اوایل هفته یکی از مدیران رده بالای نفتی از «استفاده حداکثری از مازوت در نیروگاه‌ها» خبر داده و سبب بروز نگرانی‌هایی درباره احتمال تکرار آلودگی هوای سال گذشته شده بود. این در حالی است که دیروز مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش با رد استفاده از مازوت در زمستان آن را کم‌اولویت‌ترین سوخت برای نیروگاه‌ها پس از گاز و گازوئیل معرفی کرد.
«استفاده حداکثری از نفت‌کوره (مازوت) در نیروگاه‌ها» عبارتی بود که به‌عنوان یکی از موضوعات مورد بحث در سومین جلسه هماهنگی و برنامه‌ریزی برای تامین سوخت زمستانی در روز شنبه منتشر شد که نگرانی‌های زیادی به‌وجود آورد؛ این عبارت که در وب‌گاه شرکت ملی گاز ایران آمده بود، پس از مدتی از خبر حذف شد. مشخص نیست اشتباهی در کار بوده یا خیر اما برای شهروندانی که تجربه تلخ زمستان گذشته با مثلث شوم قطعی برق و گاز و آلودگی هوا را به خاطر دارند، تحمل تکرار چنین شرایطی دشوار است.
به همین دلیل دیروز سه‌شنبه جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در مصاحبه‌ای اعلام کرد: اولویت اول و دوم سوختی برای تولید برق، گاز و گازوئیل بوده و در صورت عدم‌دسترسی به آنها ناچار به استفاده از مازوت خواهیم شد. به گفته او، سال گذشته ۶ میلیارد لیتر مازوت مصرف‌شده که عمده آن در زمستان و در نیروگاه‌ها سوزانده شده است. سالاری همچنین گفته مصرف گاز در نیروگاه‌ها ۱۰درصد بالا رفته و سوخت مایع هم ۴درصد کمتر نسبت به پارسال سوزانده می‌شود. با پیش‌بینی کسری ۲۰۰ میلیون متر‌مکعبی گاز برای زمستان امسال که به‌واسطه افزایش ۸ تا ۱۰درصدی مصرف احتمالا رخ خواهد داد، کشور ناگزیر از مصرف سوخت مایع خواهد بود.
در همین راستا، وزارت نفت جواد اوجی از ابتدای کار ذخیره‌سازی این نوع سوخت را در اولویت خود قرار داده است و گفته می‌شود کاهش ۲۰درصدی ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌ها حالا جبران شده و وزیر نیرو گفته در صورت ادامه این روند برای تامین سوخت در این حوزه طی فصل سرد مشکلی پیش نخواهد آمد.
نگرانی درباره سوخت آلاینده
شرکت ملی گاز ایران در گزارشی روز یکشنبه به بر‌گزاری سومین نشست هماهنگی و برنامه‌ریزی تامین سوخت زمستانی با حضور مسوولان وزارت نفت و نیرو از جمله مجید چگنی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران و جلیل سالاری در روز شنبه پرداخت. در این گزارش آمده بود که ارسال حداکثری سوخت مایع به نیروگاه‌ها با اولویت منطقه شمال‌شرق، استفاده حداکثری از نفت‌کوره در نیروگاه‌ها و مدیریت تامین گاز برای مهم‌ترین مراکز تولید برق در کشور، از اصلی‌ترین موضوع‌های مورد بحث در این نشست بود.
ذکر عبارت «استفاده حداکثری از نفت‌کوره در نیروگاه‌ها» منجر به نگرانی و برداشت‌های مختلفی در مورد برنامه وزارت نفت برای زمستان شد. چنین واکنشی تا حدودی به دلیل تجربه سال گذشته بود که با شدت بیشتری نسبت به سال‌های پیش از آن آلودگی هوای ناشی از سوزاندن سوخت آلاینده (گازوئیل و مازوت) و قطعی برق و گاز احساس شد و مسوولان تقصیر را به گردن نهادهای دیگر می‌انداختند و در بسیاری از موارد مازوت‌سوزی انکار می‌شد.
در این میان، وزارت نفت با آگاهی از وجود چنین معضلی و با پیش‌بینی کمبود بیشتر گاز در زمستان امسال که احتمالا از ۱۶۰میلیون مترمکعب در روز سال گذشته به ۲۰۰ میلیون برسد، اقدامات زیادی را برای تامین سوخت زمستانی انجام داده است. مهم‌ترین اقدام رفع کسری ۲۰درصدی ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌ها بوده اما همین امر باعث به‌وجود آمدن این ذهنیت شده که دولت می‌خواهد با قدرت بیشتری به سمت مصرف این سوخت‌ها که آلایندگی بسیار بیشتری نسبت به گاز دارند، برای تولید برق در زمستان برود، با این حال ذخیره‌سازی گاز طبیعی هم همزمان در حال انجام است و مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز یکشنبه از ذخیره‌سازی ۴ میلیارد مترمکعب گاز در مناطق شمال و شمال‌شرق کشور در مخازن ذخیره‌سازی سراجه و شوریجه خبر داد که می‌تواند در فصل سرما کمک‌کننده باشد. علاوه بر این، جواد اوجی، وزیر نفت در سفر به عسلویه در استان بوشهر تولید گاز برای مصرف در زمستان را پیگیری کرد تا عرضه با تمام ظرفیت انجام شود. همچنین صادرات گاز به عراق هم به‌شدت کاهش پیدا کرده که البته دلیل آن توافقی ۶ ماهه بین دو کشور عنوان شده است.
