در انتخابات پارلمانی نروژ مردم در دوراهی بین حمایت از صنعت نفت یا محدودسازی آن قرار گرفتند. هرچند حزب محافظه‌کار حاکم هم متعهد به اصلاح نحوه مالیات بر شرکت‌های نفتی شده است، اما بقای آن به معنای آرامش نسبی این صنعت نیز هست. در مقابل، حزب کارگر اپوزیسیون که در نظرسنجی‌ها پیش است مقابل توسعه نفت و گاز خواهد ایستاد.
چیزی که بیش از همه در انتخابات پارلمانی بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت غرب اروپا مورد بحث است، چگونگی سیاستگذاری نفتی و اقلیمی برای آینده است. این انتخابات که دوشنبه برگزار شد، دولت بعدی را مشخص می‌کند که طبق نظرسنجی‌ها، چپ‌گراها شانس بالایی برای جایگزین شدن با دولت محافظه‌کار فعلی دارند که ۸ سال این کشور ثروتمند را اداره کرد. بلومبرگ سه سناریو برای نتیجه انتخابات و رویکرد دولت آینده در قبال صنعت نفت متصور است. نخست اینکه در صورت پیروزی اپوزیسیون و تشکیل ائتلاف‌حزب میانه، چپ‌های سوسیالیست و حزب کارگر برای دولت جدید، توقف اکتشاف نفت روی میز خواهد بود. در سناریوی دوم، ائتلافی با رهبری حزب کارگر امور را به‌دست خواهد گرفت که در این صورت نروژ باید تا سال ۲۰۳۵ کربن خنثی شود. با این حال، اگر حزب حاکم مجددا پیروز انتخابات شود، غول‌های نفتی برنده واقعی خواهند بود که با وجود قول‌های این حزب برای تغییر مالیاتی که از شرکت‌های نفتی گرفته می‌شود، موجودیتشان فعلا به‌خطر نخواهد افتاد.
معضلی که نروژی‌ها در انتخابات روز دوشنبه با آن روبهرو بودند، این بود که چگونه استقبال خودروهای برقی و آگاهی زیست‌محیطی خود را با نیاز به‌کنار گذاشتن منبع اصلی ثروت اقتصاد نفتی خود وفق بدهند. انتشار یک گزارش برجسته با حمایت سازمان ملل‌متحد مبنی بر تاکید بر اقدامات رادیکال برای پایان‌دادن به‌انتشار کربن، تغییرات اقلیمی را در قلب این کمپین قرار داده است. اما این نیز آشکار است که دو حزب بزرگ نروژ هنوز طرفدار صنعت ۴۰ میلیارد دلاری وابسته به‌سوخت‌های فسیلی هستند.
بنابراین حتی اگر حزب کارگر اپوزیسیون، همان‌طور که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند، دولت تحت‌رهبری محافظه‌کاران را برکنار کند، واقعیت این است که تغییر در سیاست نفت و گاز تنها در صورتی امکان‌پذیر است که احزاب کوچک‌تر از حمایت کافی برای تبدیل‌شدن به‌عنصری اثرگذار برخوردار شوند. رای‌گیری در بیشتر شهرهای نروژ ساعت ۹ صبح به‌وقت محلی آغاز شد. حزب چپ سوسیالیست که قبلا تجربه کار با حزب کارگر را دارد، از حمایت بیشتری نسبت به‌سبزها برخوردار است. هر دو خواستار توقف مجوزهای جدید اکتشاف هستند و آن را شرط پیوستن هر حزبی به‌ائتلاف حاکم گذاشته‌اند. نروژ یک آزمون سیاسی کلیدی در آستانه مذاکرات بزرگ اقلیمی است که قرار است ۳۱ اکتبر در گلاسکو آغاز شود، زیرا نشان‌دهنده اشتیاق رای‌دهندگان برای تغییر واقعی است. نروژی‌ها خودروهای تسلای خود را دوست دارند اما به‌این دلیل از پس هزینه خرید آن برمی‌آیند که این کشور کوچک اسکاندیناوی با منبعی به‌نام نفت ثروتمند شده و یک صندوق ثروت مستقل ۴/ ۱تریلیون دلاری ایجاد کرده است. اقتصاد این کشور آنقدر متنوع نشده که بتواند فداکاری‌های مورد نیاز برای اجتناب از گرمایش زمین را تاب بیاورد. بخش سبز بلومبرگ (Bloomberg Green) ائتلاف‌های محتمل در این انتخابات را رتبه‌بندی کرده و در این‌باره از متخصصان در مورد معنای پیروزی هر یک از آنها برای نفت و محیط‌زیست نظر خواسته است.
