اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی ایران در هفته دولت میزبان اصحاب رسانه و خبرنگاران برای بررسی رویکردهای هیئت مدیره جدید بود که در این نشست خبری، آقای سید ابولقاسم هاشمی رئیس هیات مدیره اتحادیه، آقای فرزان گلچین نائب رئیس هیئت مدیره اتحادیه،آقای سید حمید حسینی سخنگو و عضو هیات مدیره اتحادیه، آقای وحید شیخی عضو هیات مدیره اتحادیه و خانم صدیقه سعیدی عضو هیئت مدیره اتحادیه به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند که اهم آنها در پی می آید :
*** سید ابوالقاسم هاشمی، رئیس هیئت مدیره :
* فقدان رگولاتوری در کشور به بخش خصوصی صدمات زیادی رسانده است و قوانین دست و پاگیر مانعی برای افزایش تولید و صادرات فرآورده های نفتی بلند مدت اعضای اتحادیه شده است .
* روزی که دولت 3 میلیون بشکه نفت صادر میکرد به فکر عرضه نفت خام در بورس انرژی نبود .بعد از برجام به بخش خصوصی فرصت داده نشد تا بتواند در حوزه صادرات نفت خام وارد شود و توان بخش خصوصی در این خصوص سنجیده نشد . فروش نفت خام در بورس نیز با توجه به برنامه بلند مدت برای نظارت و فروش نفت خام به بخش خصوصی به جایی نرسید .
* ما مقداری از بازار هند را به علت ایجاد ارزش افزوده در آن کشور از دست دادیم که نیازمند کارشناسی دقیق و تعامل بخش خصوصی و دولت جهت ارتقا صادرات به هند هستیم .
* مواد اولیه 4 درصد و محصول نهایی 20 درصد ارزش افزوده دارد پس باید از ورود محصول نهایی جلوگیری کنیم و این ارزش افزوده داخل کشورایجاد گردد .
* ما در خاورمیانه میتوانیم فرآورده ها را صادر کنیم به شرطی که زیرساخت های لازم را مهیا کنیم. اگر ده سال پیش به فکر اصلاح زیر ساخت ها بودیم در زمان تحریم مشکلات کمتری داشتیم. زیرساخت ها باید در سالهای قبل انجام میشد و کار چند روز و چند ماه نیست و این موضوع باعث کاهش صادرات و در نهایت توقف صادرات فرآورده های نفتی است ولی میشود به صورت موقت این کار را انجام داد.
* روغن گروه 2 در کشور تولید نمی شود و روغن گروه 1 که در بسیاری از کشور ها در حال منسوخ شدن است کماکان در کشور ماتولید می شود . البته پتروشیمی تبریز تلاش کرد این نوع روغن را تولید کند ولی در نهایت انجام نشد.
* صادرات به معنای بازی بین المللی و صادرکننده بازیکن بین المللیصادرات محسوب می شود . اگر اعتقاد داریم کشور به صادرات نیاز دارد باید صفر تا صد آن را هم در نظر بگیریم در داخل کشور ده ها مانع ایجاد میشود و عنوان می کنند این مسایل به صادرات ارتباطی ندارد در صورتی که تولید صادراتی در داخل کشور انجام میشود و شامل تمام این موانع شده و به صادرات خدشه وارد می کند .
*** فرزان گلچین، نائب رئیس هیئت مدیره
* با کنترل کردن فعالیت بخش خصوصی توسط دولت موافقیم ولی با ممانعت و یا هر چیزی که جلوی فعالیت سالم را بگیرد مخالفیم. کنترل هوشمند همیشه موفق تر از کنترل فیزیکی است و این در صنف ما هم قابل اجرا می باشد. مدیران دولتی که قوانین و دستورالعمل ها را در صنف ما تهیه می کنند کسانی هستند که در مقطعی وارد آن بخش شده اند و بدون مشورت با بخش خصوصی قوانین را تهیه و اجرا می کنند. این شرایط با توجه به تغییرات مداوم قوانین باعث اتلاف وقت و تحمیل هزینه های سنگین برای بخش خصوصی گردیده است .
