راهی میانبر برای دور زدن تحریم ها

صنایع پایین دستی در اکثر کشورهای دنیا به صورت خصوصی مدیریت میشود و کشورهایی که صنایع پایین دستی آنها زیر سایه مدیریت دولتی باشند، بسیار کم هستند و این موضوع خود موید لزوم واگذاری مدیریت صنایع پایین دستی به بخش خصوصی کشور است. از همین رو، برگزاری نخستین رویداد بین المللی صنایع پایین دستی نفت ایران در معرفی صنایع پایین دستی را می توان مثبت ارزیابی کرد و به فال نیک گرفت. چراکه به نمایش گذاشتن پیشرفت هایی که با توسعه صنایع پایین دستی در کشور رخ داده، از طریق این رویداد امکانپذیر است. از سوی دیگر، برگزاری این نمایشگاه در عرصه صنایع پایین دستی می تواند در شناسایی کمبودها و نقاط ضعف نیز کمک دهنده باشد. به عبارتی دیگر، به نمایش گذاشتن ظرفیت و پتانسیل صنایع پایین دستی می تواند روند واگذاری مدیریت این صنایع به بخش خصوصی را سرعت ببخشد. حال اما با توجه به اینکه تحریم های اعمال شده، فشار مضاعفی را بر نفت خام کشور وارد می کند، توجه به بخش صنایع پایین دستی به جهت اینکه کمتر تحریم پذیر هستند و از طرفی به دلیل ارزش افزوده بالا، می توانند ارزآوری بیشتری داشته باشند، باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. از این رو، باید به این بخش فرصت بیشتری برای معرفی توانایی ها و اثبات خود داد. چراکه بخش خصوصی در تحریم های قبلی و فعلی ثابت کرد که می تواند در فروش محصولات نهایی موفق عمل کند و البته این موفقیت به مدد عواملی از جمله قابلیت ردیابی این محصولات نسبت به مواد خام بوده است.
اما مشکل عمده ای که بر سر راه اثبات توانایی و شکوفا شدن صنایع پایین دستی وجود دارد، اصرار دولت و تکیه آن بر خام فروشی است. این در حالی است که اگر دولت به بخش خصوصی اعتماد کند و میدان را برای ایفای نقش به این بخش بدهد و دست از تمرکز بر خام فروشی بردارد، در کنار کمک به اشتغال قشر تحصیلکرده، می تواند شکوفایی این صنایع را نیز رقم بزند. البته وقوع این رویداد مثبت، مشروط به رفع محدودیت های این بخش است. موضوعی دیگری که در این نوشتار بد نیست، مورد اشاره قرار گیرد، این است که در کشور، فرهنگ شکل گیری کنسرسیوم ضعیف است، در حالیکه در کشورهای دیگر چندین شرکت سرمایه‌های خود را روی هم می گذارند، کنسرسیوم تشکیل می دهند و به جای کار روی پروژه‌های کوچک، وارد پروژه‌های بزرگ می‌شوند، اما بخش خصوصی ایران از نظر فرهنگی در تشکیل این کنسرسیوم‌ها چندان قوی نیست. از همین رو، باید کمک کنیم تا بخش خصوصی وارد کنسرسیوم شوند تا بتواند در زمینه صنایع پایین دستی ورود کرده و پتروشیمی و پالایشگاه‌های بزرگ بسازد. با نگاه به همه این موضوعات، مزایای برگزاری اولین دوره نمایشگاه بین المللی صنایع پایین دستی نفت ایران را میتوان جلوگیری از خام فروشی، ترویج محصولات صنایع پایین دستی نفتی به جای خام فروشی، عرضه محصولات، تسریع در روند واگذاری ها پروژه ها به بخش خصوصی و همچنین افزایش سرعت پیشرفت صنایع پایین دستی عنوان کرد. در پایان ذکر این نکته نیز ضروری است که تحقق همه این اتفاقات مثبت در گرو کوتاه آمدن دولت از مدیریت این صنایع است.