دور هشتم مذاکرات هستهای میان ایران و طرفهای غربی و شرقی قرار است در روز ۲۷ دسامبر (۶دیماه) از سر گرفته شود. انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام روز پنجشنبه در توییتی این خبر را تایید کرد. وی در توییت خود اظهار کرد که دور بعدی مذاکرات مسیر پیشرو را مشخص خواهد کرد و به اهمیت سرعتبخشیدن به حل و فصل مسائل کلیدی باقیمانده و همکاری نزدیک با ایالاتمتحده در این مسیر تاکید کرد. اساندپی گلوبال پلتس آنالیتیکس (S&P Global Platts Analytics) اکنون فرض را بر آن گذاشته که طرفین به یک توافق موقت برای توقف توسعه برنامه هستهای ایران و لغو برخی از تحریمهای ایالاتمتحده علیه جمهوری اسلامی ایران دست خواهند یافت. پلتس در این سناریو برآورد کرده که عرضه نفت ایران ازماه آوریل ۲۰۲۲ تاماه دسامبر آینده به میزان ۷۰۰هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت. این تخمین جدید پلتس آنالیتیکس در حالی است که گزارش چشمانداز قبلی آنها در ماه نوامبر، پیشبینی کرده بود که یک توافق چارچوبمند بهدست میآید
ناریکا اهیر، تحلیلگر مسائل ژئوپلیتیکی در پلتسآنالیتیکس با اشاره به اظهارات رهبران دو کشور اصلی مذاکرات، یعنی ایران و آمریکا گفت: «خطر عدمحصول توافق زیاد است، اما با توجه به اظهارات مقامات ایران و تمایل جو بایدن برای دستیابی به یک راهحل دیپلماتیک، ما همچنان فرض را بر این میگذاریم که توافق بهدست خواهد آمد.»
مذاکرات با هدف از سرگیری برنامه جامع اقداممشترک ۲۰۱۵ (برجام) که محدودیتهای را برای برنامه هستهای ایران در ازای رفع تحریمهای ایالاتمتحده ایجاد میکرد، از ماه ژوئن عملا به حالت توقف درآمده است.
گفتنی است که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ به صورت یک طرفه از برجام خارج شد و یکی از سختترین رژیمهای تحریمی تاریخ معاصر را علیه جمهوری اسلامی ایران پیاده کرد.رئیسجمهور پیشین ایالاتمتحده آمریکا از حزب جمهوریخواه، در سال ۲۰۱۸ و پس از خروج از توافق برجام، تمامی تحریمهای نفتی، پتروشیمی، کشتیرانی و سایر بخشهای اقتصاد ایران را همچون قبل از توافق به اجرا گذاشت.
پلتس میگوید دولت بایدن در تلاش برای شکستن بنبست در مذاکرات هستهای است و در همین راستا، موضع تهاجمیتری در قبال ایران اتخاذ کرده است. مقامات ارشد امنیت ملی و تحریمگذار آمریکا در هفتههای اخیر بهعنوان بخشی از این تلاشهای دولت بایدن، از اسرائیل و امارات دیدن کردهاند.
ریسک عدمتوافق در بخش عرضه
شین کیم، رئیس بخش زنجیره عرضه و تولید پلتسآنالیتیکس گفت که عدمقطعیت پیرامون مذاکرات ایران و اینکه آیا طرفین اساسا به توافق خواهند رسید یا خیر؛ نشاندهنده مهمترین رویداد برای بازار نفت در سال ۲۰۲۲ است و افزود که خطر به نتیجه نرسیدن مذاکرات روز به روز در حال افزایش است.
کیم همچنین میگوید که پیشرفت خاصی حاصل نشده است و دستیابی به توافق، بهنظر دشوار میآید. این مدیر پلتسآنالیتیکس در ادامه افزود: «البته هنوز هیچچیز تمام نشده است.»
کیم معتقد است که طبق سناریوی عدمحصول توافق و بازنگشتن نفت ایران به بازار، باید شاهد افزایش پیشبینی شده فشارها و تماسها برای افزایش تولید بر اوپک بود و این امر باعث میشود تا اواسط سال ۲۰۲۲ ظرفیت مازاد نفت جهان مورد آزمایش قرار گیرد. او میگوید که تحت چنین سناریویی، در صورت هرگونه اختلال عرضه بالقوه در سایر نقاط جهان مانند لیبی، نیجریه یا در فصل توفانهای آتلانتیکی خلیجمکزیک در ایالاتمتحده؛ به دلیل عدمحضور نفت ایران در بازار، گزینه دیگری برای پوشش کمبود عرضه باقی نخواهد ماند.
نظرسنجی اساندپیگلوبالاز اوپک تخمین زده است که ایران درماه نوامبر روزانه ۵/ ۲ میلیون بشکه نفتخام تولید کرده است که ۲۰ هزار بشکه در روز کمتر از آمار ماه اکتبر است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز برآورد کرده که تولید نفتخام ایران در ماه نوامبر ۴۵/ ۲میلیون بشکه در روز بوده است.