نروژ و روسیه برندگان بزرگ افزایش قیمت گاز در اروپا هستند زیرا پس از این که اتحادیه اروپا سالها پیش تولیدکنندگان گاز آنها را مجبور کرد قراردادهای بلندمدت و ثابت را تغییر دهند، از نوسان بازار سود می برند.
به گزارش رویترز، قیمت پایه گاز اروپا امسال همزمان با بهبود تقاضا از سوی اقتصادهای در حال احیا از رکود کرونا و محدودیت عرضه به دلیل تعمیرات و سرمایه گذاری کمتر، ۳۰۰ درصد افزایش یافته است. افزایش قیمت گاز دو دهه پس از آزادسازی بازار گاز اتحادیه اروپا و تغییر از قراردادهای بلندمدت ثابت به قراردادهای کوتاه مدت و منعطف تر بر مبنای قیمت گاز معامله شده در بورسها یا قطبهای معاملاتی روی می دهد.
این اقدام کمک کرد عرضه گسترده تر شده و شامل گاز آمریکا و قطر شود. همچنین باعث شد تامین کنندگان قدیمی شامل گازپروم روسیه و اکوئینور نروژ که به اتفاق ۶۰ درصد از نیازهای گازی اروپا را تامین می کنند، از قراردادهای بلندمدت که قیمت آنها مرتبط با نفت است، فاصله بگیرند.
قراردادهای کوتاه مدت و منعطف در زمان فراوانی عرضه به نفع کاربران اروپایی بود. اما امروز که بازار دچار محدودیت عرضه شده، نتیجه عکس داده است. چندین شرکت نیروی انگلیسی تعطیل شده و خانوارهای اروپایی با صورتحسابهای سنگین زمستانی روبرو هستند.
اکوئینور و گازپروم خود را با تغییرات بازار وفق داده و میزهای معاملاتی تشکیل دادند که درآمدهای آنها را در بازارهای پرنوسان تقویت کرده است.
رقبایی مانند الجزایر و قطر به ندرت گاز را به صورت محموله های تک معامله می کنند اما تولیدکنندگان گاز آمریکا که در بازار محموله های تک فعال هستند، پس از صدمات طوفان برای افزایش تولید گاز به سختی تقلا می کنند و این وضعیت به بازرگانان جهانی مانند ویتول و ترافیگورا که به کشورهایی مانند آمریکا متکی هستند، ضربه زده است.
شرکتهای اکوئینور و گازپروم درآمدشان از معاملات محموله های تک را افشا نمی کنند اما یک مدیر شرکت بازرگانی برآورد کرد هر کدام از این شرکتها میلیاردها دلار درآمد اضافی در ماه دارند.
بعضی از سیاستمداران اروپایی خواستار تحقیقات از گازپروم شده و این صادرکننده دولتی را متهم کرده اند از صادرات بیشتر از طریق خط لوله خودداری کرده است. درخواستهای مذکور باعث داغ شدن این بحث شده که آیا باید خط لوله جدید نورد استریم ۲ چراغ سبز بگیرد و اروپا را به روسیه وابسته تر کند.
مسکو می گوید بحران اخیر انرژی در اروپا نشان می دهد که خط لوله جدید حیاتی است و اتهامات مبنی بر این که به صورت عمدی تامین گاز را محدود کرده است را رد می کند. طبق آمار، صادرات گازپروم در سال ۲۰۲۱ بر مبنای سال به سال ۲۱.۵ درصد رشد کرده و به ۱۲۳ میلیارد متر مکعب رسیده که نزدیک به رکورد سال ۲۰۱۹ است.
ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه هم ۹ سپتامبر درباره افزایش قیمتهای گاز در یک کنفرانس مطبوعاتی در کرملین اظهار کرد: اعضای خردمند قبلی کمیسیون اروپا قیمت گذاری بازار گاز را ابداع کردند و نتایج آن امروز پیش چشم همه قابل مشاهده است.
طبق محاسبات رویترز، قیمت پایه گاز اروپا در هاب TTF هلند از ژانویه حدود ۳۰۰ درصد رشد کرده و به سطحی رسیده که معادل حدود ۱۳۰ دلار هر بشکه نفت است. در مقابل قیمت نفت برنت روز جمعه حدود ۷۷ دلار در هر بشکه معامله شد.