ائتلاف کارگر-میانه-چپ سوسیالیست: پایان اکتشاف نفت؟
گفته می‌شود که حزب کارگر به‌رهبری میلیونر جوناس گهر استو، ارنا سولبرگ را که معروف به‌دوست سیاسی آنگلا مرکل است، پس از دو دوره در قدرت بودن کنار خواهد زد. بر اساس گزارش Pollofpolls.no که نظرسنجی‌های مختلف را جمع‌آوری کرده، پس از آخرین نظرسنجی انجام شده در ۱۱ سپتامبر، حزب کارگر تقریبا ۵ واحد‌درصد از حزب سولبرگ برتری داشته است.
بنابراین اتحاد احزاب تفاوت را ایجاد خواهد کرد. استور ۶۱ساله، برای معکوس‌کردن کاهش مالیات برای تامین رفاه بیشتر مردم عادی و سیاست آب و هوایی عادلانه مبارزه کرد. او اذعان می‌کند که دوران نفت به‌زودی به‌پایان می‌رسد، اما با پایان دادن به‌اکتشافات نفت مخالف است. اگر چپ سوسیالیست در مسیر رقم زدن قوی‌ترین نتایج خود در حداقل دو دهه گذشته باشد و تنها مانع برای قدرت‌گیری او باشد، مجبور به‌سازش می‌شود.
حزب میانه از صنعت نفت حمایت می‌کند در حالی که چپ سوسیالیست گفته است تغییرات رادیکال «واقع بینانه» است. ویل‌هارس، تحلیلگر ارشد صنعت در بلومبرگ اینتلیجنس می‌گوید: «در حالی‌که بخش نفت برای سال‌های متمادی در مرکز (اقتصاد) نروژ باقی خواهد ماند و ما انتظار محدودیت در توسعه یا اکتشافات را نداریم، محدودیت‌های جدید همچنان به‌منزله اذعان این است که رشد نامحدود نفت با اهداف اقلیمی ناسازگار است.»
ائتلافی به‌رهبری حزب کارگر: کربن خنثی تا ۲۰۳۵
اگر شرایط پارلمان حزب کارگر را به‌ایجاد ائتلاف گسترده‌‌تری مجبور کند، آنها باید از حزب کمونیست سرخ و سبزها درخواست کنند با آنها همکاری کنند. هر دو این احزاب با اکتشاف جدید نفتی مخالف هستند و در نظرسنجی حدود ۵درصد رای دارند. به‌این ترتیب ناگهان خنثی‌شدن نروژ از نظر انتشار کربن تا سال ۲۰۳۵ قابل‌اجرا خواهد شد. هرچند یک نکته هشدار‌دهنده وجود دارد. انتخابات گذشته نشان داد حمایت از حزب سبز منجر به‌شکست به‌دلیل هراس از پایین‌آمدن استاندارد زندگی مردم با پایان عصر نفت شد. همچنین در شرایطی که استور همکاری با سبزها را رد کرده و به ایده توافق بر سر اتحاد با حزب سرخ اعتراض کرده است، این ائتلاف بسیار ناپایدار به‌نظر می‌رسد.
حزب راست‌گرای حاکم: پیروزی برای غول‌های نفتی
احتمال پیروزی محافظه‌کاران کاملا قابل رد نیست. در انتخابات سال ۲۰۱۷، سولبرگ وقتی که انتظارش نمی‌رفت پیروز شد. عواملی مانند هزینه بی‌سابقه از صندوق ثروت مستقل یعنی بزرگ‌ترین صندوق جهان و این امر که بهتر از هر‌کس دیگری در مقابله با پاندمی کرونا عمل کرده، به‌او کمک خواهند کرد. اقتصاد این کشور به‌سرعت بازیابی شده و بانک Nordea پیش‌بینی خود از رشد سال ۲۰۲۱ در سرزمین اصلی نروز را به ۹/ ۳درصد رسانده که سریع‌ترین روند رشد اقتصادی از سال ۲۰۰۷ به‌شمار می‌رود. برخی از دوستداران محیط‌زیست از پیشنهاد‌ماه گذشته سولبرگ مبنی بر تغییر نحوه مالیات نروژ بر شرکت‌هایی که نفت را از دریای این کشور خارج می‌کنند، استقبال کرده‌اند. این اقدام می‌تواند تقاضا برای شرکت‌های نفتی و خطر ضرر مالیات‌دهندگان را کاهش دهد.