سالاری دیروز با خبر‌گزاری فارس مصاحبه‌ای داشته که طی آن اولویت سوزاندن مازوت را رد می‌کند و ارقام مهمی دراین‌باره و همینطور مصرف مازوت در سال گذشته ذکر می‌کند.
تمرکز بر گازوئیل و نه مازوت
سالاری با رد این عبارت که «تمرکز وزارت نفت بر استفاده حداکثری از مازوت در نیروگاه‌ها است» عنوان کرد: تمرکز وزارت نفت برای تامین سوخت مایع نیروگاه‌ها در زمستان بر انتقال و استفاده از گازوئیل در نیروگاه‌هاست، زیرا آلودگی این سوخت نسبت به مازوت (نفت کوره) کمتر است؛ یعنی اولویت اول با گاز طبیعی است ولی به دلیل کسری گاز در فصل زمستان به ترتیب استفاده از گازوئیل و مازوت در اولویت‌های بعدی هستند که فعلا تمرکز وزارت نفت بر انتقال گازوئیل به نیروگاه‌ها است.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: پس وزارت نفت در این دولت علاوه بر اینکه با تقویت ناوگان تضعیف‌شده حمل سوخت باعث شد ذخیره سوخت مایع نیروگاه‌ها برای فصول سرد سال افزایش یابد، سبد سوخت نیروگاه‌ها را نیز به میزان ۱۰درصد به سمت استفاده از گاز طبیعی (سوخت پاک) افزایش داده و ۴درصد از میزان استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌ها کم کرده است.
جبران کسری ۲۰درصدی ذخایر سوخت مایع
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اظهار کرد: با روی کار آمدن دولت سیزدهم و بررسی‌های وزارت نفت درباره وضعیت فعلی سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها و راهکارهای تامین سوخت زمستانی متوجه شدیم که سوخت مایع در نیروگاه‌ها نسبت به سال گذشته ۲۰درصد کمتر از حد استاندارد بوده است.
سالاری گفت: با تغییر تیم مدیریتی وزارت نفت، ما بلافاصله برای حل این مشکل برنامه‌ریزی و اقدام کردیم بدین صورت که به میزان ۱۰درصد استفاده از گاز طبیعی در نیروگاه‌ها افزایش یافته است. مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی افزود: همچنین استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌ها نیز در سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴درصد کاهش یافته است، در نتیجه با مدیریت و برنامه‌ریزی که انجام شد سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها نسبت به سال گذشته از سوخت مایع به گاز طبیعی تغییر کرد. وی اظهار کرد: به موازات این کار پیش‌بینی‌ها و تدابیر لازم برای تامین سوخت نیروگاه‌ها در فصول سرد پیش‌رو نیز انجام شده است. با این تدابیر در حال‌حاضر میزان ذخیره‌سازی سوخت مایع در نیروگاه‌ها بیشتر از مدت مشابه سال گذشته شده است.
مصرف ۶ میلیارد لیتری مازوت در سال ۹۹
وی درباره اعداد و ارقام مصرف سوخت مایع در زمستان سال گذشته گفت: در سال گذشته آمار مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها ۱۶ میلیارد لیتر و مصرف نفت‌کوره در نیروگاه‌ها بیش از ۶ میلیارد لیتر بوده است که عمده این مقدار در زمستان به دلیل کمبود گاز طبیعی در نیروگاه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
سالاری توضیح داد: این میزان مصرف نفت‌کوره در سال گذشته درحالی بود که دست وزارت نفت دولت دوازدهم در استفاده از برق‌آبی‌ها برای تولید برق نیز بازتر بود ولی امسال به دلیل خشکسالی امکان استفاده از برق‌آبی‌ها نیست و همه فشار روی دوش نیروگاه‌های گازی است و همچنین میزان مصرف گاز در کشور نیز حدود ۷-۸درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، اما با این وجود برنامه وزارت نفت کاهش مصرف سوخت مایع به‌ویژه مازوت در نیروگاه‌ها است.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: در زمستان پیش‌رو با توجه به اینکه کمبود گاز برای بخش نیروگاهی محتمل است، وزارت نفت تلاش می‌کند که از ظرفیت ذخیره‌سازی بیش از ۳ میلیارد لیتر گازوئیل در نیروگاه‌ها استفاده کند تا در صورت عدم‌ارسال گاز کافی به دلیل افت شدید دما در زمستان، نیروگاه از سوخت گازوئیل برای تولید برق موردنیاز مردم استفاده کنند.