برخلاف انتظار برخی کارشناسان، اوپک و متحدانش در نشست پنج‌شنبه تصمیم گرفتند مانند ماه‌های گذشته ۴۰۰ هزار بشکه در روز به تولید خود اضافه کنند. این تصمیم با وجود عوامل منفی بازار یعنی ظهور سویه جدید کووید-۱۹ و همینطور آزادسازی ذخایر استراتژیک اتخاذ شد. احتمالا سفر هفته گذشته هیات آمریکایی به عربستان در این تصمیم بی‌تاثیر نبوده است.
اوپک و متحدانش موسوم به اوپکپلاس در جلسه پنج‌شنبه خود تصمیم به افزایش تولید به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز برای ماه ژانویه ۲۰۲۲ گرفتند که ادامه رویه قبلی از آگوست امسال بود.
این تصمیم در حالی اتخاذ شد که قیمت نفت در فاصله چند روز به دلیل ظهور سویه جدید و ناشناخته اومیکرون و همینطور آزادسازی ذخایر استراتژیک نفت کشورهای مصرف‌‌کننده، حدود ۲۰درصد کاهش یافته بود، با این حال فشار کشورهای عمدتا مصرف‌‌کننده و در راس آنها آمریکا جواب داد.ایالات‌متحده که چندین هفته با عربستان‌سعودی به علت عدم‌اجابت درخواستش برای تسریع افزایش عرضه دچار تنش‌‌‌هایی شده بود، هفته گذشته هیاتی دیپلماتیک به منطقه فرستاد تا بر مباحث نفت و انرژی رایزنی‌‌‌هایی انجام شود.
به‌‌نظر می‌رسد این جلسه با عربستانی‌‌ها در اتخاذ تصمیم غیرمنتظره پنج‌شنبه تاثیرگذار بوده است. علاوه‌بر این، روسیه هم متمایل به افزایش عرضه بوده و قبل از نشست اوپکپلاس گفته بود نیازی به تصمیم فوری به دلیل اومیکرون نیست.
بازار نفت ابتدا بهشدت از این تصمیم شوکه شد و بیش از ۴درصد ریخت اما سپس با ارزیابی این بند بیانیه اوپکپلاس که در صورت وخیم‌شدن شرایط بازار، در جلسه‌‌ای اضطراری اقدام به تغییر استراتژی خواهند کرد، در مدار صعودی قرار گرفت.
افزایش ۴۰۰ هزار بشکه‌‌ای تولید
اوپک و در چند سال اخیر اوپکپلاس تخصص خود را در پیشبینی ناپذیر‌بودن نشان داده‌اند. این استراتژی برای تاثیرگذاری حداکثری بر بازار صورت می‌گیرد. این ائتلاف در بسیاری از جلسات خلاف پیش‌‌بینی‌‌ها عمل کرده اما در واقع دست‌‌کم طی نزدیک به دو سال اخیر و پس از توافق کاهش ۷/ ۹میلیون بشکه‌‌ای آوریل سال گذشته با ظهور همه‌‌گیری کرونا توانسته اعتماد بازار را به‌‌دست بیاورد.
این اعتماد وقتی بارز می‌شود که معمولا هر دو گزینه افزایش و کاهش عرضه در جلسات ماهانه به رشد قیمت نفت و خوش‌بینی بازار انجامیده است؛ چراکه پس از تصمیمات افزایش عرضه اوپکپلاس هم معامله‌‌گران نفتی استدلال می‌کنند حتما گروه تولیدکنندگان از تقاضای بازار اطمینان‌یافته‌اند که چنین تصمیمی گرفته‌‌اند. پیش از جلسه پنج‌شنبه اوپک و متحدانش که در راس آنها روسیه قرار دارد، برخی معتقد بودند که همان رویه افزایش عرضه ماهانه ۴۰۰ هزار بشکه در روز که از آگوست امسال در پیش گرفته شده، اتخاذ خواهد شد. از سوی دیگر، عوامل بهشدت منفی بازار مانند احتمال تخریب تقاضای سوخت به دلیل ظهور اومیکرون و همچنین برنامه آزادسازی ذخایر استراتژیک نفت کشورهای مصرف‌‌کننده مانند آمریکا، هند، ژاپن و غیره برخی تحلیلگران را بر آن داشت پیشبینی کنند اوپکپلاس تغییر رویه خواهد داد. به گفته منابع اوپکپلاس، در جلسه وزرای اوپکپلاس هم گزینه توقف یا حتی کاهش تولید نفت این گروه بررسی شده بود اما این گزینه‌‌ها آنها را در مقابل آمریکا قرار می‌داد. در نهایت، این تولیدکنندگان بنا را بر محافظه‌‌کاری گذاشتند و رویه رشد ۴/ ۰میلیون بشکه در روز را برای ماه ژانویه هم ادامه دادند.
اوپکپلاس نگران آن مانده که پاندمی کووید-۱۹ دوباره به تقاضا برای نفت ضربه بزند. افزایش آمار ابتلا باعث وضع قرنطینه‌‌های جدید در اروپا شده و شیوع سویه اومیکرون بار دیگر سفرهای بین‌‌المللی را محدود کرده است. به گزارش «ایسنا» به نقل از رویترز، یک نماینده اوپکپلاس گفت: «ما باید وضعیت بازار را به دقت رصد کنیم تا تاثیر واقعی اومیکرون را مشاهده کنیم.»
