در جریان آخرین رونمایی وزارت نفت از طرح‌هایش در دولت دوازدهم، وزیر نفت از سامانه درخواست فرآورده‌های نفتی (سدف) رونمایی کرد. این سامانه درگاه الکترونیکی برای پاسخگویی به تقاضای برای سوخت و فرآورده‌های نفتی است و به گفته «شانا» روزانه بیش از ۲۰۰ میلیون لیتر فرآورده نفتی از طریق آن به مصرف‌کنندگان و مشتریان تخصیص داده می‌شود.
وزیر نفت در جریان این مراسم رونمایی با اشاره به ۴ برابر شدن صادرات فرآورده‌های نفتی در دولت دوازدهم، چنین رشدی را بی‌سابقه دانست. او همچنین از دستاوردهای دوران مدیریتی خود درباره جلوگیری از قاچاق سوخت گفت و سدف را حاصل برنامه‌ریزی و تلاش‌های وزارتخانه متبوعش در این راستا دانست. بیژن زنگنه می‌گوید که این سامانه با همکاری طیف گسترده‌ای از نهادها، اجرایی شده است. او همچنین در حاشیه این مراسم به خبرنگاران درباره یارانه ۸۰ میلیارد دلاری دولت در سال ۹۸ برای حامل‌های انرژی اشاره کرد. وزیر نفت در پایان هم توضیحاتی درباره پرونده جنجالی کرسنت و زمان صدور رای آن داد و در پاسخ به خبرنگاران درباره پرونده زنجانی نیز گفت که الحمدلله در زمان وزارت وی بابک زنجانی به وجود نیامده است.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران هم در جریان این مراسم عنوان کرد که به کمک سامانه سدف، قاچاق سوخت از بسیاری از مبادی مرزی کشور تقریبا به صفر رسیده و این امر فرصت صادرات و فروش فرآورده‌های نفتی در کشورهای همسایه را به وجود آورده است. علیرضا صادق‌آبادی، اعلام کردکه به کمک سامانه سدف، اطلاعات ارزشمندی در اختیار وزارت نفت و سایر نهادها قرار گرفت و از این طریق، بسیاری از پرونده‌های قاچاق سوخت که حتی مربوط به سالیان گذشته بودند نیز کشف شده است.
رونمایی از «سدف»
به گزارش شانا، بعد‌ازظهر دوشنبه سامانه درخواست فرآورده‌های نفتی (سدف) با حضور بیژن زنگنه، وزیر نفت رونمایی شد. این سامانه درگاه الکترونیکی پاسخگویی به تقاضای سوخت است و در جهت ارائه اطلاعات، ایجاد ارتباطات و توسعه خدمات در حوزه درخواست فرآورده‌های نفتی فعال است. براساس این گزارش به‌کارگیری و توسعه این سامانه در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی سبب ایجاد تغییرات و اصلاحات عمده و ساختاری در فرآیند درخواست فرآورده‌های نفتی شده که تمرکززدایی، بهبود کارآیی، اثربخشی و شفافیت اطلاعات از جمله دستاوردهای این سامانه در روند توزیع الکترونیکی سوخت در کشور به شمار می‌آیند.
گزارش‌ها حاکی است روزانه بیش از ۲۰۰ میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی شامل نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره، بنزین و گاز مایع از طریق این سامانه به مصرف‌کنندگان تخصیص داده شده و درخواست‌های مربوط به فرآورده‌های نفتی در همه گروه‌ها، از طریق این سامانه ثبت و رسیدگی می‌شود. گفته می‌شود تعداد مراجعه‌کنندگان در سدف روزانه تا ۶۰ هزار نفر بوده و به‌طور میانگین روزانه هزار کاربر آنلاین از آن استفاده می‌کنند. این سامانه در مجموع ۴/ ۳ میلیون نفر کاربر داشته و ۳۹ فرآیند در آن اجرایی می‌شود؛ همچنین تعداد ۵۶ دستگاه متولی در این سامانه فعالیت کرده‌اند و تعداد ۲۰ دستگاه نیز به‌عنوان دستگاه همکار شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران شناخته می‌شوند.
