◀️ تحلیلگر روابط بین الملل در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی اوپکس : با حضور بنادر پاکستانی و از آن سو راه مواصلاتی زمینی چین به ایالت بدخشان، شرایط تبادلات تجاری و اقتصادی افغانستان به گونه ای دیگر رقم خواهد خورد.
📌 دکتر مرتضی فیروزی در پاسخ به اینکه چرا آمریکا با
اینکه چین را مهمترین مسئله سیاسی خود می داند افغانستان را رها کرد، گفت: آمریکا برنامه طرح خروج از خاورمیانه و بخشی از آسیای میانه را از قبل در سر داشت و هدف نهایی خود را استقرار در پاسیفیک می‌داند. لذا آمریکایی‌ها طراحی درستی برای این موضوع نکرده و تصور می‌کردند چین به عنوان سومین قدرت پس از شوروی سابق.، آمریکا و ناتو به باتلاق افغانستان دچار خواهد شد. ضمن اینکه نحوه خروج آمریکا از افغانستان، فاجعه آمیز و اسفناک و با شکست همراه بوده و برای دولت بایدن نقطه سیاهی را به همراه خواهد داشته است.
📌 فیروزی در خصوص نگرش حاکمیت سیاسی طالبان گفت: این گروه یک حزب لنینیستی نیست که دارای مرکزیت دموکراتیک بوده و از فرامین از بالا صادر شده برخوردار باشد و همه چیز کاملاً منظم انجام شود. اشخاصی که رهبری طالبان را برعهده دارند، تفکرات واحدی ندارند و خصوصاً ملا هیبت الله که هم اکنون رهبری این گروه را برعهده دارد، فردی مذهبی بوده که از سیاست بهره نبرده و تنها قاضی القضات است.
📌 وی در خصوص روابط تجاری ایران با دولت آینده طالبان افزود: به لحاظ تبارشناسی، نوعی تفکرات سلفی در درون امرای طالبان حاکم بوده که اگر به سال ۱۹۹۵ رجوع کنیم، تنها سه کشور عربستان، امارات و پاکستان، طالبان را به رسمیت شناختند و اگر همین تفکرات در شرایط کنونی حاکم شوند، برای امنیت ملی ایران خطرناک خواهند بود. اما در صورت پیروزی جناح قدرتمندی که توسط قطر سرمایه گذاری شده و جبهه اخوانی دارند، شرایط بهتری برای ایران ترسیم خواهد شد. در هر صورت، ایران سیاست صبر و انتظار را در خصوص طالبان پیشی گرفته که چه جناحی از طالبان در آینده به قدرت خواهند رسید.
📌عضو کمیسیون بازرگانان اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی، با اشاره به احساس خطر روسیه نسبت به حاکمیت طالبان گفت: چین و روسیه در ماجرای افغانستان، در یک زمین بازی نمی کنند، چین موقعیت بهتری داشته و پاکستان برگ برنده بازی او خواهد بود. در صورتی که روسیه با حضور گروههای مبارزی چون چچنی، اینگوشی و داغستانی در طالبان و حمایت گروههای افراطی در تاجیکستان و ازبکستان از آنها، شرایط مناسبی را برای خود مهیا نمی بیند. کما اینکه قبل از سقوط کابل، روسیه خطر را حس کرد و مانور نظامی مشترکی را با ازبکستان و تاجیکستان انجام داد.
لذا با توجه به تنفر ذاتی که طالبان و یا گروههای مخالف نیروهای شمال طی سالها جنگ با شوروی سابق داشتند، روسیه جایگاهی در مبادلات سیاسی و اقتصادی طالبان نخواهد داشت.
📌 فیروزی در ادامه افزود: روسیه می‌داند امریکا با کمک های غیر مستقیمی که از طرف متحدین نیابتی خود مانند عربستان و امارات به افغانستان می دهد، می تواند برای خود و متحدینش در آسیای مرکزی دردسرساز باشد.
📌 تحلیلگر روابط بین‌الملل در خصوص اقتصاد آینده افغانستان با اشاره به دو پارامتر مواد مخدر و معادن زیرزمینی گفت: با توجه به کشت ۹۰ درصد تریاک جهان در این کشور که محوریت اقتصادی و سیاسی بسیاری برای افغانستان دارد، برای اینکه به اقتصاد پویاتری دست پیدا کند، استخراج معادن و منابع زیرزمینی خود را در برنامه اقتصادی خود ترتیب خواهد داد که طی سالها به دلیل عدم دسترسی به دریای آزاد، امکان عرضه نداشته است. این موضوع خبر خوشایندی برای چین که مشتری گسترده مواد اولیه معدنی است خواهد بود و از مسیر زمینی ایالت بدخشان می‌تواند خریدار عمده محصولات معدنی افغانستان باشد. در هر صورت اگر گفته سخنگوی طالبان را مبنی بر پایان دادن به کشت خشخاش در نظر نگیریم افغانستان کشوری فقیر، کم آب، خشک و کوهستانی است که صنعت در آن جایی نداشته و طی سال ها به شدت به اقتصاد مبتنی بر کشت مواد مخدر متکی بوده است و دولت آینده ائتلافی یا رادیکالی طالبان می‌تواند نسبت به ادامه یا پایان یافتن اینگونه اقتصاد پاسخگو باشد.
📌 فیروزی در پایان افزود: با توجه به سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایران و هندوستان در چابهار، مقرر بود بخش بزرگی از این سرمایه‌گذاری‌ها منجر به دستیابی هند به بازار افغانستان گردد، اما با ظهور طالبان، بنادر گوادر و کراچی پاکستان قوت خواهند گرفت. در سالهای اخیر نیز بخشی از سوخت افغانستان توسط ایران و ترکمنستان تامین می شد و کارخانجات ایرانی نیز اتکای زیادی به فروش کالاهای خود با کیفیت پایین تر و قیمت ارزان تر در بازار افغانستان داشتند، اما با حضور بنادر پاکستانی و از آن سو راه مواصلاتی زمینی چین به ایالت بدخشان، شرایط تبادلات تجاری و اقتصادی به گونه ای دیگر رقم خواهد خورد.