محمود خاقانی کارشناس حوزه بینالملل انرژی گفت: چین علاوه بر توافق بلندمدتی که با ایران امضاء کرده است با سایر کشورهای عضو اوپک نظیر عربستان، امارات و... نیز روابط اقتصادی قابل توجهی را توسعه داده است. شرکت دولتی چین CNPC گروه تخصصی بزرگی را عازم ونزوئلا کرده تا برای تصویب قانون جدیدی که دولت مادورو قصد دارد به منظور جذب سرمایهگذاری و فعالیت بخش خصوصی درصنعت نفت ونزوئلا اجرائی کند، آماده باشند. خاقانی درباره سرمایهگذاری چین در سرزمینهای تحت تحریمهای اقتصادی آمریکا، اظهار داشت: یکی از کشورهای مورد توافق ونزوئلا در منطقه جنوبی آمریکای لاتین است که دارای بزرگترین ذخائر نفتخام جهان و میزان آن حدود 304 میلیارد بشکه تخمین زده میشود. اما، بدلیل تحریمهای آمریکا صنعت نفت ونزوئلا درحال فروپاشی جدی است و این موضوع فرصتی است به ویژه برای چین که در صنعت نفت و انرژی این کشور حضور پررنگی داشته باشد. درحال حاضر چین از آمریکا سبقت چشمگیری گرفته و بالاترین ظرفیت فرآورش و واردات نفتخام در جهان را به خود اختصاص داده است. تقاضا برای واردات و مصرف نفتخام به منظور حفظ رشد اقتصادی در این کشور قابل توجه است. بنابراین سعی دارد هرجا که نفت وگاز طبیعی وجود دارد آنجا حضور فعال و جدی داشته باشد. به همین دلیل شرکتهای چینی بطور آشکار و پنهان نفتخام تحریمی ونزوئلا و ایران را با قیمتهای بسیار اقتصادی میخرند و در پالایشگاههای خود مصرف میکنند.
ثبت شرکت برای ارسال نفتخام ایران و ونزوئلا به چین
وی افزود: نیاز به واردات نفتخام بیشتر از ونزوئلا و ایران؛ چین را بفکر انداخت که شرکتی به این منظور تاسیس کند. شرکت China Concord Petroleum Company- CCPC نفتخام ونزوئلا و ایران را به پالایشگاههای شرق آسیا تحویل میدهد. به طوری که در ماه آوریل و می 2021 نفتکشهای اجارهشده توسط شرکت CCPC حدود یکپنجم نفتخام تولیدی برای صادرات ونزوئلا را به مقصد چین حمل کردند. علیرغم تحریمهای آمریکا حداقل 14 نفتکش اجارهشده توسط شرکت CCPC درگیر حمل و نقل نفتخام ونزوئلا و ایران بودهاند، بطوریکه درماه جولای 2021 حجم صادرات نفتخام ونزوئلا به مقصد چین روزانه به حدود 714000 بشکه رسید.
ردپای چین از پنجشیر تا کاراکس
این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به هدف چین در طرح یک تریلیون دلاری یک کمربند-یک جاده گفت: استقبال چین از روی کار آمدن طالبان در افعانستان و پذیرش این واقعیت که خروج ناگهانی آمریکا از افغانستان و حمایت از پاکستان برای سرکوب مقاومت پنجشیر حاکی از آن است که شرق و غرب با هم تفاهم و توافق داشتهاند، بنابراین چین در راستای تحقق طرح یک تریلیون دلاری کمربند و جاده در حال بده و بستان با آمریکا است. مشارکت شرکت دولتی چینی CNPC با شرکت دولتی ونزوئلا PDVSA و قرارداد بلندمدت 25 سالهای که با ایران به امضاء رسانده و توافقاتی که با طالبان در افغانستان در دست مذاکره دارد نقش چین در اقتصاد جهان را پررنگتر خواهد کرد. مشکل چین تامین امنیت انرژی مورد نیاز است، بنابراین دسترسی به منابع غنی نفت و گاز ایران، عراق، ونزوئلا و بطور کلی اوپک میتواند تامین امنیت انرژی مورد نیاز این کشور را تضمین کند. چین در مسیر تبدیل شدن به اقتصاد اول جهان پیش میرود و در واقع تلاش چین برای حضور فعالتر در خاورمیانه، آسیایمرکزی، قفقاز و آمریکایلاتین درچارچوب سیاستهای تقابل با حضور آمریکا در آسیا و حمایت آمریکا از تایوان است. طبیعی است تلاش چین برای حضور در ایران، ونزوئلا، افغانستان و...بطور کلی کشورهای صاحب منابع غنی معدنی فقط برای نفت و گاز نیست، بلکه منابع دیگر نظیر طلا، نقره ، مس و...فلزات کمیاب و گرانبها نیز مدنظر چین و روسیه است. در هر حال قدرتهای بزرگ شرقی و غربی در کشورهای دیگر با هم به تفاهم و توافق رسیدهاند که در چه زمینههائی رفاقت و در چه زمینههائی رقابت کنند. نکتهای که هم شرق و هم غرب توافق کلی دارند.
نفتخام بزودی بیمشتری میماند
وی در ادامه بیان داشت: دورکاری و پیشرفت تکنولوژی ارتباطات جمعی در کشورهای توسعهیافته شرق و غرب به موازات پیشرفت تکنولوژی تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر آینده نسبتا تیرهای را برای صنعت نفت خام ترسیم کرده است. ضمن اینکه مسائل زیست محیطی و ضرورت کنترل آلودگیهای آب و هوا تداوم استفاده از انرژیهای فسیلی را مورد سئوال جدی قرار داده است، به همین دلیل انتظار میرود که نفتخام بعد از سال 2030 مشتریان چندانی در بازار نداشته باشد.