانی نفت از جهش تولید و صادرات نفت ایران در ماه اکتبر خبر داده و اعلام کرده است که تولید نفت ایران در ماه اکتبر افزایش یافته و صادرات نفت ایران به دلیل افزایش خرید از سوی چین و کره جنوبی با جهش مواجه شده است.
آژانس بین‌المللی انرژی که به کشورهای صنعتی خریدار نفت مشاوره می‌دهد افزود: تولید نفت ایران با حدود 70 هزار بشکه در روز افزایش در ماه اکتبر به دو میلیون و 700 هزار بشکه در روز رسیده است. به گفته این آژانس، همچنین صادرات نفت ایران در ماه اکتبر یک جهش روزانه 300 هزار بشکه ای داشته است.
آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش ماهانه خود افزود: چین و کره جنوبی بخش اعظم نفت صادراتی ایران را به خود اختصاص داده اند. طبق محاسبات خبرگزاری رویترز براساس قیمت 100 دلاری نفت ایران، این افزایش صادرات در ماه اکتبر افزایش 900 میلیون دلاری درآمد نفتی ایران را به همراه داشته است. آژانس بین المللی انرژی همچنین اعلام کرد که مقدار نفتی که ایران در نفت‌کش‌های شناور خود نگهداری می‌کند از حدود25 تا 30 میلیون بشکه در ماه آوریل به 13 میلیون بشکه در پایان ماه اکتبر کاهش یافته است زیرا شرکت ملی نفتکش ایران به شکل روزافزونی از ناوگان خود برای تحویل نفت صادراتی به مشتریان استفاده می‌کند.