شانا همچنین در گزارش خود درباره این سامانه گفته که توزیع سوخت از طریق سدف مانع افزایش غیرمتعارف مصرف فرآورده‌های نفتی در بخش‌های مختلف کشور شده و این روند سبب صادرات ۵/ ۹۶ میلیون دلار نفت گاز بیشتر، ۹/ ۲ میلیون دلار نفت کوره بیشتر، ۱/ ۳۷ میلیون دلار بنزین بیشتر، ۶/ ۴۷۳ میلیون دلار نفت سفید بیشتر در بازه زمانی سال ۹۹ و در مقایسه با سال ۹۶ شده است.
صادرات فرآورده‌های نفتی ۴ برابر شد
وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران در جریان این رونمایی گفت که صادرات فرآورده‌های نفتی در ایران در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۱ چهار برابر شد و برای نخستین بار ۲۳ میلیون تن فرآورده نفتی از کشور صادر شد که در تاریخ کشور سابقه نداشته است. بیژن زنگنه همچنین اعلام کرد: «ظرفیت پایانه‌های صادرات فرآورده‌های نفتی ما ظرف دو تا سه سال گذشته، سه برابر شده، این در حالی است که ما در سال‌های اخیر همیشه با مشکل ظرفیت پایانه‌ها روبه‌رو بوده‌ایم.»وی با اشاره به اینکه برخی خیال می‌کنند صادرات فرآورده‌های نفتی کار ساده‌ای است، گفت: «این طور نیست که صادرات فرآورده‌های نفتی ساده باشد، بلکه ما بسیار زحمت کشیدیم تا جلوی قاچاق را بگیریم که صادرات فرآورده وارد کانال رسمی شود.» وزیر نفت ادامه داد: «هم‌اکنون به‌طور میانگین روزانه حدود ۲۰۰ میلیون لیتر فرآورده در کشور توزیع می‌کنیم که حجم عظیمی از آن هم یارانه‌ای است؛ به‌تازگی برای رئیس‌جمهوری نامه‌ای نوشتم همراه با رونوشتی به دفتر مقام معظم رهبری و آقای رئیسی، مبنی بر اینکه ما در سال ۹۸، نزدیک به ۸۰ میلیارد دلار در بخش فرآورده‌های نفت و گاز، یارانه پرداخت کرده‌ایم که رقمی بسیار بزرگ است.»
زنگنه با اشاره به اینکه این رقم پارسال اندکی کمتر بوده و دلیل آن هم کاهش قیمت نفت بوده است، افزود: در شرایط کنونی که نمی‌توانیم قیمت‌ها را اصلاح کنیم، بزرگ‌ترین کاری که می‌توانستیم انجام دهیم و بالاترین هنری که داشتیم این بود که ابزاری برای کنترل داشته باشیم که سدف حاصل همین برنامه‌ریزی‌ها بوده است. وی با تاکید بر کاهش دخالت انسانی در سدف گفت: «حتی زمانی که برای نمونه یک نیروگاه سوخت اضافه بخواهد، سامانه می‌تواند آن را کنترل کند؛ اعداد در حوزه فرآورده‌های نفتی بزرگ هستند و هر انسانی ممکن است وسوسه شود، ما چند کیلومتر مرز دریایی، زمینی و... با قیمت‌های متفاوت در آن طرف مرز وسوسه‌انگیز است.»
وزیر نفت از دیگر اقدام‌های موثر در سال‌های اخیر در وزارت نفت را توسعه گازرسانی دانست و افزود: «امروز ۹۵درصد جمعیت کشور و بخش زیادی از صنایع زیر پوشش شبکه گازرسانی کشور هستند، از این رو با کمی سختگیری تقریبا باید سوخت‌های مایع برای واحدهای صنعتی و... قطع شود.» زنگنه تاکید کرد: «برای گاز مایع (ال‌پی‌جی) هم طرحی مطرح و کارهایی انجام شده است، البته مجلس هم طرحی داده بود که قابل اجرا نیست، آنان که از گاز مایع به‌صورت غیرمجاز در خودروهایشان استفاده می‌کنند، جزو فقیرترین اقشار جامعه هستند که باید به آنها توجه کنیم و نباید به آنها فشار بیاوریم.»