نشست بعدی وزیران اوپکپلاس چهارم ژانویه برگزار می‌شود اما این گروه در بیانیه‌‌ای اعلام کرد اگر شرایط بازار ایجاب کند، ممکن است دوباره تشکیل‌جلسه دهند.پیش از نشست هفته جاری، عربستان‌سعودی و روسیه که بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اوپکپلاس هستند، اعلام کرده بودند نیازی به واکنش فوری نمی‌بینند. الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه پس از تصمیم اوپکپلاس گفت: «بازار نفت متوازن شده و تقاضای جهانی برای نفت به آهستگی رشد کرده است.» محمد عرقاب، وزیر انرژی الجزایر روز پنج‌شنبه اظهار کرد: «نرخ پایبندی اوپکپلاس به توافق کاهش تولید در نوامبر به ۱۱۶درصد رسید که نشان می‌دهد این گروه همچنان بسیار پایین‌تر از اهداف توافق شده، نفت تولید می‌کند.»
نتیجه نفتی دیپلماسی آمریکا با عربستان
آمریکا و عربستان‌سعودی پس از هفته‌‌ها خصومت درباره قیمت‌های بالای نفت به یک آشتی رسیدند و اوپکپلاس به رهبری عربستان و روسیه با وجود تهدید واریانت جدید کووید-۱۹ اعلام کرده تولید خود را بالا خواهد برد. به گزارش بلومبرگ، در هفته‌‌های گذشته رئیس‌جمهور آمریکا جو بایدن، چندین‌بار از اوپک خواسته بود تا تولیدش را افزایش دهد اما این گروه نیازی به رشد عرضه بیشتر از برنامه ۴۰۰ هزار بشکه‌‌ای خود نمی‌‌دید، با این حال خبر رسیده که مسوولان آمریکایی هفته گذشته به کشورهای حوزه خلیج‌فارس سفر کرده و به گفته یک منبع مطلع، گفت‌‌و‌‌گوها، بازی را در حوزه‌‌های انرژی و ورای نفت تغییر داده است. هیچ‌‌کدام از دو طرف در مورد اینکه چه امتیازاتی به‌‌دست آورده‌‌اند چیزی نگفتند.
بایدن از دیدار مستقیم با بن‌سلمان خودداری کرده و فقط تاکنون با پدرش ملک‌سلمان دیدار داشته است. روابط دو‌طرف با اعلام بایدن مبنی‌بر آزادسازی میلیون‌ها بشکه نفت از ذخایر استراتژیک این کشور به پایین‌ترین حد رسیده بود، در حالی‌که خطر تورم بالا همه بانک‌‌های مرکزی جهان را تهدید می‌کند، بایدن برای افزایش تاثیرگذاری اقدام خود از کشور‌هایی نظیر ژاپن، هند و بریتانیا خواست تا با او همگام شوند.
با این حال نمایندگان اوپک پس از این اقدام هشدار داده بودند که می‌توانند به این موضوع واکنش نشان دهند.
پس از جلسه اوپکپلاس، گری راس به‌عنوان یکی از ناظران باسابقه اوپک در این مورد گفت: «سیاست بر علم اقتصاد پیروز شد. کشورهای مصرف‌‌کننده به اندازه کافی فشار خود را بالا بردند.» با این حال راس افزود: «اما قیمت‌های ضعیف‌‌تر فعلی فقط به معنای سطوح بالاتر پس از آن است.»
ایالات‌متحده از تصمیم اوپکپلاس استقبال کرد و از برخی اعضا شامل عربستان تشکر کرد. سخنگوی کاخ‌سفید، جن ساکی پس از این جلسه گفت: «ما از همکاری نزدیکی که طی هفته‌‌های اخیر با عربستان‌سعودی، امارات‌متحده‌عربی و سایر تولیدکنندگان اوپکپلاس برای کمک به رسیدگی به مساله فشار قیمت‌ها داشتیم، قدردان هستیم.»
ساکی ادامه داد: «ما معتقدیم (این موضوع) به همراه آزادسازی هماهنگ اخیر ما از ذخایر استراتژیک نفت، باید به تسهیل ریکاوری اقتصاد جهانی کمک کند.»
واکنش بازار نفت
قیمت‌های نفت در روز پنج‌شنبه پس از روز بسیار پر نوسانی که در محدوده ۵ دلاری بالا و پایین می‌شد، در نهایت با بیش از یک‌درصد افزایش بسته شد. نتیجه جلسه اوپکپلاس که بسیاری را شگفت‌‌زده کرد موجب شد ابتدا قیمت‌ها بیش از ۴درصد ریزش کنند و برنت به کف ۷۲/ ۶۵دلار بر بشکه برسد. وست‌تگزاس‌اینترمدییت هم تا ۴۳/ ۶۲ پایین آمد اما هر دو شاخص این خسارت را جبران کردند و روز خود را در سطوحی بالاتر از چهارشنبه به پایان رساندند چراکه وجود بندی در بیانیه اوپکپلاس مبنی‌بر باز‌بودن جلسه و امکان تغییر استراتژی در صورت بدتر‌شدن اوضاع بازار، خیال خیلی‌‌ها را راحت کرد. همین عامل در روز جمعه هم تاثیرگذارترین عامل بود و قیمت‌ها را افزایش داد. ساعت۱۵:۲۵ به‌وقت تهران، وست‌تگزاس اینترمدییت با ۴۸/ ۱دلار افزایش معادل ۲۳/ ۲درصد به مرز ۶۸ دلار بر بشکه رسید. بهای برنت هم ۳/ ۲درصد بالا رفت تا در سطح ۳۲/ ۷۱ دلار در هر بشکه معامله شود. ربکا بیبین، معامله‌‌گر ارشد انرژی در CIBC Private Wealth US در مورد وضعیت بازار گفت: «بازارها در تلاش بوده‌‌اند اخبار بسیاری را هضم کنند... شبیه این است که یک مار پایتون یک اسب پونی را بخورد!»