🔻 امروز سه شنبه ۳۰ مهرماه روزنامه دنیای اقتصاد دهههاست مجموعه فضای سیاستگذاری قرار است مجرای ورود نفت را به بودجه مسدود کنند. به اصطلاح، سیاست مالی را از درآمدهای نفتی مستقل کنند. بارها این هدف در حد شعار معرفی شده و تلاشهای عملی ناموفقی نیز صورت گرفته است. آخرین تلاش در راستای جدایی بند ناف بودجه از نفت، اخیرا از سوی محمدباقر نوبخت پیشنهاد شده است. به گفته نوبخت «قرار است ذیل طرح اصلاح ساختار بودجه، از سال آینده، بودجه جاری کاملا مستقل از نفت تنظیم شود؛ اما پروژههای عمرانی همچنان به کمک دلارهای نفتی اجرا شوند.» فارغ از اینکه چرا هدف جدایی نفت از بودجه عمری است در حد شعار باقی مانده، سوال مهمتر این است که دولت با چه رویکردی میتواند مسیر ورود نفت به زمین بودجه را مسدود کند؟
🔻 دنیای اقتصاد در ادامه نوشت: یکی از رویکردهایی که با اتکا به تجربه دنیا معرفی شده، رویکرد مبتنی بر اوراق ریالی با پایه ارزی است. در چارچوب این رویکرد، دولت تمام درآمدهای ارزی خود را به حساب صندوق توسعه ملی میریزد و برای تامین مالی پروژههای عمرانی خود باید اوراق خرانه منتشر کند. در عوض، صندوق توسعه ملی ضمن بررسی اقتصادی طرح عمرانی دولت، میتواند حجم مشخصی از اوراق را خریداری کند. بررسیها نشان میدهد این رویکرد در قیاس با سایر رویکردها بهترین بوده و رفاه تمام بازیگران را تقویت میکند.
🔻 تعادل در گزارشی با عنوان برزخ بنزینی دولت نوشت: چالش دولت با مصرف رو به رشد و نگرانکننده بنزین در ایران، در کنار حساسیت مردم نسبت به افزایش قیمت این حامل انرژی مسبب بنبستی در سیاستگذاری انرژی ایران شده است که به نظر میرسد راه برونرفت از آن قرار نیست به آسانی یافت شود. از طرفی دولت ادعا میکند که بنزین در ایران بسیار ارزان است و همین عامل باعث و بانی معضلات زیادی از جمله مصرف بیرویه و قاچاق بوده است. از طرف دیگر، افکار عمومی با توجه به سطح درآمد و گرفتاریهای اقتصادی این روزهای مردم ادعا میکند که بنزین برای ایرانیان ارزان نیست و توان تحمیل هزینه بیشتر حملونقل بر دوش خانوادهها وجود ندارد. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی که دیروز انتشار یافته است، به مقایسه وضعیت بنزین در ایران و سایر کشورهای جهان پرداخته و همه معیارهای مورد بحث را در محاسبه جایگاه بنزین در هزینه و درآمد ایرانیان مد نظر قرار داده است. بر اساس این گزارش، با وجود آنکه ایران با لیتری معادل 0.09 دلار، پس از ونزوئلا ارزانترین بنزین را دراختیار مردمش قرار میدهد، ولی با احتساب درآمده سرانه مشخص میشود که هر ایرانی بطور میانگین معادل 1.1 درصد از درآمد خود را برای بنزین هزینه میکند که این آمار به نسبت کشورهای توسعهیافته پایین، اما به نسبت کشورهای تولیدکننده نفت بالا است. این گزارش نشان میدهد که معیار مذکور تصویر دقیقتری از جایگاه قیمت بنزین در ایران و در مقایسه با کشورهای دیگر جهان ارایه میدهد.
🔻 تعادل در ادامه نوشت: گزارش مذکور درباره رابطه قیمت بنزین و قاچاق این کالا نیز میافزاید که با توجه به فاصله بسیار زیاد قیمت بنزین در ایران با همه کشورهای همسایه، ابزار قیمتی به تنهایی قادر به خاموش کردن انگیزه قاچاق بنزین از ایران نیست. این گزارش پیشبینی میکند که دولت در سال 1398 حدود 132 هزار میلیارد تومان، معادل 12 میلیارد دلار یارانه پنهان برای بنزین مصرف کند . میزان این یارانه در سال 1397 معادل 117 هزار میلیارد تومان بوده است.