وی درباره فعالیت چند دستگاه در راه‌اندازی سدف عنوان کرد که خوشبختانه در همه این دستگاه‌ها انسان‌های عاقل، شجاع و سلامتی هستند؛ زیرا هر جایی که پول زیاد است، غیر از عقل و تدبیر، سلامت هم خیلی مهم است. زنگنه افزود که سه تا چهار سازمان در زمینه راه‌اندازی این سامانه با یکدیگر متحد شدند و کار بزرگی انجام شد. وزیر نفت با اشاره به اینکه این سامانه، آخرین اقدامی است که در این دولت از آن رونمایی می‌کنیم، گفت: «من از زحمات همه این دستگاه‌ها از جمله وزارت اطلاعات که در این نوع سامانه‌ها تخصص پیدا کرده‌اند، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران تشکر می‌کنم.»
زنگنه با تاکید بر اینکه در شرایط تحریم همه تلاشمان را کردیم تا جلوی قاچاق فرآورده را بگیریم، افزود: «آنچه اکنون اهمیت دارد این است که به دولت آینده کمک کنیم تا بتوانند بار سنگینی که بر دوش آنها قرار می‌گیرد را بردارند؛ هر کمک و راهنمایی که بخواهند دریغ نمی‌کنیم زیرا همه در این کشور هستیم و کنار هم زندگی می‌کنیم، تحمل یکدیگر، اصلی مهم در مردم‌سالاری و زندگی متمدنانه است.»
نقش سدف در جلوگیری از قاچاق
زنگنه همچنین در حاشیه رونمایی از سامانه درخواست فرآورده‌های نفتی (سدف) در جمع خبرنگاران اظهار کرد: «سامانه درخواست فرآورده‌های نفتی با همکاری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، وزارت اطلاعات و دیگر دستگاه‌های مرتبط برای درخواست فرآورده‌های نفتی طراحی و عملیاتی و به‌طور رسمی رونمایی شد. در اجرای این سامانه نیروی انتظامی، قوه قضائیه، سپاه پاسداران و حدود ۵۰ دستگاه دیگر همکاری و همراهی دارند.»
وزیر نفت هدف از راه‌اندازی سدف را استفاده مناسب از فرآورده‌های نفتی و جلوگیری از قاچاق سوخت دانست و گفت که این سامانه تقاضای درخواست‌کنندگان سوخت را به شکل سیستمی بررسی می‌کند و در صورت استحقاق و دریافت اطلاعات از دستگاه‌های دیگر به آنها سهمیه تخصیص می‌یابد. زنگنه، سدف را حاصل صدها نشست کارشناسی، همفکری و تجربه دانست و گفت: «این سامانه جزو پیشرفته‌ترین سیستم‌ها برای جلوگیری از قاچاق است که مجموعه فرآورده نفتی را در برمی‌گیرد.» وی به موضوع گازرسانی هم اشاره کرد و با بیان اینکه افزایش گازرسانی در این سال‌ها سبب کاهش مصرف فرآورده‌های نفتی شده است، تصریح کرد: «وجود این سامانه سبب جلوگیری از مقدار زیادی قاچاق سوخت شده است، جا دارد از همه کسانی که در این زمینه همکاری کردند قدردانی کنم.» وزیر نفت درباره اینکه آیا سدف می‌تواند مانع مازاد عرضه گاز مایع (ال‌پی‌جی) شود نیز گفت که این امر امکان‌پذیر است، اما ملاحظات اجتماعی دارد که دولت بعدی باید به آن توجه کند.
زنگنه: الحمدلله بابک زنجانی دیگری درست نشد
وزیر نفت درباره مقدار افزایش ظرفیت گاز در سال ۱۴۰۰ و اینکه آیا امسال در زمستان کمبود گاز داریم، گفت: «امسال تولید گاز نسبت به پارسال ۴۰ تا ۵۰ میلیون مترمکعب افزایش می‌یابد و کمبود گاز هم در زمستان بستگی به مصرف دارد، هنوز ما نمی‌دانیم مقدار مصرف چگونه است.»
زنگنه همچنین درباره اینکه پرونده بابک زنجانی به کجا رسیده است، اظهار کرد: «ان‌شاءالله دولت سیزدهم آن را پیگیری می‌کند، ما فقط تلاش کردیم بابک زنجانی جدیدی درست نشود که الحمدلله نشد.» او همچنین درباره پرونده پرحاشیه و جنجالی کرسنت نیز عنوان کرد که کرسنت یک پرونده زنده در دیوان بین‌المللی داوری است و برآورد می‌شود که رای نخست آن در ماه سپتامبر داده شود. زنگنه درباره تمدید قرارداد صادرات گاز به ترکیه نیز اظهار کرد: «ما در ماه‌های اخیر هیچ‌گونه مذاکرات درازمدتی نداشته‌ایم.»
