سانتریفیوژ یکی از پر کاربردترین تجهیزات آزمایشگاهی است برای جدا کردن ماده‌ای از ماده دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. دستگاهی که ساختش دقتی بالا و فناوری پیشرفته‌ای می‌طلبد.
در آزمایشگاه تحقیقاتی دستگاه‌های متعددی وجود دارد که هرکدام کاری انجام می‌دهد اما آن‌چه که جلب توجه می‌کنددستگاهی حاوی ستون‌های حاوی خون را سوار کرده و بی وقفه می‌چرخد؛ با سرعتی سرسام آور. مسئول آزمایشگاه درباره کاربرد و هدف از انجام این‌کار، توضیح می‌دهد که سانتریفیوژ یا جداسازها کار تفکیک دو ماده هم‌فاز یا غیر هم‌فاز را انجام می‌دهند. کاربردهای این فناوری در پزشکی، صنایع بالادستی نفت، گاز و پتروشیمی است.
ارزان‌تر اما با همان کیفیت
اما به گفته مویدعلایی مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان اندیشه سازان سلامت پارسیان، دستگاه یادشده اگرچه کاربردهای استراتژیک دارد و مورد استفاده بخش‌های مختلفی است، به ستختی و با قیمت بسیار بالا وارد کشور می‌شود.
با توجه به هزینه‌های تمام شده بالا و خلا خدمات پس از فروش، خرید نمونههای وارداتی این دستگاه با چالش‌های فراوانی همراه است. بر همین اساس بود که فعالان فناور شرکت دانش‌بنیان اندیشه سازان سلامت پارسیان دست به تولید چنین محصولی زدند.
مویدعلایی مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان از کاربردهای گسترده سانتریفیوژها از سلامت تا صنایع نفت و گاز گفت و ادامه داد: این دستگاه برای جدا کردن دو ماده هم فاز یا غیر هم‌فاز مانند پلاسما از خون، جداسازی امولسیون‌ها و سوسپانسیون‌ها، تهیه فیلترهای فاقد پروتئین و بسیاری از کاربردهای فناورانه دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این فعال فناور، تولید با کیفیتی بالا و هم‌پای نمونههای خارجی را مهم‌ترین ویژگی سانتریفیوژهای ایران‌ساخت عنوان کرد و افزود: قطعات و مجموعه‌های داخل این دستگاه با بالاترین کیفیت طراحی و ساخته می‌شوند و باتوجه به نوع طراحی دستگاه، درصورت خرابی موتور و قطعات کنترلی، تعویض و تعمیر سانتریفیوژ با هزینه‌های پایین‌تر و در بازه زمانی کوتاهی صورت می‌گیرد.
تنوع در تولید سانتریفیوژها
علایی با بیان این‌که جداسازهای دور بالا برای استفاده در کاربردهای خاص یکی از تولیدات فدکو به شمار میود در نتیجه چرخش سریع، نیروی جداسازی تا صدها هزار برابر شتاب گرانشی زمین به نمونهها وارد می‌شود. این نیروی گریزازمرکز برای جداسازی مواد دو جزئی با چگالی نزدیک کاربرد دارد و در تولید واکسن‌های انسانی یا دامی، مقاصد تحقیقاتی زیست فناوری و یا آزمایشگاه‌های تخصصی سایر صنایع به‌کار می‌رود.
اما یکی دیگر از کاربردهای مهم سانتریفیوژها در صنایع غذایی و شیمیایی است؛ به گفته علایی، یکی از تولیدات شرکت فدکو، تولید سانتریفیوژهای یخچال‌داری است که با برخورداری از حفاظت های ارتعاش، دما و جریان موتور و با استفاده از سیستم کنترل خودکار خود می‌تواند به عنوان یک ماشین مطمئن، کارآمد و ایمن، پاسخ‌گوی نیاز مصرف کنندگان در صنایع دارویی، غذایی و شیمیایی باشد.
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان فدکو از دیگر تولیدات این شرکت نام برد و ادامه داد: دستگاه توبولار سانتریفیوژ برای جداسازی جامد از مایع و یا مایع از مایع در صنایع نفت، دارویی و غذایی، زونال سانتریفیوژ برای جداسازی ذرات با اندازه‌های مختلف، که درتولید محصولات ژن درمانی و واکسن‌های ویروسی مانند هاری، آنفولانزا، هپاتیت ب و مننژیت استفاده می‌شود، جزو تولیدات این شرکت دانش‌بنیان است.
وی همچنین به تولید جداسازهای صنعت نفت اشاره کرد و افزود: جداسازهای سنگ مخزن مورد استفاده در مطالعه خصوصیات سنگ و سیال مخزن به کار می‌رود. همچنین کانتر سانتریفیوژ از جمله تجهیزات جداسازی پرمصرف در صنایع داروسازی، غذایی و نفت است که برای جداسازی جامدات از مایعات و یا جداسازی دوفاز مایع مختلف به کار می‌رود.
ضرورت بازارسازی برای تولیدات ایران‌ساخت
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان فدکو از اهمیت حمایت از تولیدات ایران‌ساخت با ایجاد بازار و ظرفیت‌های صادارتی گفت و ادامه داد: توانمندی‌ها و ظرفیت‌های نهفته شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی اگر از سوی بازار داخلی مورد حمایت قرار بگیرد، نه تنها می‌تواند نیاز داخلی را تامین کند، بلکه زمینه ارزآوری به واسطه صادرات را نیز به همراه خواهد داشت.
به گزارش «انرژی امروز» از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، این فعال فناور، حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از تولیدات ساخت داخل را اثربخش دانست و گفت: فرهنگ‌سازی استفاده از تولیدات ایران‌ساخت با توجه به شناخت اندکی که جامعه نسبت به کیفیت و کارایی بسیاری از تولیدات داخلی دارد، ضرورتی بود که خوشبختانه توسط معاونت علمی و فناوری، با رویدادهای حمایتی و ترویجی مانند نمایشگاه ایران‌ساخت صورت گرفت. این روند البته باید به صورت مستمر و جدی ادامه یابد تا راه محصولات ایران‌ساخت به بازارهای داخلی و بین‌المللی هموار شود.