🔻امروز شنبه یازدهم آبان ماه، روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی با عنوان "پایان سلطنت نفت" از پیام عرضه آرامکو نوشت: عرضه اولیه بخشی از سهام شرکت آرامکو با تولید روزانه ۱۰ میلیون بشکه نفت میتواند نشانهای از به آخر رسیدن عمر طلای سیاه در آینده نه چندان دور باشد. با افزایش مقررات کنترل آلایندههای کربنی، استراتژی پشتپرده آرامکو آن است که تا زمان ممکن و بهعنوان آخرین شرکت به تولید نفت ادامه دهد. اگرچه کره خاکی پاک در راستای منافع همگان خواهد بود، اما محدود شدن یک صنعت غول ۱۶۰ ساله میتواند تلاطمهای بیشتری را متوجه بازارهای انرژی و ژئوپلیتیک جهان کند.
🔻در گزارش دنیای اقتصاد آمده است: نشریه انگلیسی اکونومیست در سرمقاله شماره این هفته خود، آبرفتن نیاز به طلای سیاه و پیامدهای سیاسی و ژئوپلیتیک آن را از جمله برای عربستان بررسی کرد. درحالی که جهان در مسیر حرکت بهسوی استفاده از انرژیهای پاک قرار دارد، بازار نفت رفتهرفته با رکود یا کاهش تقاضا مواجه خواهد شد. اما مانند گذشته، عصر جدید نفت تغییرات اقتصادی و ژئوپلیتیکی با خود به همراه دارد. برای بررسی این تحولات، شناورسازی سهام شرکت آرامکو عربستان (عرضه سهام) که روزانه ۱۰ میلیون بشکه نفت برابر با ۱۱ درصد از کل نفت مورد نیاز جهان را تولید میکند درنظر بگیرید. این شرکت که ارزشش به بیش از یک تریلیون دلار رسیده است در صورت عرضه در بازار سهام، به با ارزشترین شرکت سهامی عام در جهان بدل خواهد شد که در این مسیر غول آمریکایی «اپل» را هم پشتسر خواهد گذاشت. عرضه اولیه سهام این شرکت برای چند نوبت به تعویق افتاده است؛ تاسیسات آرامکو در ماه سپتامبر توسط پهپادها مورد اصابت قرار گرفت، البته این شرکت بهطور کامل توسط محمد بنسلمان، یک مستبد خانواده پادشاهی اداره میشود که دستش به خون جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی آلوده است. اما باید ورای این شرایط را هم دید.
🔻در بخش پایانی این گزارش آمده: عربستان هر بشکه نفت را با هزینه ۳دلار (تقریبا کمتر از هر تولید کننده دیگری در جهان) تولید میکند، همچنین نفت تولیدی عربستان نسبتا آلودگی کمتری دارد.با این حال اکونومیست تاکید میکند که هرچند آرامکو میتواند نفت ارزان و پاکتر خود را به رخ سرمایهگذاران خارجی بکشد اما این امر نمیتواند چالش نسل جوان بیکار و سیاستهای تاریک سعودی را برطرف کند. عملی شدن عرضه اولیه سهام آرامکو شاید به مدرنسازی اقتصاد عربستان کمک کند، شاید هم بیتاثیر باشد. بنابراین سرمایهگذارانی که قصد دارند تا سرمایهگذاریهای بلندمدتی در شرکت آرامکو عربستان انجام دهند باید ریسک بالای بروز انقلاب یا حملات خارجی را درنظر بگیرند. شناورسازی سهام آرامکو در بازار سهام ریاض میتواند یکی از نشانههای مرگ نفت در آینده نه چندان دور باشد. اما در عین حال یادآور میشود که طی چند دهه آتی ظرفیت طلای سیاه برای ایجاد اثرات مخرب اقتصادی و سیاسی کمتر نخواهد شد.
🔻روزنامه تعادل هم بر مبنای گزارش مرکز مطالعات زنجیره ارزش که به بررسی توسعه صنایع پتروپالایشی ایران پرداخته، از "آغاز شکنندگی صنعت پتروشیمی" خبر داد و نوشت: صنایع پتروپالایشی ایران نیازمند ایجاد توازن در تولید فرآوردههای نفت و گاز است. از نظر این مرکز، خصوصیسازی غیراصولی بخش پتروشیمی یکی از دلایل بر هم خوردن توازن در سبد محصولات تولیدی این بخش بوده و دولت باید با رها کردن تصدیگری در این صنایع و پذیرش کامل نقش سکانداری، نقش معمار راهبردی حوزه نفت و گاز را ایفا کند.
🔻در این گزارش آمده است که نکته اصلی و حایز اهمیت در سهم و مقدار هر یک از ۸ محصول پایه پتروشیمی این است که مجموع تولید هر یک از این محصولات در دنیا مبتنی بر کشش بازار است بهطوری که آمونیاک با ۱۶۶ میلیون تن تولید در رتبه اول و بوتادین تنها با ۱۲ میلیون تن تولید در رتبه هشتم قرار گرفته است. مطمئنا حفظ توازن و تناسب در تولید محصولات پایه، اولین و مهمترین اصل توسعه است. مقایسه سهم هر یک از محصولات پایه پتروشیمیایی در ایران و جهان، حاکی از آن است که در معماری صنعت پتروشیمی کشور، اصل اساسی توسعه متوازن رعایت نشده است و طی سالهای آینده انحراف از اصل توازن بیشتر نیز خواهد شد. در ایران متانول در رتبه اول تولید در بین محصولات پایه قرار گرفته و سهم ۳۷ درصدی را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در دنیا سهم متانول از استخر محصولات پایه پتروشیمیایی تنها ۱۲ درصد است. در مقابل در محصول ارزشمند و راهبردی همچون پروپیلن مقایسه ایران و جهان حاکی از آن است که سهم پروپیلن در تولید محصولات پایه ایران بسیار پایین است. این در حالی است که در دنیا ۱۶ درصد از محصولات پایه پتروشیمیایی، متعلق به پروپیلن است.