انیکن‌هاگلی، رئیس لابی نفتی نروژ و وزیر محافظه‌کار سابق می‌گوید: «ناگفته نماند که برخی از نیروها در حال تقویت هستند که پیامدهای منفی عمده‌ای برای نروژ و نه فقط برای این صنعت خواهد داشت. این امر توانایی ما در برآورده ساختن تعهدات اقلیمی‌مان را تضعیف می‌کند، اما همچنین به‌گذار (انرژی) بسیار ضروری کمک می‌کند. برخی معتقدند که امکان‌پذیر است که صنعت نفت و گاز را از گذار (به انرژی‌های) سبز جدا کنیم. من فکر می‌کنم این بی‌نهایت ساده‌لوحانه است.»
دیدگاه افراطی برای پایان تولید نفت و گاز
وب‌سایت سوشال‌یوروپ در گزارشی در این مورد به‌پنج دلیل برای اینکه نروژ باید طی ۲۵ سال آینده به‌طور عامدانه و ساختارمند صنعت نفت و گاز را کاملا کنار بگذارد، اشاره می‌کند.
نخست، صنعت نفت مسوول تداوم فاجعه اقلیمی است. نروژ نمی‌تواند تظاهر به‌دوستدار محیط‌زیست بودن کند در حالی که نفت و گاز بیشتری صادر می‌کند. یک فروشنده مواد مخدر که مصرف‌کننده نیست، همچنان فروشنده مواد مخدر است و رانندگی با یک تسلا نمی‌تواند آلایندگی صادرات نفت را خنثی کند. ثانیا، صندوق نفت برای دستیابی به‌بازده کافی به‌سهام نفت و گاز نیازی ندارد؛ شرکت‌های کافی در سراسر جهان جایگزین‌های سرمایه‌گذاری بهتری ارائه می‌دهند. در واقع، سهام نفت و گاز به‌طور فزاینده‌ای باید ارزش دارایی‌ها و ذخایر خود را کاهش دهند. سرمایه‌گذاران عمده نهادی در ایالات‌متحده، اتحادیه اروپا و حتی استرالیا به‌طور فزاینده‌ای بخش نفت را از پرتفوی اصلی خود حذف می‌کنند تا از خطر دارایی‌های سرگردان جلوگیری کنند.
ثالثا، صنعت نفت نروژ ممکن است سایر صنایع صادراتی را در معرض خطر قرار دهد. با تشدید حوادث آب و هوایی فاجعه‌بار در سراسر جهان، ممکن است دولت‌های دیگر مجبور شوند مالیات بر واردات از تمام محصولات کشورهای تولیدکننده نفت را به‌عنوان راهی برای پرداخت هزینه سازگاری اقلیمی و هزینه‌های اجتماعی اختلال در آن وضع کنند. اولین قدم در این راستا مالیات پیشنهادی اتحادیه اروپا بر واردات کربن زیاد است. چهارم، فاجعه اقلیمی باعث مهاجرت‌های گسترده در اواسط قرن حاضر خواهد شد و فشارهای غیرقابل تحملی را بر کشورهای اروپایی وارد می‌کند. این چیزی نیست که نروژ یا اروپا بخواهد با آن روبهرو شود. سرانجام جوامع در طول تاریخ با اختراعات و فناوری‌های جدید انرژی، خود را متحول کرده‌اند. گذار به‌اقتصاد سبز یک فرصت تاریخی جهانی برای ایجاد منابع جدید اشتغال، فراوانی و رفاه از محصولات نوآورانه و نحوه استفاده از آنها است. استعداد واقعی برای تحقق آن تلاش می‌کند و نه برای حفظ آنچه که قبلا جواب داده است.