دولت قصد دارد با حمایت جدی از بورس هم نیاز خود را رفع و هم اینکه با اهلیت و اهمیت به بازار سرمایه مسیر جدیدی برای تامین مالی بنگاه ها بیازماید.
دولت در سیاست های جدید خود تمایل دارد تامین مالی بلندمدت بنگاه ها را از کانال متفاوتی به نام بورس پیگیری کند. آزادسازی سهام عدالت و عرضه های ادامه‌دار سهام در قالب صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF) دو محور اصلی سیاست های جدید امسال دولت است. البته دولت از سر یک توفیق اجباری به تبع از تحریم ها محروم از درآمدهای نفتی است و در این رهگذر برای کاهش و جبران کسری بودجه بهترین راه را انتخاب کرده است. همین که برای جبران کسری و نیاز خود دست خود را به جیب بانک مرکزی نمی‌کند، خودش می‌تواند امیدبخش باشد.
اگرچه در چگونگی عرضه ها و التهابات غیرمنطقی بازار سهام بحث ها و نقدهای جدی بسیار است و در اینجا قصد پرداختن به آن را نداریم. حالا دولت باید برای تامین منابع مالی خود و تامین ارز مورد نیاز برای کالاهای اساسی و مواد اولیه نیز چاره‌ای بیندیشد؛ فروش اموال مازاد و واگذاری شرکت های دولتی ها از مسیر بورس، انتشار اوراق مالی و بدهی به ارزش بیش از 80 هزار میلیارد تومان و تشویق به افزایش صادرات و انگیزه برای بازگشت ارز حاصل از صادرات برای تامین نیاز ارزی 35 میلیارد دلاری از تدابیری است که دولت اتخاذ کرده است.
حالا اما در کنار همه این‌ها دولت در مقام سیاست گذار قصد دارد با آزادسازی سهام عدالت هم بار خود را سبک و بتواند بخشی از نیازش را تامین کند و هم اینکه در سوی دیگر به اقتصاد خانوارها نیز کمک کند. به مسئولان بورسی هم توصیه میشود که گام های احتیاطی بردارند و با تدابیر درست از شتاب منطقی بازار حمایت کنند تا به دور از هیجانات باشند.
آزادسازی سهام عدالت به خانوارها کمک می کند
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئریس جمهور در جلسه نقش نظام بانکی و جهش تولید که با مدیران عامل بانک‌ها و اعضای هئیت عامل در بانک مرکزی (لینک) برگزار شد با اشاره به تصمیم برای آزادسازی سهام عدالت گفته است: امروز ۵۰ میلیون نفر جمعیت کشور از این سهام برخوردارند که ارزش شرکت های بورسی آن به حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان می رسد. به گفته وی در برخی از خانوارها ۵ عضو خانواده از این سهام برخوردار هستند.
جهانگیری با بیان اینکه امسال حداقل به ۳۵ میلیارد دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه نیاز داریم گفت: باید حمایت ویژه‌ای از صادرکنندگان داشته باشیم تا بتوانند در تامین این میزان ارز به دولت کمک کنند .
وی با بیان اینکه سال گذشته سیستم بانکی ۹۷۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده است افزود: انتظار داریم امسال به ویژه در بخش مسکن تمرکز بیشتری ایجاد شود تا بتوانیم یک میلیون واحد مسکونی به بهره برداری برسانیم.
جهانگیری با بیان اینکه مطالبات غیرجاری بانک‌ها به ۹ درصد کاهش یافته است، گفت: بانک ها باید افراد خوش حساب را از افراد سودجو جدا کنند و به آنها فرصت بدهند، اما در مقابل افراد سودجو که گردن کلفتی می‌کنند محکم بایستند.
وی از بانک ها خواست برای ارائه تسهیلات ۵۰ هزار میلیارد تومانی به همه بنگاه هایی که از کرونا آسیب دیده اند سخت گیری نکنند. جهانگیری با اشاره به نحوه تامین منابع بودجه امسال گفت: برداشت از ذخایر بانک مرکزی خط قرمز دولت است.
