گزارش پنجمین همایش سالانه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی

پنجمین همایش سالانه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران با مشارکت مجمع تشخیص مصلحت نظام، صندوق توسعه صادرات فرآورده‌های نفتی ایران، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران،‌ کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، شرکت بازرگانی پتروشیمی ، شرکت بورس کالا، بانک ملت و شرکت نفت سپاهان در محل باشگاه شماره یک شرکت ملی نفت ایران برگزار شد.

در این همایش با چشم‌انداز بسترسازی لازم برای رسیدن به اهداف برنامه بیست ساله (ایران 1404) در حوزه صادرات فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران به بررسی آثار هدفمندسازی یارانه‌ها بر صادرات فرآورده‌های صنعتی پایه نفتی، بررسی ظرفیت‌های برنامه پنجم توسعه از لحاظ صادرات فرآورده‌های نفتی، بررسی اقتصادی شرایط و محیط فعلی کسب و کار صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی آثار تثبیت، کاهش نرخ ارز بر شرایط کسب و کار صادرکنندگان و ارائه راهکارهای اجرایی برای تقویت نقاط بهبود شرایط فعلی اقتصاد و کسب و کار اعضای اتحادیه پرداخته شد.

آقایان دکتر علی دیواندری مدیرعامل بانک ملت،‌ آقای جواد اوجی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران،‌  آقای یحیی آل اسحاق رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران،‌ آقای حمزه لو مدیر عامل شرکت بازرگانی پتروشیمی به ایراد سخنرانی پرداختند.

«علی دیوانداری»، رئیس بانک ملت نیز در این همایش با بررسی روند توسعه ظرفیت فرآورده‌های نفتی در جهان و در بین کشورهای عضو اپک به بیان فرصت‌ها و چالش‌ها در پی اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها پرداخت.

 او با تحلیل روند جهانی، ایجاد قطب‌های جدید در تولید فرآورده‌های نفتی را حاصل افزایش ظرفیت تولید دانست و گفت: «به واسطه ظرفیت‌سازی‌ که در بخش‌های تولید، مصرف و صادرات صورت گرفته است، کشورهای آسیایی و پاسفیک از منطقه آمریکای شمالی جلوتر افتاده و فاصله بین آسیا و اروپا در حال کاهش است.

 وی با بیان این که اگرچه ایران در بین کشورهای اپک از نظر ظرفیت پالایشگاهی، تولید و مصرف رتبه‌های قابل قبولی را داراست اما در صادرات محصول جایگاه بالایی ندارد افزود: «برای کسب رتبه برتر در صادرات بهترین شیوه فراهم کردن همزمان رشد تجارت با افزایش تولید است.

وی اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها را فرصت مناسب دیگری بر تقویت صادرات دانست.

 او حمایت صندوق توسعه ملی از صادرات، تغییر نگاه از نفت خام به فرآورده در بخش صادرات، بسترسازی برای حضور بخش خصوصی، اصلاح قیمت حامل‌های انرژی و تشویق و جذب سرمایه‌گذاری جدید را از مهم‌ترین فرصت‌ها در بخش انرژی در قالب برنامه پنجم توسعه عنوان کرد.

«یحیی آل اسحاق»، رئیس اتاق بازرگانی تهران با نگاهی به نظر نظام حاکمیتی در خصوص واگذاری امور از بخش دولتی به خصوصی، آن را فرصتی مناسب خواند و افزود: «حال که نظام حاکمیتی به این نتیجه رسیده است باید بخش خصوصی هم تمام توان خود را برای گذار از این شرایط سخت بکار گیرد که این مستلزم سیاست گذاری، تعامل و ظرفیت سازی است.»

 به گفته وی بعد از گذراندن این دوران در نهایت اقتصاد کشور بر گرده تشکل‌ها گذاشته خواهد شد. تشکل‌هایی که حرفه‌ای، به روز شده و آشنا به شرایط زمان و جهان فعالیت می‌کنند.

 وی همچنین تشکل‌ها را هسته فنی همه فعالیت‌های اقتصادی به ویژه در این صنف دانست و افزود: «هر چقدر که حاکمیت کار را به بخش خصوصی واگذار می‌کند تشکل‌ها و اتاق‌ها هستند که باید جایگزین آن‌ها شوند.»

 رئیس اتاق بازرگانی تهران موفقیت در عرصه بین‌المللی در بخش صنعت نفت، گاز و پتروشیمی را تابع ایجاد هلدینگ‌های بزرگ متناسب با فعالیت این رشته خواند و افزود: «با ایجاد شرکت‌های مادر تخصصی، متناسب با فعالیت این بخش قطعا موفقیت‌های چشم گیری حاصل خواهد شد.»

 آل اسحاق هرگونه نگرانی در خصوص اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها را بی مورد دانست و افزود: «با وجود در اختیار داشتن بهترین و متخصص‌ترین فناوری و نیروی انسانی و همچنین غنی‌ترین منابع و ذخایر نفتی نه تنها موضوع اولیه‌ای همچون اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها نباید ما را نگران کند بلکه باید زمینه برای ورود صادرکنندگان ما به بازارهای جهانی و رقابت با رقبای غیر یارانه‌ای باشد.