* استفاده تناوبی دولت از بخش خصوصی باعث عدم توانمندی بخش خصوصی شده است و بخش خصوصی با همه تلاشی که در دو دهه گذشته کرده است نتوانسته قدرت لازم را کسب کند .
* نقل و انتقال ارز مهمترین سد تجارت خارجی برای هر صادرکننده است، بهره مندی یکسان از امکانات مستحکم مالی و اعتباری بانک ها و مؤسسات اقتصادی، قطعاً تأثیری بسزا در تولید و صادرات فرآورده های نفتی خواهد داشت .
* در صورتی که زیرساخت های تولید با کیفیت فرآورده ها مهیا گردد می توانیم حضوری شایسته در بازار خاورمیانه داشته باشیم .
* اولویت خرید خوراک از بورس کالا و صادرات باید با فعالان بخش خصوصی کشور باشد. خرید تبعه خارجی از بورس کالا به‌نوعی محروم کردن تولیدکننده از فعالیت اقتصادی است .
* ما همیشه محکوم به تعامل با دولت هستیم و اتحادیه در سنوات گذشته هر موقع موضع گیری خودش را انجام داده مطالبات مهمی را بدست آورده است .
* مقام معظم رهبری در 30 مرداد 1398 فرمودند : نفت اختیارش دست ما نیست دست تولید کننده نیست اختیارش در دست امریکا، اروپا و مصرف کنندگان گردن کلفت دنیاست حالا وقتی اذعان به این حقیقت داریم کل سیاست نفت را به وزارت نفت سپردیم و در استیصال، بخش خصوصی را مشارکت می دهد، بخش خصوصی که هیچ تمرینی در این خصوص نداشته است و حمایت نشده است و در نهایت اذعان به ناکارآمدی بخش خصوصی دارند .
* وضعیت تولید، صادرات و تعامل با دولت را طوری باید برنامه ریزی کنیم که بیشترین بهره وری را داشته باشیم و این چیزی نیست که با یکسونگری دولت انجام گردد .
*** سید حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه :
* اتحادیه اوپکس در جهت ایجاد تعامل بیشتر آمادگی دارد نشست جمعی با دولت داشته و حاضر به قبول مسئولیت خرید، بازاریابی و صادرات مازاد فرآورده‌های نفتی می باشد و انتظار دارد شرکت ملی نفت تعهد دهد، برای بخش خصوصی و بازرگانان داخلی اولویت قائل شوند.
* برگزاری نمایشگاه صنعت نفت توسط دولت، خلاف اصل 44 است و این نمایشگاه توسط بخش خصوصی باید برگزار شود. اتحادیه اوپکس مجوز برگزاری نخستین نمایشگاه صنایع پایین دستی نفت، گاز و پتروشیمی را در ابتدای زمستان سال جاری اخذ نموده است . برگزاری این نمایشگاه می تواند بازار جدیدی برای صنایع پایین دستی نفت ایجاد نماید .
* قیمت گذاری خوراک واحد های تولیدی همچنان مشکل دارد و در هفته های پیشین این قیمت گذاری مشکلات زیادی برای تولیدکنندگان قیر ایجاد کرده بود .همچنان که نرخ قیمت گذاری بر اساس قانون هدف مندی یارانه ها محاسبه می شود، دولت می تواند در بحث قیمت گذاری فرآورده های نفتی از توان بخش خصوصی استفاده نماید.
* هدف اتحادیه اوپکس تولید و صادرات حداکثری فرآورده های نفتی بوده است و در حال حاضر 600 هزار بشکه مازاد فرآورده ها در روز تولید می شود که به عنوان مازوت و بنزین و نفتا صادر می شود و با همکاری ستاره خلیج فارس این فرصت افزایش حداکثری پیدا کرده است.
* با توجه به طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه ها در میعانات گازی و نفت، دولت با استفاده از سرمایه گذاری مردمی، تسهیلاتی را در قالب عرضه 30 درصد سهام عمومی در بورس ارائه نموده است که در تامین نقدینگی واحدهای تولیدی خیلی موثر خواهد بود.
* امیدواریم مجلس در تصویب لایحه تجارت از بخش خصوصی و فعالین اقتصادی مشاوره بگیرد تا لایحه مفیدی به تصویب برسد.