وی افزود: مهمترین راه تامین نیازهای بودجه ای دولت انتشار اوراق مالی است که برنامه ریزی شده امسال بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان این اوراق منتشر شود.
جهانگیری با بیان اینکه مجموعه دارایی‌های دولت به ۷۰۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد گفت: امروز در بازار سرمایه فرصت خوبی فراهم شده است و دولت اصرار دارد شرکت‌هایی که قابلیت دارند در بورس عرضه شوند و بانک‌ها نیز در این زمینه باید همکاری کنند.
وی با اشاره به رکود اقتصاد جهانی به خاطر بیماری کرونا گفت: در سال گذشته ما با دنیا ۱۰۰ میلیارد دلار مبادلات داشته ایم که باید در محاسبات گنجانده شود ضمن اینکه کاهش بی سابقه قیمت نفت باعث شده قیمت نفت اوپک به زیر ۲۰ دلار کاهش یابد .
وی افزود: در این شرایط باید با برنامه‌ریزی مناسب از آسیب‌پذیری قشرهای مختلف جلوگیری شود و ضمن افزایش تاب‌آوری اقتصاد بتوانیم برنامه‌های جهش تولید را محقق کنیم.
جهانگیری با اشاره به مدیریت خوب بانک مرکزی گفت: در سال گذشته شاهد روند کاهنده تورم و رشد مثبت اقتصاد غیر نفتی بودیم ضمن اینکه در سال های اخیر سالانه ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر اشتغال ایجاد شده است.
وی همچنین به ایجاد سامانه های کنترلی در نظام بانکی اشاره کرد و افزود: این سامانه‌ها تا حدود زیادی دغدغه های فساد در سیستم بانکی را از بین می برد. وی گفت: با این حال همچنان زمین و پول دو موضوع اصلی ایجاد فساد در کشور است.
حمایت از تولید در اولویت نظام بانکی
رئیس کل بانک مرکزی هم ، با اشاره اینکه سیستم بانکی محور موثر و تاثیر گذار در اقتصاد کشوراست، گفت: باوجود تحریم‌های ظالمانه و انتظار دشمنان برای فروپاشی اقتصاد، خوشبختانه با تصمیم‌های صحیح مجموعه اقتصادی دولت و بانک مرکزی در زمان حاضر شاهد ثبات اقتصادی و رشد اقتصادی غیرنفتی بوده ایم و بر اساس برنامه ریزی‌های لازم حمایت از تولید در اولویت قرار دارد.
عبدالناصر همتی اقدام‌ها و دستاورد‌های بانک مرکزی در حوزه‌های «سیاست پولی»، «اعتباری»، «ارزی» و «نظام‌های پرداخت» را تشریح کرد و گفت: این دستاورد‌ها با تلاش و کوشش مجموعه نظام بانکی و در سایه سیاست گذاری صحیح بانک مرکزی به دست آمده است و در صورتی که از نظام بانکی حمایت شود، دستاورد‌های سترگ تری در آینده شاهد خواهیم بود.
رییس شورای پول و اعتبار در خصوص سیاست‌های اعتباری بانک مرکزی با تأکید اینکه بر اساس این سیاست گذاری به موضوع تولید توجه ویژه‌ای شده است، گفت: بانک مرکزی گام‌های موثری از جمله اعطای تسهیلات به شرکت‌های پیشران، بنگاه‌های کوچک و متوسط و شرکت‌های دانش بنیان برای حمایت از این بخش برداشته است و در همین راستا نیز به تأمین سرمایه بنگاه‌ها و زنجیره تولید نگاه و حمایت ویژه‌ای شده است.
همتی در ادامه به دستاورد‌های حوزه سیاست‌های پولی بانک مرکزی پرداخت و گفت: مهمترین سیاست پولی مهار تورم و کنترل روند آن بوده است و این دستاورد با وجود شرایط تحریم و وضعیت خاص فروش و قیمت نفت به دست آمده است.