در ادامه جواد اوجی مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه حجم ذخایر گازی قابل استحصال کشور 33 هزار میلیارد متر مکعب برآورد شده است، اذعان کرد نزدیک به 50 درصد از این ذخایر در حوزه میدان گازی پارس جنوبی و بقیه در میادین مستقل گازی و عمدتاً‌ در جنوب غربی کشور قرار گرفته است و 153 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال در کشور وجود دارد که در مجموع ذخایر قابل استحصال هیدروکربوری کشور 350 میلیارد بشکه معادل نفت خام است. وی  با اشاره به توان تولید بیش از 600 میلیون متر مکعب گاز ترش و شیرین در کشور گفت: 13 پالایشگاه فرآورش گاز در کشور با توان فرآورش 320 میلیون متر مکعب در روز وجود دارد و 200 هزار کیلومتر خط لوله انتقال فشار قوی، شهری و روستایی در کشور وجود دارد که بعد از گازپروم روسیه دومین شبکه بزرگ خطوط منطقه محسوب می‌شود.  وزارت نفت مکلف شده در پایان برنامه پنجم بیش از دو برابر میزان تولید کنونی ، یعنی نزدیک به 1.3 میلیارد متر مکعب در روز تولید داشته باشد که این کار با توجه به دو برابر شدن ظرفیت تولید گاز کشور در چهار سال گذشته ممکن به نظر می‌رسد.

وی افزود: نزدیک به 37 هزار میلیارد تومان ظرف برنامه پنجم در حوزه گاز سرمایه‌گذاری می‌شود، تا اهداف برنامه محقق شود.مدیرعامل شرکت ملی گاز گفت: بیش از 9 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در صنعت گاز در سال 89 انجام شد که عمدتاً در خطوط، ایستگاههای تقویت فشار، احداث و توسعه پالایشگاهها و ذخیره‌سازی بود.اوجی با بیان اینکه برای همه 9 هزار میلیارد تومان پروژه قرارداد بسته شده، گفت: بخشی از این قرارداد هم اجرایی شده است. از توان ارزی و ریالی بانکها، فاینانس داخلی و خارجی و مشارکت بانکها استفاده شد که قرارداد این شرکت با بانک صادرات از این جمله است.مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، با اشاره به قرارداد 4 میلیارد دلاری شرکت ملی گاز با بانک صادرات گفت: قراردادهای دیگری نیز به زودی با بانکها و فاینانسورهای دیگر خواهد بود.مدیرعامل شرکت ملی گاز تأکید کرد‌: ‌امسال برای اولین بار در تاریخ کشور حجم صادرات گاز به 7.

2 میلیارد متر مکعب تا امروز رسید که در مقایسه با آمار کل صادرات سال گذشته که 6.8 میلیارد متر بود رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد.اوجی با اشاره به سخنان سید حمید حسینی رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در مورد قیمت گاز صادراتی گفت: حاضریم 4 برابر قیمتی که آقای حسینی برای صادرات اعلام کرده است، گاز را خریداری کنیم، چنانکه گازی که از ترکمنستان با قرارداد 25 ساله می‌خریم، 7 الی 10برابر نرخ‌هایی است که ایشان ذکر کردند. اوجی اضافه کرد: قراردادهای جدیدی را برای صادرات گاز در دستور کار داریم، که عبور گاز از خاک ترکیه به اروپا و صادرات به کشورهای حوزه خلیج فارس را شامل می‌شود و در شرف عقد قراردادهایی عمدتاً‌ با طول عمر 20 تا 25 ساله هستیم.مدیرعامل شرکت ملی گاز تأکید کرد: قیمت خرید و فروش گاز در منطقه 8 تا 10 برابر رقم‌هایی است که آقای حسینی اعلام کردند و ما گاز را با بیش از چنین قیمتی به ترکیه می‌فروشیم. وی در ادامه گفت: بعد از هدفمند کردن یارانه‌ها مصرف گاز و صنایع عمده 12 تا 15 درصد افزایش پیدا کرد که عمده دلیل آن افزایش قیمت سوخت مایع بود.اوجی اضافه کرد: زمانی ایران صادرکننده عمده فرآوردهای نفتی بود، اما امروز به دلیل مصرف غیربهینه گاز و نیاز صنایع و نیروگاهها به سوخت‌های مایع واردکننده هستیم چنانچه اگر چنین مشکلی نداشتیم، لازم نبود هر سال 6 هزار میلیارد تومان هزینه برای تأمین فرآوردهای نفتی مصرف داخل کشور بپردازد.

اوجی در خصوص مصرف گاز بخش‌های خانگی و تجاری در تابستان گفت این بخش از مصرف گاز روزانه 70 میلیون متر مکعب است، اما در زمستان به 400 تا 420 میلیون متر مکعب نیز می‌رسد. با وجود اضافه شدن یک میلیون مشترک در سال جاری به مشترکان گاز پس از هدفمندسازی یارانه‌ها بین 20 تا 25 میلیون متر مکعب روزانه از مصرف خانگی و تجاری کم شده است. و پیش‌بینی می‌کنیم، توان صادرات گاز و به تبع آن توان سرمایه‌گذاری در بخش گاز پس از هدفمندی یارانه‌ها افزایش یابد.وی تأکید کرد: نزدیک به 80 درصد قبوضی که برای مشترکان استان تهران صادر شده، در ماه دی و اوایل بهمن حاکی است، آنها در الگوی مصرف گاز مصرف کرده‌اند و قیمت گاز آنها جهش زیادی نداشته است.