* برخورد با فساد بالاتر از برخورد با فاسد است و برای از بین بردن فساد در اقتصاد نفتی، باید نظام قانونمند رگولاتوری اجرایی گردد.
* بی‌ثباتی در قوانین و مقررات بخشنامه‌ای خلق‌الساعه در کنار چند قیمتی بودن محصولات فرآورده‌های نفتی، باعث ایجاد گلوگاه‌های فساد در کشور شده است .
* اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت و گاز و پتروشیمی ایران بارها پیشنهاد حذف یارانه مازوت و نفت سفید را داده است . چراکه با توجه به مصرف حداقل سه درصد جامعه از این محصولات ، مسیر همواری برای ایجاد قاچاق شده است.
* اولویت‌های کاری و رویکردهای هیئت‌مدیره جدید عبارتند از :
* صراحت بیان و گفتمان سازی در جهت رفع مشکلات اعضای اتحادیه
* توانمندسازی اعضای اتحادیه با انجام کارهای آموزشی، شفافیت و پایش اعضای اتحادیه
* بازارسازی و شبکه‌سازی و استفاده از استارت آپ ها در حوزه فرآورده‌های نفتی با ایجاد معاونت بخش پژوهشی و توسعه بازار
* پیگیری و تصویب نظام هدفمند رگولاتوری
*** صدیقه سعیدی، عضو هیئت مدیره :
* در هفته های اخیر با آنکه شاهد کاهش قیمت جهانی نفت بودیم ولی به علت نوسانات دلار در کشور همچنان نرخ خوراک متغیر می باشد و دولت باید تلاش نماید نرخ دلار را ثابت نگه دارد که بتوان رونق صادرات داشته باشیم .
* باید از ظرفیت کارشناسی بخش خصوصی در تصمیم گیری های دولتی استفاده کرد. از روزی که صحبت برگشت ارز شده تعداد زیادی بخشنامه در این خصوص صادرشده که تماما" عطف به ماسبق بوده و بخش خصوصی نمیداند وضعیت حال چگونه باشد و این موضوع باعث کند شدن صادرات می شود .
* دولت در برنامه‌ریزی‌های صادراتی و بازگشت ارز از کارشناسان و اتاق فکر بخش خصوصی واقعی نیز بهره ببرد.
* تحریم ها اثر گذار بوده اثر گذاری در قیمت گذاری صفر است برای برون رفت باید برنامه ریزی کنیم.
*** وحید شیخی، عضو هیئت مدیره :
* اتحادیه در نظر دارد فرمول قیمت گذاری فرآورده های نفتی به روز شده و ریسک تولیدکننده و صادرکننده کمتر گردد تا ارز آوری، اشتغال و صادرات بیشتر شود .
* وکیوم باتوم تولیدی که در قیر سازی و تولید مازوت از آن استفاده می شود با حجم 22 میلیون تن در کشور است که بیش از سی درصد آن برای تولید قیر داخل کشور و صادرات استفاده می شود و مابقی آن نیز باید با اصلاح فرمولها و تسهیل مقررات در جهت افزایش تولید و صادرات استفاده گردد .
* اگر قیری بخواهد صادر گردد فاکتور منشاء آن باید در سامانه ثامن ثبت گردد و در عین حال وزارت راه نیز از طریق سامانه صبا به این موضوع نظارت دارد و از فساد و قاچاق جلوگیری خواهد شد.
* طی شش ماه گذشته دستگاه های اجرایی به دنبال خرید مدت دار قیر با اوراق بهادار و ... هستند با توجه به خرید ماده اولیه توسط قیر سازها این جریان پیش رونده نخواهد بود.
* با توجه به تغییرات نرخ ارز و نفت کوره که هر هفته در بورس تغییر می کند تولید کننده نمی تواند قراردادهای لانگ ترم داشته باشد . پیشنهاد میشود که بورس کالا مانند بورس سهام سقف رقابت داشته باشد . با این روند که سقف رقابت باز باشد و کارگزاران بورس بازار را متشنج میکنند و ماده اولیه ای که اساسا" جایش در بورس نیست تولیدکننده نمی داند که به چه قیمتی و میزانی میتواند آن را ابتیاع نماید .