وی در خصوص تصمیم‌ها و سیاست‌های اتخاذ شده به منظور تأمین صحیح کسری بودجه بدون تاثیر در نرخ تورم افزود: برای تأمین کسری بودجه، تصمیم‌ها و برنامه‌های خوب و مناسبی اندیشیده و در حال اجراست که نمونه آن تصمیم به فروش اوراق بدهی برای تأمین کسری بودجه و استفاده از ساز و کار بازار باز با تلاش بانک مرکزی است که در شصت سال گذشته بی سابقه است.
رییس کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه بانک مرکزی در زمینه سیاست‌های پولی ابزار قوی و مناسبی در اختیار دارد گفت: بازار باز مکانیزمی است که بانک مرکزی برای مدیریت بازار پول از آن به خوبی بهره گرفته است و خوشبختانه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری نیز بدون فشار و ابزار دستوری، همراهی مناسب و مطلوبی با سیاست‌های بانک مرکزی در این زمینه داشته اند که جای قدردانی و تشکر دارد.
رئیس شورای پول و اعتبار در ادامه با تاکید بر اینکه بانک محور بودن اقتصاد باید اصلاح شود، تصریح کرد: درحال حاضر مانده تسهیلات بانکی، دو هزار میلیارد تومان است که نزدیک ۹۰درصد تأمین مالی کشور به حساب می‌آید و خوشبختانه اقبال خوبی به بازار سرمایه شده است و جادارد که نقش بازار سرمایه در تأمین مالی افزایش یابد. وی افزود: البته در بازارسرمایه مسئولان باید اقدامات احتیاطی لازم را در نظر بگیرند تا با مدیریت مناسب شاهد رشد مطمئن و منطقی آن باشیم.
رئیس کل بانک مرکزی در حوزه ارزی تصریح کرد: باوجود کاهش درآمدهای نفتی به تاثیر تحریم‌های ظالمانه و کاهش شدید قیمت نفت، وضعیت ذخایر اسکناس ارزی مناسب و در تاریخ کشور بی سابقه است، ضمن آنکه برای تأمین کالاهای اساسی تمهیدات لازم پیش بینی شده است و مشکلی وجود ندارد.
رییس کل بانک مرکزی در پایان به دستاورد‌های حوزه فناوری‌های نوین پرداخت و گفت: در حوزه نظام‌های پرداخت اقدامات مناسبی انجام شده است که مهم ترین آن کنترل جدی بر گردش پول ملی وجلوگیری جدی از پول شویی و اقدامات سفته بازانه در بازار‌های مختلف به‌ویژه بازار ارز است و در مقابل، این گردش پول در خدمت فعالیت‌های مولد اقتصادی قرار گرفته است.
همتی در خصوص حمایت‌های بانک مرکزی از فضای کسب و کار در پی شیوع ویروس کرونا تاکید کرد: در مبازره با آثار اقتصادی و معیشتی شیوع ویروس کرونا سیستم بانکی در خط مقدم قرار دارد و علی رغم شرایط سخت اقتصادی با برنامه ریزی‌های لازم تسهیلات حمایتی از محل اعتبار ۷۵ هزار میلیارد تومانی در اختیار اقشار آسیب دیده قرار گرفته است و با برنامه ریزی‌های انجام شده این تسهیلات به فعالان حوزه کسب و کار و تولید پرداخت میشود و همین امروز دستور العمل مربوط به وام بنگاه‌ها صادر شد.
در این جلسه اعضای هیئت عامل بانک مرکزی در حوزه‌های «سیاست پولی»، «اعتباری»، «ارزی»، «نظارتی» و «نظام‌های پرداخت» به ارائه گزارش پرداختند و برخی از مدیران عامل بانک‌های دولتی و خصوصی به تشریح مسائل، مشکلات و راهکار‌های پیشنهادی اشاره کردند.