قاچاق فرآورده در بسیاری از مرزها صفر شده است
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز در مراسم رونمایی سامانه درخواست فرآورده‌های نفتی (سدف) اعلام کرد: «طی چند سال گذشته کار شبانه‌روزی بزرگی انجام شد و با مدیریت هوشمند و همکاری سازنده بین ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و وزارت نفت خوشبختانه این سامانه راه‌اندازی شد و اکنون با اطمینان می‌گوییم که در مرزهای زیادی از کشور قاچاق وجود ندارد.»صادق‌آبادی تاکید کرد: «بازارهایی مانند افغانستان، اقلیم کردستان عراق و ارمنستان، تقاضای مشخصی دارند و وقتی بیشتر آن از کانال رسمی تامین می‌شود، نشان می‌دهد که قاچاق وجود ندارد.»
وی با اشاره به رونق تجارت فرآورده آن هم در شرایط سخت دوران تحریم تصریح کرد: «دو عامل عرضه در بازارهای منطقه‌ای و مبارزه سختگیرانه با قاچاق به این موضوع منتهی شد که ما توانستیم در کشورهای همسایه در زمینه فروش فرآورده‌های نفتی موفق شویم.» صادق‌آبادی با اشاره به اینکه با اطمینان می‌گویم ما در مرز افغانستان دیگر قاچاق فرآورده نداریم، همه این دستاوردها را نتیجه تلاش دسته‌جمعی دانست. او همچنین تاکید کرد: «سدف سامانه‌ای جامع و به‌طور کامل بومی است که اطلاعات ارزشمندی در آن جمع‌آوری می‌شود و اطلاعاتی که از طریق این سامانه در اختیار ما و نهادهای نظارتی قرار گرفت، به کشف پرونده‌های بسیاری از قاچاق حتی مربوط به سال‌های گذشته منتهی شد و خوشبختانه وجوه قابل‌توجهی به کشور بازگشت.»
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: «ما در اواخر سال ۹۶ متوجه شدیم سامانه موجود تجارت آسان با این حجم مراوداتی که بین شرکت پخش با سایر دستگاه‌ها برای تامین سوخت یارانه‌ای وجود دارد، اطمینان کافی ندارد، چرا که در واقعیت از طریق سامانه قدیم منابع مالی جا‌به‌جا می‌شد و باید حساسیت زیادی نسبت به آن می‌داشت؛ اما سامانه طوری طراحی شده بود که امکان صحت‌سنجی دیتا در آن وجود نداشت و حتی اگر تخلفی صورت می‌گرفت، پیدا کردن متخلف کاری سخت و در برخی موارد ناممکن بود.»
صادق‌آبادی با اشاره به شفاف نبودن سامانه پیشین (آسان تجارت) افزود: «بنابراین تصمیم گرفتیم سامانه‌ای را طراحی کنیم که در آن قابلیت شناسایی مشتریان باشد؛ در مرحله نخست متوجه شدیم اطلاعات زیادی باید از دیگر وزارتخانه‌ها و نهادها بگیریم که کاری بسیار زمان‌بر بود و در بسیاری از این نهادها هم چنین سامانه‌ای وجود نداشت؛ متوجه شدیم کار برون‌سازمانی است و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران به تنهایی از عهده کار برنمی‌آید؛ بنابراین با کمک ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز که ارتباطات خوبی دارند، تصمیم گرفتیم این کار را آغاز کنیم و موفق شدیم جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و همه مصرف‌کنندگان سوخت یارانه‌ای را به این سامانه متصل کنیم.» او تاکید کرد که هم‌اکنون بیش از ۵۰ سامانه دیگر به این سامانه وصل شده‌اند و همه اطلاعات درخواست‌کنندگان پیش از نهایی شدن درخواست، بررسی و کنترل می‌شود. صادق‌آبادی گفت: «هم‌اکنون سدف جامع‌ترین سامانه موجود در کشور است که از همه دستگاه‌ها اطلاعات دریافت می‌کند و امکان ارائه اطلاعات به دیگر سازمان‌ها نیز از طریق آن وجود دارد.»